به گزارش آبنما کار «بعضا شنیده ام می گویند چون پیشینه ˮبناˮ به فلان شخص برمی گردد بنا بر این قابلیت حفظ و نگهداری ندارد. این یعنی چون فلان بنا منتسب به خاندان چنگیزخان مغول است باید تخریب شود یا چون برخی از افرادی که حتی تاریخ قضاوت های بسیار بدی در موردشان داشته اما در جوار اماکن متبرکه ما دفن شده اند، باید تخریب شوند؟!»
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، عمارت تاریخی «ثابت پاسال» را بزرگترین خانه ی تهران می نامند، بنایی با ۱۲ هزار متر مربع مساحت که به واسطه طرح هایی که مالکِ بنا پیش از ثبت ملی به میراث فرهنگی نمایش کرده، احتمال بالا آمدن برجی هم قد و طراز دیگر ساختمان های اطراف آن دور از ذهن نیست.
بُرجی که گاهی گفته می شود می تواند جای بنای اصلی که در آخرین صحبت ها نسبت به موزه شدن آن توافق شده بود، بالا بیاید.

از طرف دیگر از چهار سال پیش تا امروز گاهی اوقات نام بزرگترین خانه تهران سر زبان ها می افتد و با چندین اعتراض و آگهی از طرف دوستداران میراث فرهنگی و رسانه ها بار دیگر صداها خاموش می شوند.
این بنا در ۳۱ خرداد ۱۳۹۶ یعنی در هفته میراث فرهنگی در لیست آثار ملی به ثبت رسید و همان زمان مهدی چمران، رئیس وقت شورای شهر تهران اظهار داشت: «می خواستند در این عمارت مجتمع تجاری بسازند و بلندمرتبه سازی کنند، اما پیشنهاد دادیم در آنجا مرکز فرهنگی و مذهبی ساخته شود یعنی مسجد بسازند. البته باید در این مکان، بخش تجاری هم فعال شود تا بتواند هزینه های خودرا دربیاورد.»

اما آخرین خبرها و اظهار نظرها بر طبق نقشه های نمایش شده به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، حرف دیگری داشتند: «در فضای خالی حیاط این بنا به سمتِ غربِ آن طرح ساخت برجی ۱۴ طبقه وجود دارد.»
در واقع نهم خرداد سال قبل و پیش از تصویب ثبت این بنای تاریخی، سپیده سیروس نیا، معاون وقت میراث فرهنگی استان تهران به ایسنا اعلام نموده بود که «براساس توافق انجام شده میان میراث فرهنگی استان تهران و مالک عمارت ثابت پاسال، این خانه تاریخی پابرجا می ماند و در کنار آن یک مرکز اقامتی ایجاد می شود، دراین بنا اصل عمارت حفظ و مرمت می شود اما با فاصله ای به اندازه عرض معبر عمارت تا دیواره خیابان جردن (آفریقا) یک هتل در بخش شمال غربی “ثابت پاسال” ایجاد می شود.»

براساس دستور قضایی هر ماه «ثابت پاسال» را بررسی می کنیم
ابراهیم شقاقی – مدیر کل دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در ایام گذشته در جلسه ای با حضور اعضای میراث فرهنگی و برخی مالکان ثابت پاسال از این پرونده به نفع میراث کشور دفاع کرده و موضع سازمان را مخالفت باساخت و ساز اعلام نموده است، درباره ی روال پرونده ثابت پاسال از ابتدا تا امروز و وضعیت امروز آن به ایسنا توضیح می دهد.
مدیر کل دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می گوید: کاخ “ثابت پاسال” با خاصیت های معماری خاص خود فقط دو نمونه در کل جهان دارد یکی در عراق بوده که متاسفانه در جنگ اخیر از بین رفته است و دیگری بنای کاخ «ثابت پاسال» در تهران که به لحاظ معماری در رده آثار معاصر فاخر و ثمین و ویژه است و جزو ارزش های معماری و هنری شناخته شده قرار دارد.
او با تاکید بر این که سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۹۵ نسبت به ثبت این اثر تاریخی اقدام نمود، ادامه می دهد: مالک این بنا در شکایتی که به شعبه دهم دیوان عدالت اداری ارسال کرده، درخواستِ خروج از ثبت این اثر فاخر معماری را داده است. هفت ماه قبل که برای این پست انتخاب شدم، احساس کردم که امکان دارد بنا در معرض خطر یا تخریب قرار گیرد بدین سبب برای پیشگیری از این اقدام یک شکایت کیفری انجام شد که مرجع رسیدگی آن «حسن حاجیلو» – دادیار شعبه اول ناحیه ۳۷ دادسرای عمومی انقلاب – است که به خوبی و با جدیت بر طبق دستوراتی که داد امروز به سوژه پرونده رسیدگی می کنند.
وی با اشاره به این که تا کنون دو سه مرتبه از این محل به همراه پلیس امنیت بازدید و گزارش های آن نمایش شده اند، همین طور یک بیل مکانیکی که می توانست برای آن بنا خطرآفرین باشد، با دستور دادیار و مقام قضایی از آنجا خارج شد، همین طور چند نقطه در اطراف خانه که گمانه زنی شده بود باز به دستور مقام قضایی به حالت اول برگردانده شد، اضافه می کند: هم اکنون این اثر تاریخی – معماری با نظارت و دستور کیفری دادیار شعبه اول ناحیه ۳۷ قرار دارد، دستور این طور بود که هر ماه به همراه پلیس امنیت یک نفر به نمایندگی اداره حقوقی و معاونت سازمان میراث فرهنگی و یک نفر به نمایندگی مالک از محل بازدید کنند تا اگر دخل و تصرف و تستی صورت گیرد، به سرعت جلوی آن گرفته شود.

مالک ثابت پاسال درخواست خروج از ثبت خانه را دارد
او با اشاره به برگزاری جلسه ی دادرسی در چند روز قبل با حضور وکلای مالک، کارشناسان اداره میراث فرهنگی استان تهران و کارشناس حقوقی این اداره کل و سازمان میراث فرهنگی در این زمینه، ادامه می دهد: سازمان میراث فرهنگی با پیشنیه ای که از قاضی این پرونده نسبت به تاکیدهای او برای حفاظت از آثار تاریخی شنیده است، امیدوار است تا وی با دفاعیاتِ انجام شده، همین طور نسبت به صحبت های فنی که انجام شده، دادخواست مالک در خصوص خروج از ثبت را ابطال کند و نگرانی اهالی فرهنگ و علاقمندان به حوزه هنر و معماری که اذهان عمومی را به خود مشغول کرده است، برطرف کند.
وی توضیح می دهد: قبل از این صحبت از نامه ای بود که از دفتر مقامات بالاتر درباره ی این خانه ارسال شده بود و بر طبق آن اعلام شده بود حق هیچ گونه ساخت وساز در این مجموعه وجود ندارد، مضاف بر این که محدوده مورد بحث به خیابان جهان کودک منتهی می شود که تحمل هیچ بار ترافیکی اضافه را ندارد، این در شرایطی است که گفته می شود مالک می خواهد بنای فعلی را حفظ و در فضای باقی مانده، هتلی چند ستاره و Vip بسازد، در این صورت برای تأمین امنیت آن باز هم بار ترافیکی مضاعفی ایجاد می شود.
او تاکید می کند: در سنوات گذشته، مکاتباتی بین مراجع دستگاه های مختلف ردوبدل شده است، اما خداراشکر هم اکنون، شهرداری تعامل خوبی با میراث فرهنگی دارد و در موارد زیادی با همکاری میراث فرهنگی از تخریب آثار جلوگیری کرده است.

دستور مقامات بالا، حفظ ثابت پاسال است
وی با بیان این که شنیده است از مقامات بالاتر دستورات خیلی خوبی برای تثبیت حفظ و تخریب نشدن بنا صادر گردیده است، اضافه می کند: دستورِ دخل و تصرف نکردن در این بنا از طرف مقامات بالاتر صادر گردیده است، البته این موارد در پرونده محرز و موجود است و این موارد به قاضی باز منعکس شده است، بدین سبب حالا در حال تنظیم مجدد نامه ای به قاضی شعبه ده دیوان عدالت اداری هستیم که مسائل را با مستندات بیشتری به او نمایش دهیم، شهرداری باز می تواند با عنایت به حساسیت منطقه ای و بار ترافیکی از ساخت وساز بیشتر در این منطقه جلوگیری نمایند، همین طور با عنایت به حجم سنگین بار ترافیکی خیابان آفریقا چنین کششی در آن محله وجود ندارند و شهرداری باز تابحال اقدام به صدور پروانه و مجوزی برای ساخت وساز نکرده است.
شقاقی با بیان این که رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چند روز پیش باز در مصاحبه ای در جمع خبرنگاران نسبت به انجام نشدن هیچ گونه دخل و تصرف یا احتمال خروج از ثبت این بنای تاریخی تاکید کرده و می گوید: اساسا هیچگونه دخل و تصرفی در عرصه صورت نمی گیرد، این نشان داده است که معاون رئیس جمهور برای موضوعات میراث فرهنگی ارزش خاصی قائلند و تمام موارد را در قالب قانونی و مجدانه پیگیری می کند.
او با تاکید بر حمایت ارگان هایی مانند شورای شهر و شهرداری از این مساله از منظر شهری و حتی میراثی، بیان می کند: از طرف دیگر همکاریهای خوبی باز بین دستگاه های اجرایی وجود دارد که شهرداری بعنوان متولی امر حفاظت از داشته های شهری که شامل داشته های میراثی، تاریخی، هنری و معماری است، به مسئله ورود کند، هر چند خوشبختانه شهردار فعلی تهران، قبل از این بر مسند شورای عالی معماری بود و در آن زمان اگر به مکاتبات اش نگاهی بیندازیم موضع صریح او را درباره ی ثابت پاسال به خوبی می بینیم، بدین سبب امیدواریم که شهردار تهران باز با عنایت به حساسیت های شهر و موضوعات شهری به این مسئله ورود پیدا کند، اسناد و مدارک متقنی را در اختیار دیوان عدالت اداری بگذارد و دلیلهای حفظ کارشناسی این بنا و همین طور دلیلهای اجازه ندادن برای ساخت و ساز را بیان کرده و از میراث فرهنگی شهر حمایت کند.
مدیر کل حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می گوید: معتقدم با عنایت به دفاعیاتی که تا کنون از این بنا صورت گرفته و گزارش های مفصلی که در اختیار قاضی گذاشته ایم، حکم ابطال خروج از ثبت بنا صادر شود.
او حضور آیت الله رئیسی در ریاست قوه قضاییه را با عنایت به تجربه ی وی در تولیت آستان قدس رضوی بعنوان بزرگترین مرکز فرهنگی مذهبی ایران که مجموعه آستان آثار فرهنگی، هنری، تاریخی، مذهبی و معماری آستان قدس را باز در اختیار دارد و به بهترین شکل از آنها نگهداری می شود مانند موزه ملک ادامه می دهد: امیدواریم که وی باز از حفظ داشته های معماری، هنری و فرهنگی حمایت کنند و با دستوراتی که می دهد، این مساله ختم به خیر و دل دوستداران فرهنگ و هنر شاد شود.
شقاقی شورای عالی معماری را یکی از حامیان اصلی میراث فرهنگی تا امروز معرفی می کند و می گوید: این شورا همیشه مصوبات خوبی درباره ی حفاظت از بافت ها، بناها و محوطه های تاریخی و فرهنگی و بافت های تاریخی مانند مشهد و شیراز داشته است، همین طور درباره ی کاخ ثابت پاسال باز این بود، مضاف بر اینکه شورای عالی بر حفظ داشته های شهری در قالب طرح تفصیلی همیشه تاکید می کند.

برخی می گویند فلان بنا به خاطر مالک اش باید تخریب شود
مدیر کل دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی ادامه می دهد: من گاهی شنیده ام که نمایندگان مالک می گفتند چون پیشینه بنا به فلان شخص برمی گردد، قابلیت حفظ و نگهداری ندارد، مگر ما برای حفظ آثار تاریخی به مالک کار داریم؟ آیا تخت جمشید صرفا به سبب دستور ساخت از طرف پادشاهان هخامنشی مهم است؟ تکلیف سیر هنری، معماری، فرهنگی و جریانات تاریخی آن بنا چه می شود یا فرضا چون فلان بنا منتسب به خاندان چنگیزخان مغول است باید تخریب شود یا چون برخی از افرادی که حتی تاریخ قضاوت های بسیار بدی در موردشان داشته اما در جوار اماکن متبرکه ما دفن شده اند، باید تخریب شوند؟!
وی با اشاره به این که برای ما فرهنگ، هنر، معماری و داشته های تاریخی اهمیت دارد، نه شخص، تاکید می کند: بناها شخصیت مستقل حقوقی از مالکان خود دارند. این صحبت درست مانند وضعیت حوزه ی هنری در خیابان سمیه است. مگر کسی به پیشینه افرادی که قبلا به بنا رفت و آمد داشته اند، کاری دارد؟ حالا حوزه هنری مرکز فعالیت هنرهای اسلامی است، هم بنا حفظ شده و هم کارکرد فرهنگی، هنری و اجتماعی خودرا در قالب نظام دارد، بدین سبب بناها به لحاظ معماری، هنری و تاریخی ثمین هستند.
شقاقی می گوید: من از همه کارشناسان، متخصصانِ فرهنگ دوست و هنردوستان و ارگان ها و سازمان های مربوط درخواست می کنم از موضع سازمان میراث فرهنگی دفاع کنند چون قاضی، فردی است که برمبنای اطلاعات و اسنادی که به او داده شده در قالب قانون تصمیم گیری می کند.