به گزارش آبنما کار هنرمندان گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری موفق به ساخت ساز قیچک باس با هدف جایگزینی ساز ویولنسل در ارکستر ملی شدند.
به گزارش آبنما کار به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید عبدالمجید شریف زاده رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این خبر اظهار داشت: ساز قیچک یکی از کهن ترین آلات موسیقی فلات ایران و بخشی از شبه قاره‌ی هند بوده که از پیشینه‌ی تاریخی قابل توجهی در بین سرزمین های شرق و جنوب شرقی ایران (سیستان و بلوچستان) برخوردار می باشد. قیچک شهری امروزی، با استفاده از تکنیک های سازهای غربی به دو گونه‌ی سوپرانو و آلتو ساخته و تولید شد که عمده ترین دلیل آن پر کردن کاستی های سازهای کششی در رپرتوار موسیقی سنتی ایرانی بود.
شریف زاده با اشاره به اینکه این ساز از اوایل دهه‌ی پنجاه شمسی در اغلب ارکسترهای موسیقی سنتی ایرانی مورد استفاده قرار می گرفت خاطرنشان کرد: از این ساز مدلهای مختلف قیچک سوپرانو، آلتو و باس ایجاد می شود.
رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار نمود: در خیلی از اجراهای موسیقی سنتی ایرانی برای تولید صدای باس از ویلنسل استفاده می شود (البته در استودیو و نه در اجرای زنده) که البته یک ساز ایرانی نیست و طبعاً با ساختار موسیقی ایرانی تناسب چندانی ندارد، ازاین رو ساخت ساز قیچک باس برای این خلأ صوتی در ترکیب موسیقی ایرانی پیشنهاد شد. این ساز توسط سیامک قلمی و سمیرا عزیزی مطلق هنرمندان کارگاه سازی گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ساخته شد.
شریف زاده به اشاره به این نکته که در طول سال های اخیر تلاشهای زیادی در زمینه‌ی مقایسه‌ی سازهای بلوچی با ویولن شده اضافه کرد: بررسی تطبیقی تکنیک های اجرایی و امکانات بیانی در ساز قیچک و رباب با خانواده‌ی ویولن صورت نپذیرفته است. در عین حال مرتفع ساختن هوم صدا، رفع محدودیت نوازندگی در پوزسیون، استاندار شدن جایی نت ها، قابل استفاده بودن این ساز برای تمامی چلیستها با هر نوع سبک نوازندگی، کوک بسیار دقیق ساز با سهولت و سریع و حذف سیم گیر و پایه تاندون مواردی است که در پژوهش حاضر (ساخت قیچک باس) سعی شده رعایت شود.
وی مواد و مصالح در نظر گرفته شده در ساخت ساز قیچک باس را، کاسه ساز از چوب توت، دسته و زیر گیریف چوب گردو، گیریف چوب آبنوس یا فوفل، خرک از چوب کبوده، سیم ها پیراسترو اواپیرازی، پوست ضخیم بره، گوشیها طرح ویتنر، قورقوری دانست. نتایج نشان داده است با وجود تمایز ظاهری ساز ویولن و قیچک، شباهت های زیادی از لحاظ تکنیک های نوازندگی دست راست و چپ در این دو ساز می توان یافت.
شریف زاده خاطرنشان کرد: سازندگان این ساز با استفاده از آزمایشگاه های فیزیک و شیمی داخل و خارج از کشور و پژوهش گسترده‌ی چندین ساله به رموز سازگران کروما ایتالیا دست یافته اند که از آن در ساخت ساز یاد شده بهره گرفته اند به نحوی که ساز ساخته شده صدای مطلوب در ارکستر ملی ایران را فراهم می آورد.
به گزارش آبنما کار به نقل از مهر، خبر استفاده از ساز قیچک باس به جای ساز ویولنسل در ارکستر ملی ایران در حالی از جانب پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انتشار یافته که در متن خبر توضیحاتی پیرامون توافق این مجموعه با بنیاد فرهنگی هنری رودکی بعنوان متولی ارکستر ملی ایران برای جایگزینی سازهای مورد نظر اشاره ای نشده است.
