آبنما کار: «کاوش نجات بخشی حوضه آبگیر «سد مراش- محوطه جن دره سی » شهرستان ماهنشان در استان زنجان باتوجه به آثار و شواهد بدست آمده نشان داد که محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی(اشکانی – ساسانی) است.»
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، شقایق هورشید – سرپرست هیئت دیرینه شناسی این محوطه ی تاریخی – با بیان این خبر اظهار داشت: جستجوهای نجاتبخشی حوضه آبگیر سد مراش شهرستان ماهنشان استان زنجان با مجوز پژوهشگاه با کاوش درمحوطه «مراش ۶» (محوطه جِن دَرَه سی) به انجام رسید.
او با اعلان اینکه بررسی و شناسایی حوضه ی آبگیر سد مراش با هدف نجات بخشی، توسط لاله عبدی کیا در سال ۱۳۹۳ انجام شده بود، اضافه کرد: در این بررسی مجموعاً ۱۶ اثر تاریخی و باستانی ادوار مختلف از پارینه سنگی میانی تا دوره اسلامی متآخر شناسایی و معرفی گردید که محوطه مراش ۶ که در میان اهالی روستا و به واسطه ی قرارگرفتن آن در ابتدای دره جندره سی، با نام محوطه جندره سی شناخته می شود، حدوداً در ۵۰۰ متری جنوب غربی روستای مراش، یک کیلومتری ساختگاه سد و در دره رودخانه حلب قرار گرفته است.
هورشید با اشاره به این که با ساخت و آبگیری سد مراش این محوطه بطور کامل به زیر آب می رود، بیان کرد: محوطه یاد شده در بررسی سال ۱۳۹۳ باتوجه به شواهد و یافته های سطحی، گورستان عصرآهن معرفی شده است.
او با بیان این که این محوطه توسط قاچاقچیان اشیای عتیقه مورد حفاری های غیرمجاز قرار گرفته و در سطح آن چندین گودال و قطعات سنگ پراکنده شبیه بقایای گور مشاهده می شود، اضافه کرد: به سبب قرار گرفتن در تراز آبگیری سد مراش و خطر نابودی آن، موقعیت و دسترسی بهتر به محوطه خصوصاً در شرایط سخت منطقه و همین طور بودجه محدود گروه، برای کاوش نجاتبخشی پیشنهاد شد.
سرپرست هیئت دیرینه شناسی با تاکید بر این که گروه کاوش به واسطه ی اطلاعات بررسی سال۱۳۹۳ و همین طور مشاهدات سطحی، کار را با ایجاد ترانشه گستردهای با ابعاد ۱۰×۱۵ متر در امتداد شمالجنوب و بمنظور دستیابی به ساختارهای گورها آغاز کرد، افزود: با ادامه کاوش مشخص شد که هیچ گونه گور یا تدفینی در محدوده محوطه وجود ندارد، اما به تدریج ساختارهای معماری نمایان و امتداد ساختارها با الحاق ترانشههای دیگری پیگری شد.
به گفته این باستان شناس، ساختارها و بقایای معماری شامل دیواره های ساخته شده از مصالح قلوه سنگ های رودخانه ای و ملات گل، یک کف سنگ فرش و دو اجاق هستند و در مجموع سه فضای معماری در امتداد تقریبی شرقی- غربی نمایان شد.
او با تاکید بر این که در جریان کاوش تعداد زیادی تکه های سفال که بعضاً دودزده (تکه سفال های آشپزخانه ای) و مربوط به استفاده روزمره توسط ساکنان آن دوره بوده بدست آمد، اظهار داشت: علاوه بر این که تعداد زیادی قطعات استخوان و دندان های جانوری که احتمالاً متعلق به حیوانات اهلی بوده به دست آمد که مورد مصرف روزانه ساکنان بوده، از اشیای به دست آمده دیگر می توان به مشته سنگی و سنگ ساب اشاره نمود که تماماً بعد از مستندنگاری به امین اموال استان زنجان تحویل داده شد.
هورشید افزود: باتوجه به آثار و شواهد بدست آمده به نظر میرسد محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی (اشکانی، ساسانی) است که در آینده با انجام آزمایش ترمولومینسانس می توان به اطمینان بیشتر دست یافت.
منبع: آبنما کار
