همدان سرپرست تیم فصل بیست ودوم کاوش تپه باستانی هگمتانه اعلام نمود: در این فصل کاوش مواد فرهنگی مربوط به عصر آهن 3 یا دوره ماد در چال شترخواب و معبر کارگاه مرکزی پیدا شد.
دکتر مهرداد ملک زاده در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه این مواد فرهنگی در بناهایی مانند نوشیجان ملایر و گودین تپه هم وجود دارد، مطرح کرد: بنظر می رسد در این فصل موفق شدیم به پرسش قدیمی که «آیا نشانه هایی از دوره ماد در هگمتانه است؟» پاسخ دهیم و نشانه هایی نسبتاً رضایت بخش از معماری و سفال های دوره ماد را پیدا کردیم.
وی توضیح داد: فصل بیست ودوم کاوش باستان شناختی هگمتانه همدان به مدت ۷۰ روز در ماه های اردیبهشت، خرداد و اوایل تیرماه ۹۹ انجام شد و از اهداف اصلی این فصل کاوش بازشناسی و بازبینی در لایه نگاری تپه، شناختن تحتانی ترین آثار، لایه های مربوط به استقرار در تپه هگمتانه و نظم و نظام برج و باروی تپه بود.
ملک زاده افزود: در کاوش بیست ودوم در سه نقطه کارمان را متمرکز کردیم؛ در ابتدا روبروی موزه فعلی و موقت هگمتانه و در جایی که فرانسوی ها در سال ۱۹۱۳ کارگاهی باز کرده بودند و معروف به چال شترخواب است، سه کارگاه دو و نیم در دو و نیم متر باز کردیم و در عمق ۳۲۰ سانتی متری به بقایای یک دیوار سنگی رسیدیم که این دیوار حدود چهار متر زیرتر از معماری است که در فصل های پیش دکتر صراف و آذرنوش در هگمتانه کاویده بودند.
این عتیقه شناس اشاره کرد: دکتر صراف از این تراز معماری که کار کرده بود پایین تر نمی رفت، دکتر آذرنوش هم معتقد بود اولین رج بقایای معماری که در تپه هگمتانه وجود دارد در پایگاه مرکزی و ساختمان های منظم خشتی است در حالی که ما موفق شدیم نشان دهیم نزدیک چهار متر زیر آن هم آثاری داریم.
وی افزود: در معبری که در کارگاه مرکزی وجود داشت تا عمق چهار و نیم متری از کف معبر کارگاهی باز کردیم و هنوز به آنچه باستان شناسان به آن خاک بکر می گویند نرسیدیم اما در عمق سه و نیم متر دیوار سنگی پیدا کردیم که بسیار شبیه معماری چال شترخواب است.
ملک زاده با اعلان اینکه بنظر می رسد در مرکز تپه هگمتانه یعنی چال شتر خواب بر خلاف دکتر صراف و آذرنوش بقایای معماری قدیمی تر هم داریم، افزود: هنوز آزمایش های تخصصی مانند رادیو کربن روی مواد حفاری انجام نشده و با انجام آزمایش های فیزیک و شیمیایی می توانیم با ضریب مطمئن تری از تاریخ گذاری مواد فرهنگی به دست آمده حرف بزنیم.
این عتیقه شناس با اشاره به اینکه تا این لحظه به شکل مکانیکی و فیزیکال حدود سه و نیم متر از معماری دکتر صراف و آذرنوش پایین تر هستیم، اشاره کرد: به این دلیل که در قوانین باستان شناختی مواد فرهنگی لایه های زیرین، دیرین تر هستند، حدود سه و نیم متر قدیمی تر از معماری اشکانی قرار داریم.
وی مطرح کرد: باید روندهای شکل گیری محوطه در تپه هگمتانه به خوبی بررسی و دانسته شود نهشته گذاری سه و نیم متری چه تاریخ گذاری دارند همین طور معماری سنگ چین شبیه معماری شناخته شده دوره ماد در دژ و نیایشگاه های مادی از عصر آهن ۳ است.
ملک زاده اضافه کرد: تیم کاوش فصل بیست ودوم به این اکتفا نکرد و هم اکنون انبوهی از یافته های سفالین داریم که در حال طراحی، مقایسه و سنجش سفال ها هستیم تا بدانیم به چه دوره ای تعلق دارند.
سرپرست تیم فصل بیست ودوم کاوش تپه باستانی هگمتانه با اعلان اینکه در جستجوهای دیرینه شناسی بودجه تعیین کننده است، اظهار داشت: در این فصل کاوش به سبب تورم بالا و مضیقه بودجه توانایی در اختیار گرفتن بیش از پنج کارشناس و ۹ کارگر را نداشتیم و بر خلاف جستجوهای فصل قبل امکان انجام عملیات وسیع ممکن نبود.
وی اظهار نمود: امیدواریم فرهنگ دوستان و فرهیختگان استان همدان امکان ادامه کاوش ها را فراهم آورند و بودجه بیشتری در اختیار هیئت های کاوش دیرینه شناسی تپه هگمتانه قرار دهند تا کارگاه های وسیع تر با درک بهتری از معماری یافت شده در بستر مطمئن و پشتوانه علمی و مادی کار شود.
ملک زاده افزود: اگر این فصل کاوش را با مقیاس های دوره های پیش بسنجیم امسال حدود ۱۵۰ میلیون تومان بودجه در اختیار داشتیم و با مقیاس آن زمان به چهار میلیارد بودجه نیاز است تا بتوانیم کاوشی آبرومند در شأن تپه هگمتانه همدان انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه تپه باستانی هگمتانه یکی از مهمترین محوطه های باستان شناختی و هم اندازه شهرهای مهم جهان مانند رم، آتن، اسکندریه و بابل است، اظهار داشت: کاوش این محوطه باید مورد توجه تصمیم گیرندگان امر باشد و شرایطی فراهم آورند تا دیرینه شناسی بتواند گام های مهمتر، بزرگتر و مؤثرتری در این تپه بردارد.
سرپرست تیم فصل بیست ودوم کاوش تپه باستانی هگمتانه با اعلان اینکه برای ثبت جهانی یک اثر سنجش ها، مقتضیات و ملزومات خاصی نیاز است، توضیح داد: شکل کنونی محوطه هگمتانه هنوز راه درازی تا استاندارهای لازم برای ثبت جهانی دارد اما این تپه در تاریخ دیرینه شناسی دارای امتیازات شاخصی است که به ثبت جهانی برسد، هم اکنون این دو از هم فاصله دارند و باید تلاش نماییم به هم نزدیک شوند تا لایحه ای محکم برای ثبت به یونسکو ارائه شود.