آبنما کار: ایسنا/کردستان صنایع دستی هر کشوری راوی داستانی از گذشته ملتی است که با عبور از پیچ و خم زمان خودرا به نسل های بعدی می رساند تا گویای فرهنگ و سنت و شیوه زندگی دیاری باشد که در آن زاده شده است.
بگفته یک استاد حوزه گردشگری و صنایع دستی، متاسفانە تولیدکنندگان صنایع دستی در زمینه بازاریابی، فروش محصولات و طراحی محصولات دستی با مشکلات جدی مواجهند و در زمینه های نامبرده هیچ گونه مهارتی ندارند.
سوران احمدی زاد در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه مهارت در طراحی محصولات سبب گسترش حوزه صنایع دستی خواهد شد اظهار نمود: بیشتر صنایع دستی که در استان کردستان تولید می شود شامل محصولات دکوری و تزئینی و غیرکاربردی هستند.
وی انواع صنایع دستی را تزئینی، تزئینی- کاربردی و صرفا کاربردی دانست و اضافه کرد: باید اهتمام نماییم که محصولات صنایع دستی خودرا از جنبه تزئینی و دکوری بودن خارج و صنایع دستی را به سمت کاربردی بودن سوق دهیم.
بگفته این استاد دانشگاه حوزه صنایع دستی، می توان مشکلات موجود بر سر راه صنایع دستی را ناشی از نبود آموزش در بازاریابی، طراحی محصولات و خرید و فروش آن دانست.
سوران احمدی زاد یکی دیگر از مشکلات موجود را ناشی از نبود وجود تعاونی واحد بین فعالان صنایع دستی دانست و افزود: هنگام گذر از رودخانه ای خروشان اگر به صورت تعدادی از آب رودخانه گذر نماییم جریان آب نمی تواند بر انسجام جمع غالب شود، این در حالیست که فعالان حوزه صنایع دستی و کسانی که کار و فعالیت دستی انجام می دهند دارای هیچ انسجام و اتحادی نیستند و همین مورد زمینه ساز نابودی و فراموشی صنایع دستی به مرور زمان است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه 70 درصد اقتصاد کشور دولتی است اشاره کرد: در کشوری کە هفتاد یا هشتاد درصد اقتصاد آن دولتی است، دولت موظف به پشتیبانی از فعالان حوزه صنایع دستی است و اگر قصد پشتیبانی از حوزه فعالان صنایع دستی را ندارد می تواند عقب کشیده و به اقتصاد خصوصی اجازه ورود به این امر را بدهد.
وی با اشاره به قوانین دست وپا گیر بخش دولتی عنوان کرد: متاسفانە بخش های دولتی بجای پشتیبانی از بخش صنایع دستی و فعالان در این عرصه قوانین دست وپاگیری را نیز وضع کرده که از ادامه فعالیت بخش خصوصی نیز جلوگیری می کند.
احمدی زاد از دیگر مشکلات حائز اهمیت در حوزه صنایع دستی را نبود برنامەریزی یک پارچە برشمرد و اظهار داشت: متاسفانه ما در بحث برندسازی محصولات نیز با مشکلاتی مواجه هستیم بطور مثال استان کردستان در حوزه گیاهان دارویی به یک برند تبدیل گشته و امروزه استان کردستان را بعنوان استان گیاهان دارویی می شناسند.
او همینطور تصریح کرد: ما باید اهتمام در برند سازی محصولات صنایع دستی برمبنای اولویت بندی و کاربردی بودن محصولات داشته باشیم.
سرپرست معاونت صنایع دستی استان کردستان اظهار داشت: یکی از اشکالات اساسی در حوزه صنایع دستی در استان کردستان مربوط به تولید و فروش محصولات صنایع دستی و عرضه مناسب آنها به بازار است.
خسرو قاضی زاده اظهار نمود: یکی از ظرفیت های اساسی حوزه صنایع دستی بحث اشتغال پایدار می باشد که می توان با کمترین هزینه و اندکی حمایت مالی سبب ایجاد اشتغال و کسب درآمد شد.
وی ایجاد و برگزاری بازار و نمایشگاه های دائمی صنایع دستی در کردستان را از ضروریات دانست و عنوان کرد: به سبب نبود بازار مناسب برای محصولات صنایع دستی در استان متأسفانه تولیدکنندگان صنایع دستی با مشکل فروش محصولات خود روبه رو هستند و همین مورد سبب اختلال در تولید محصولات صنایع دستی شده است.
قاضی زاده افزود: عدم ایجاد زیرساخت های لازم عامل اصلی به واقعیت نرسیدن صنایع دستی در استان کردستان است پس تعریف فضای استاندارد و کارگاهی و بازار استاندارد برای صنایع دستی جزو ضروریات است و می بایست برای عرضه محصولات صنایع دستی استاندارد مشخصی تعریف شود.
سرپرست معاونت صنایع دستی استان کردستان، با اشاره به فعالیت صنعت گران استان، اضافه کرد: حدود 250 تا 300 هزار نفر صنعت گر در حوزه صنایع دستی در استان کردستان حضوری بالقوه دارند.
قاضی زاده اشاره کرد: تابحال صنایع دستی استان به 175 هزار نفر در حوزه صنایع دستی آموزش مقدماتی و آشنایی با رشته های صنایع دستی داده شده که در این راستا در تلاش هستیم با همکاری و همفکری سازمان جهاددانشگاهی، پارک علم و فناوری و خیلی از نخبگان این حوزه پیوندی ایجاد نماییم که نتایج مثبت تری حاصل شود.
وی با اشاره به اینکه صنایع دستی استان از تنوع بسیار گسترده ای برخوردارست بیان کرد: تمام صنعت صنایع دستی کردستان کاربردی بوده و به ندرت صنایع تزئینی و دکوری در استان استفاده می شود.
سرپرست معاونت صنایع دستی استان کردستان، اضافه کرد: سالانه به صورت مستمر یک هزار و 800 تا 2 هزار نفر آموزش مقدماتی دیده و همین طور به 300 تا 500 نفر از شاغلین حوزه صنایع دستی نیز آموزش داده می شود.
قاضی زاده با اشاره به تدوین اطلس صنایع دستی استان، ذکر کرد: باتوجه به گسترده بودن تنوع صنایع دستی، تدوین این اطلس لزوم دارد و می تواند بعنوان یک مجموعه جامع و کامل از اطلاعات صنایع دستی استان مورد استفاده قرار گیرد.
بگفته وی، هر یک از صنعت گران صنایع دستی دارای سبک خاص مربوط به خود هستند که به همین دلیل در اطلس صنایع دستی، پراکندگی صنایع دستی، اطلاعات هنرمندان و رشته هایی که در حال فراوری است، به همراه تصاویر درج خواهد شد.
سرپرست معاونت صنایع دستی استان کردستان، اشاره کرد: اطلس صنایع دستی نیازمند وجود آماری دقیق است چونکه بیشتر صنایع دستی ها در روستاها شکل گرفته و همین طور صنایع دستی نیازمند به برنامه ریزی خاص بوده که در این راستا اطلس صنایع دستی، رشته ها و ظرفیت صنایع را در تمام مناطق استان مورد رصد قرار می دهد.
قاضی زاده اظهار نمود: برای رصد و شناسایی رشته های صنایع دستی در مناطق مختلف استان نیازمند نیروهای متخصص و کارآمد بمنظور شناسایی صنایع دستی استان است.
وی با اشاره به ثبت جهانی کلاش، اظهار داشت: کلاش یکی از البسه محلی و فرهنگی مختص منطقه کردستان است و باید این نکته را در نظر گرفت که نباید این انتظار را داشته باشیم که نفوذ دامنه صادرات کلاش در تمام دنیا اتفاق بیفتد.
سرپرست معاونت صنایع دستی استان کردستان، اشاره کرد: با توجه به این که کلاش از پنبه ایجاد می شود و در مقابل آب استواری چندانی ندارد، در این راستا پیوند مناسب با پارک علم و فناوری به وجود آمده که فکری اساسی در طراحی آن شکل بگیرد که مقاومت بیشتری داشته باشد.
قاضی زاده درانتها تصریح کرد: صادرات کلاش به بازار جهانی نیازمند بسته بندی منحصربه فردی است که به حداقل استاندارد نزدیک باشد.
مژگان عبدی یکی از بانوان فعال در حوزه صنایع دستی است که به مدت هشت سال در زمینه گلیم بافی، صنایع گلیمی همچون کیف گلیمی، سازه های چوبی مرکب با گلیم، تابلوها و آینه های تزئین شده با گلیم فعالیت دارد.
بگفته وی محصولات گلیمی تولید شده هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور خریداران خاص خودرا دارد و این محصولات گاه توسط مشتریان خارجی خریداری شده یا برای آنها صادر می شود.
عبدی درباب مشکلات موجود در حوزه صنایع دستی اظهار نمود: از آنجائیکه محصولات صنایع دستی جزو محصولات لوکس، تزئینی و غیرضروری شمرده می شود، چندی است بازار صنایع دستی به سبب شرایط بد اقتصادی و پایین آمدن قدرت خرید مردم از شرایط مطلوبی برخوردار نیست.
وی عنوان کرد: شرایط بد اقتصادی و تغییرات ارزی و پایین آمدن ارزش پول، سبب شده که خریدارهای خارجی از اینگونه محصولات استقبال کرده و آنها را خریداری کنند.
مژگان عبدی چالش های موجود در بازار صنایع دستی را بازاریابی و فروش محصولات صنایع دستی دانست و اضافه کرد: یکی از چالش های اساسی در بحث صنایع دستی، عدم بازاریابی و فروش محصولات صنایع دستی است.
وی از مزیت های کار صنایع دستی را پایین بودن هزینه تولید نسبت به سایر تولیدات برشمرد و افزود: هرچند تولید صنایع دستی نسبت به سایر تولیدات دیگر سرمایه کمتری می طلبد اما باز با این وجود همواره صنعت گران با مشکلات جدی همچون نبود جا و مکان مناسب، عدم کارگاه های آموزشی، عدم شهرک های متناسب با کارگاه های صنایع دستی مواجهند.
این فعال حوزه صنایع دستی از دیگر مشکلات حوزه صنایع دستی را بازار فروش محصولات صنایع دستی و عدم تبلیغات صحیح برای صنایع دستی استان دانست و اشاره کرد: در کردستان هیچ گونه نمایشگاه و بازاری دائمی برای صنایع دستی در نظر گرفته نشده تا مسافران خارجی بتوانند مستقیم از محصولات دیدن کنند و آنها را خریداری یا با محصولات صنایع دستی استان آشنا شود.
وی بطور کلی مزایای کار صنایع دستی را کم هزینه بودن آن و شروع کار سریع در این عرصه و یکی از اشکالات آنرا نبود بازار مناسب، عدم بازاریابی در داخل استان، عدم تبلیغات مفید بمنظور معرفی صنایع دستی استان دانست.
مژگان عبدی اظهار داشت: صنعتگران همین طور در بحث ارائه محصولات به خارج از کشور با مشکلات جدی روبه رو هستند برای اینکه صنعتگران کردستانی به سبب نداشتن پشتوانه مالی و حمایت سازمان های مرتبط قادر به شرکت در نمایشگاه های خارجی نیستند.
وی یکی دیگر از مشکلات حوزه صنایع دستی را نداشتن تعاون و همکاری صنعت گران دانست و اشاره کرد: این امر به مشکلات موجود در این عرصه دامن خواهد داد برای اینکه این مشکلی نیست که به صورت فردی بتوان با آن دست و پنجه نرم کرد و آنرا حل و فصل کرد و اگر صنعتگران با یکدیگر تفاهم و همکاری داشته باشند این مشکلات تا حدودی برطرف می شود.
عبدی، درانتها به استقبال مردم ایران از صنایع دستی اشاره نمود و تصریح کرد: همه مردم ایران خصوصاً استان کردستان به محصولات صنایع دستی علاقه و توجه خاصی دارند اما این روزها متاسفانه به سبب شرایط نامناسب اقتصادی و کاهش قدرت خرید عموم مردم، خرید در حوزه صنایع دستی که جزء محصولات لوکس و تجملی است به طبع کاهش شایان توجهی داشته است.