آبنما کار: مدیر موزه نقاشی پشت شیشه، علاوه بر اعلام انجام مرمت های اصولی و سازه ای در فضای این موزه، از اقداماتی که برای معرفی بهتر این رشته از نقاشی در جامعه ملی و دانشگاهی انجام شده آگاهی داد.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، پس از آغاز مرمت موزه نقاشی پشت شیشه همراه به چند موزه دیگر در اواسط سال گذشته، این موزه همزمان با ادامه دار بودن عملیات مرمت، به روی مسافران نوروزی و گردشگران باز شد. هرچند در آن زمان نمایشگاهی از آثار نقاشی پشت شیشه به نمایش درآمده بود، اما دست کم فعالیت این موزه و هنر به نمایش درآمده در این موزه از دوره های گذشته تا امروز را به خوبی نشان می داد.
حالا پس از گذشت حدود دو ماه از بازگشایی مجدد موزه، مهدی کارخانی – رئیس موزه نقاشی پشت شیشه – در گفت و گو با ایسنا از روند مرمت و اقدامات در دست انجام برای فضای موزه ای و معرفی بهتر رشته «نقاشی پشت شیشه» می گوید.
او با بیان این که مرمت بنای تاریخی موزه که در سه مرحله تعریف شده بود، از شروع مهر سال قبل آغاز شد، می گوید: مرحله ی نخست کار، تأمین امنیت و لوازم الکترونیکی موزه، دومین مرحله عملیات ساماندهی و تجهیز تأسیساتِ بنا و سومین بخش مرمت بنای تاریخی موزه بود.

حذف پوشش گچی از مقابل پنجره های قاجاری
او با بیان این که در مرمت بنا، ظاهر بنا شباهتی با استانداردهای موزه ای نداشت، بدین سبب نیاز به ایجاد تغییراتی در فضای موزه ای بود، توضیح می دهد: باید به سمت استانداردهای موزه ای حرکت می کردیم، بنا بر این نخست کفپوش سیاه موزه تعویض و یک سری پنل های گچی اضافه که جلوی پنجره های قاجاری را گرفته بود، حذف شدند. پنجره در بنای قاجاری عضو اصلی معماری این دوره است، اما یکسری پنل های گچی پنجره ها را پوشانده بود.
وی با اشاره به وجود یکسری ستون های اضافه که هیچ کاربرد سازه ای، معماری و زیبایی شناسانه ای در موزه نداشت، ادامه می دهد: با عنایت به الحاقی بودن آن ستون ها که نقاط مختلف موزه نیز کار شده بود، می افزاید: این الحاقات که در سال ۷۷ به بنا اضافه شده بودند، نیز حذف شدند.

حذف تأسیسات برقی و لوله کشی از داخل موزه
وی همینطور با بیان این که قبل از این لوله کشی و سیم کشی های موزه در داخل ساختمان بنا و فضای موزه ای قرار داشتند، اضافه می کند: بر طبق دستورالعمل استانداردسازی فضای موزه ای، که نباید هیچ نوع لوله کشی و وسیله گازسوزی داخل موزه ها وجود داشته باشد، همه ی لوله های تأسیسات به خارج از عمارت اصلی منتقل شدند.
کارخانی تاکید می کند: هم اکنون هیچ لوله تاسیساتی و سیمیِ روی کاری داخل موزه وجود ندارد و سیم کشی های برق مجموعه که در طول سال های گذشته فرسوده شده و غیراستاندارد بود، نیز تغییر کردند، همین طور با استفاده از سیم کشی ضد حریق و نسوز، سیستم حفاظت الکترونیک بروز رسانی شد و هم اکنون نیزاز نظر حفاظت الکترونیکی با مشکل و کمبودی در فضای موزه ای مواجه نیستیم.

مشکلات موزه در راه مرمت های سازه ای فضا / رنگِ موزه منطبق با گالری های دنیاست
رئیس موزه نقاشی پشت شیشه فاز بعدی مرمتِ موزه «نقاشی پشت شیشه» را به اعتبارات سال ۹۷ مربوط می داند و ادامه می دهد: اعتبارات سال قبل با اعتبارات سال ۹۶ تداخل پیدا کرد و پروژه مرمت از اول مهر شروع شد که تا ۲۹ اسفندماه ادامه داشت، در طول این ۶ ماه اعتبارات سال ۹۶ نیز تخصیص پیدا کرد و هزینه هم شد، پیوست این دو اعتبار به لحاظ زمانی به یکدیگر کار را مشکل تر کرد، از طرف دیگر پروژه های مرمتی موزه نیز آغاز شدند.
وی با بیان این که در پروژه های مرمتی سال ۹۷ رنگ آمیزی موزه در دستور کار بود، اظهار می کند: برای انتخاب رنگ سعی کردیم تا رنگ موزه با رنگ گالری های دنیا مطابقت داشته باشد، از طرف دیگر چون آثارِ موزه، متفاوت از همه موزه ها هستند، رنگ های پر از درخشش و تلألو در آن به کار رفته و پایه کارمان نیز شیشه و آینه است، بدین سبب حالا در فضای موزه، به اندازه کافی رنگ و درخشش داریم، چون از رنگ هایی در قسمت نمایش آثار استفاده شد تا جلوی جلوه گری آثار را نگیرد و به برجسته سازی آنها کمک نماید.

تأمین امنیت مخزن موزه با انجام اصلاحاتی در موتورخانه
کارخانی انجامِ نورپردازی با طراحی خاص موزه ای را از دیگر برنامه های موزه ای می داند که در دستور کار است و ادامه می دهد: با عنایت به جنس شیشه ای بودن آثار این موزه و انعکاس نور بالای آنها، این آثار نیازمند نورپردازی خاصی هستند که اجرای در دستور کار است.
او استاندار سازی مخزن موزه را با حدود ۴۴۴ اثر موزه ای در این فضا، از دیگر اقدامات در دست انجام برای این موزه بیان می کند و یکی از اتفاقات خوب پروژه های عمرانی موزه را انجام اصلاحاتی در بخش «موتور خانه» می داند که در کنار مخزن قرار دارد و می افزاید: احتمال وارد کردن لطمه های بیولوژیکی به آثار را داشت و از طرف دیگر با عنایت به وجود موتورخانه در کنار آثار نقاشی که قاب های چوبی دارند، یک خطر محسوب می شد، هر چند نخست طرح جابجایی موتورخانه تهیه شده بود، اما حالا مقرر است یکسری اصلاحات در این بخش از فضای تأسیسات موزهای صورت گیرد.

نبود تعریف دقیق از این رشته، یکی از اشکالات این هنر است
رئیس موزه نقاشی پشت شیشه، اما یکی از اشکالات نقاشی پشت شیشه را نبود تعریف درستی از این هنر می داند و بیان می کند: تابحال این گونه القا می شد که نقاشی پشت شیشه نقاشی که در پشت شیشه و توسط رنگ های غیر کوره ای انجام می شود، در صورتیکه این تعریف، اشتباه است.
او ادامه می دهد: با عنایت به تحقیقاتِ انجام شده، «نقاشی پشت شیشه» یکی از زیرشاخه های هنر نقاشی است که بر بستری از شیشه به روش معکوس نگاری ترسیم می شود به نظرم این تعریف طرح دقیق تری از نقاشی پشت شیشه است.

تمرکز ایتالیا و آلمان بر «نقاشی پشت شیشه»
وی این هنر را جزو رشته هایی می داند که در خیلی از نقاط جهان مورد توجه است و می گوید: این توجه به سبب آن است که این نوع کار در زیر شاخه نقاشی قرار می گیرد و در خیلی از نقاط جهان سعی شده تا وارد این شاخه از هنر نقاشی شوند و دست کم آنرا تجربه کنند و حتی اگر به صورت حرفه ای وارد نشدند، دست کم آنرا تجربه کردند.
او با بیان این که هنرمندانی مانند «واسیلی کاندینسکی» – آبستره کار – در دوره ای از فعالیت خود با روش نقاشی پشت شیشه، آثار هنرمندانی را خلق کرد که برمبنای خاصیت های دیگر آثارش، حالا خیلی از هنرمندان نقاش این نوع کار را تجربه کرده اند، ادامه می دهد: این روش در ایران نیز وجود دارد، هنرمندانی مانند «علی اکبر خان صنعتی»، دوره ای با تمام خاصیت آثاری که از خود بجای گذاشته، نقاشی پشت شیشه کارکرده و چند اثر از وی نیز در همین سوژه وجود دارد.
او با بیان این که تمرکز رشته «نقاشی پشت شیشه» در ایتالیا و آلمان بیشتر بوده، اضافه کرد: تمایل داریم تا ارتباط قوی بوسیله روابط بین الملل سازمان میراث فرهنگی با هنرمندان آنها برقرار نماییم، همین طور می خواهیم تا در سال جدید با سفارت آلمان و ایتالیا ارتباط گرفته و با رایزن فرهنگی آن دو کشور ارتباط بگیریم.

نقاشی پشت شیشه را با دیگر موزه ها مقایسه نکنید
کارخانی با تاکید بر این که نمی توان موزه نقاشی پشت شیشه را با موزه هایی مانند «موزه ملی»، «موزه رضا عباسی» یا «موزه آبگینه» مقایسه کرد، ادامه می دهد: آثار به نمایش درآمده در این موزه، اغلب آثار تاریخی نیستند و در حقیقت این فضا، موزه ای است که برای حفظ یک رشته و یک شاخه از هنر و هنرهای سنتی تشکیل شده، بدین سبب مخاطب این موزه، مخاطبی خاص است که این رشته را می شناسد و تمایل به فعالیت در آن دارد.
او با تاکید بر این که رسالت موزه نقاشی پشت شیشه علاوه بر نمایش آثار تاریخی از جنس همین رشته، حفظ تکنیک و روش نقاشی پشت شیشه در مرحله ی اول است، ادامه می دهد: در درجه دوم اشاعه ی این رسالت را انجام می دهیم.
وی با بیان این که با انجام این اقدامات مرمتی، موزه از نظر ظاهری پوست اندازی داشته، می افزاید: حالا آن بطور قطع از نظر مفهومی و کارکرد نیز در حال پوست اندازی است.

تلاش برای وارد کردن رشته نقاشی پشت شیشه به دانشگاه ها
او می گوید: اتفاقی که ما به دنبال آن هستیم، ایجاد یک جریان سازی هنری است، همین طور یکی از دلیلهای رکود این رشته از هنر نیز همین است که چون جریانی در آنها صورت نمی گیرد، ما باید بتوانیم خودمان را در راه جریان هنرهای تجسمی قرار دهیم و در راه اتفاقات هنری که در کشور رخ می دهد، باشیم، تا بتوانیم در حرکت بمانیم.
وی یکی از روش های این جریان سازی را «برگزاری نمایشگاه» می داند و ادامه می دهد: «آموزش» نیز می تواند به این جریان سازی کمک نماید. بدین سبب موزه نقاشی پشت شیشه خاستگاه و خانه تمام کسانی است که علاقه مند به این رشته اند، پس تلاش می نماییم در سال پیشرو این رشته وارد دانشگاه ها شود و دست کم در گروه صنایع دستی وارد شود.
کارخانی با اشاره به رایزنی های انجام شده برای به نتیجه رسیدن این اقدام، ادامه می دهد: فعالیت های صنفی و انجمنی نیز باید در این رشته افزایش پیدا کند، همین طور هم اکنون انجمن هنرمندان نقاشی پشت شیشه ایران در دست تأسیس است، آنها شروع فعالیت خودرا از این موزه آغاز نموده اند، سمن ها و انجمن های که در صورت فعال شدن انجمن، می تواند راه خودرا به خوبی پیدا کنند، بدین سبب در تلاش هستیم تا این هنر را وارد جشنواره ها و دو سالانه ها نماییم.
او موزه نقاشی پشت شیشه را خاستگاه این هنر می داند و ادامه می دهد: در تلاش هستیم تا امسال سمپوزیوم نقاشی پشت شیشه را در همین موزه برگزار نماییم.
رئیس موزه نقاشی پشت شیشه همین طور درباره این موزه و زمان ایجاد آن توضیح می دهد: خاستگاه این بنا به سال ۱۳۰۷ برمی گردد. این عمارت متعلق به «سیاوش قشقایی» اولین متخصص ریه و شوش است او تا سال ۱۳۴۲ – ۴۳ در این مکان زندگی می کرد، بعد از آن، این خانه به شخص دیگری واگذار می شود و در نهایت در سال ۱۳۷۵ ملک توسط شهرداری خریداری شده و تغییر کاربر می دهد.

منبع: آبنما کار