«سفر عامل انتقال کرونا است. اگر به نگرانی ها توجهی نشود، به بحران تبدیل می شود و اگر این بحران جدی گرفته نشود، به فاجعه تبدیل می شود.»
به گزارش آبنما کار به نقل از روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران، سومین نشست شورای مشورتی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با موضوع «راهکارهای توسعه گردشگری در میان دانشگاهیان در دوران شیوع کرونا» با حضور فعالان و استادان حوزه گردشگری برگزار گردید.
رحیم یعقوب زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با ارائه گزارش اجمالی از فعالیت های مرکز گردشگری اظهار داشت: این مرکز از سال ۱۳۸۱ تاسیس شده است و تابحال برنامه های اثربخشی در حوزه گردشگری علمی و فرهنگی همچون ۱۵ دوره طرح ملی “ایران، مرز پرگهر” و ۱۴ دوره همایش ملی خلیج فارس و… را در کارنامه خود داشته است.
یعقوب زاده با اشاره به پدیده نوظهور کرونا در یک سال گذشته و لطمه پذیری بخش های مختلف ازجمله صنعت توریسم در دنیا اضافه کرد: صنعت مظلوم گردشگری یکی از حوزه هایی بود که در این ایام لطمه های فراوانی را متحمل شد که باید با هم اندیشی فعالان این حوزه به ارائه راهکارهایی جدید برای مقابله با این بحران پرداخت.
وی در ادامه اظهار داشت: از آنجایی که بخش مهمی از فعالیتهای مرکز گردشگری، برگزاری اردوهای دانشجویی است و با عنایت به شیوع ویروس کرونا، امکان برگزاری این اردوها وجود ندارد، سومین نشست شورای مشورتی مرکز را متشکل از صاحب نظران و اساتید به نام این حوزه که فعالیتهای مستمری در صنعت توریسم در سال های اخیر داشته اند تشکیل دادیم تا از پیشنهادات سازنده ایشان جهت بررسی این اردوها به سبک و شیوه های جدید و متنوع تری در شرایط انتشار کرونا استفاده نماییم. البته در این زمان، نشست ها و سخنرانی های گوناگونی در چارچوب و بستر فضای مجازی برگزار کرده ایم و خوشبختانه بازخوردهای خوبی هم دریافت کردیم.
عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در ادامه این نشست اظهار نمود: کرونا بخش جدیدی را در زندگی امروز ما بوجود آورده که لطمه های آن در حوزه های مختلف فعالیتی همچون حوزه فرهنگی مشاهده می شود که جبران آن نیازمند زمان زیادی است.
او اظهار داشت: در روزهای کرونا تا کنون برخی اقدامات به صورت مجازی در حوزه های مختلف معاونت فرهنگی انجام شده است اما در حوزه گردشگری به علت نوع فعالیت تعاملی و شرایط حاضر نتوانسته ایم به شیوه مطلوب دست یابیم؛ پس تصمیم داریم با برگزاری جلساتی همچون جلسه امروز به شیوه مطلوبی در برگزاری برنامه های علمی-فرهنگی در حوزه گردشگری برسیم.
غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، عضو هیأت علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران نیز اظهار داشت: در حوزه گردشگری با فرآیند مهمانی و میزبانی روبه رو هستیم که با تعاملات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع و مردم همراه می باشد. حالا یک عامل نوظهور خارجی وارد این عرصه و تعاملات شده که به ناگاه جهان در شش ماه گذشته تحت تأثیر این متغیر کاملاً ناشناخته قرار گرفته است، موردی که آمادگی درباره آن وجود نداشت و امنیت و سلامت جسمی مردمان را مورد تهدید قرار داده و طبیعتاً تعاملات را هم تحت تأثیر خود قرار داده است.
او اضافه کرد: مفهوم «فاصله گذاری اجتماعی» که این روزها رایج شده است در خصوص مفهومی نوپدید بوده که از علوم انسانی بیرون کشیده شده و کنش اجتماعی و انسانی را تحت تأثیر قرار داده است، ازاین رو کرونا فقط پدیده ای نیست که سلامت و رعایت بهداشت عمومی را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه پدیده ای اجتماعی نیز هست. کرونا تأثیرات زیادی بر بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشته و سبک زندگی را تغییر داده است، پس در شرایط فعلی و در خیلی از رسته های فعالیتی نمی توان توقعات قبل را داشت. شکل گیری مفاهیم و ادبیات جدیدی همچون دورکاری و عدم حضور در جلسات و برگزاری نشست های مجازی، گردشگری مجازی و الکترونیکی و… تأثیرات این پدیده بوده است.
سلامی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی، سفر عامل منتقل شدن ویروس است، اظهار داشت: امروز هر فردی که هیچ علامتی هم ندارد، امکان دارد عامل خطر و ناقل باشد و سلامتی میزبان را تهدید کند و هیچ کس مصون نیست. در صنعت توریسم و در تحلیل مولفه های این صنعت، مسائل دیگری وارد شده و کرونا اثر خویش را بر هر گونه گردهمایی و سفر داشته است. اگر به نگرانی ها توجهی نشود، به بحران تبدیل می شود و اگر این بحران جدی گرفته نشود، به فاجعه تبدیل می شود.
او اضافه کرد: تأثیر کووید ۱۹ در بحث اقامت، رستوران ها و مراکز خدمات پذیرایی و هتل ها و حمل و نقل ها بسیار زیاد بوده است و از لحاظ پزشکی تاکید بر عدم حضور در این مکان ها و عدم استفاده از حمل و نقل عمومی می شود؛ پس در عرصه گردشگری با مسئله پیچیده ای مواجهیم که به سادگی نمی توان برای آن راهکاری پیدا کرد و جایگزینی برای آن قائل شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه گردشگری صنعتی است که خاصیت های خاص خویش را دارد، اظهار نمود: در زنجیره تامین این صنعت عوامل گوناگونی دخیل است. گردشگری روح فعالیتهای فرهنگی است و فقط موضوع بیزینس مطرح نیست. با عنایت به پیچیدگی های موجود و ابعاد مختلف انسانی گردشگری و اطلاعات محور بودن آن، باید به عدم قطعیت در تقاضاهای این حوزه اهمیت داد. با عنایت به باری هم که بر دوش کادر درمان است، نباید رجوع ای به این حوزه صورت بگیرد، پس به سادگی نمی توان در زمینه گردشگری برنامه ریزی کرد.
وی با اشاره به پرریسک بودن راه اندازی این صنعت در شرایط امروز، اظهار داشت: زمانی می توانیم در این صنعت مطابق شرایط فعلی حرفی برای گفتن داشته باشیم که پارادایم های حوزه بهداشتی و پزشکی را در همه عرصه ها مورد توجه قرار دهیم.
علی اکبر عبدالملکی، رئیس کمیسیون گردشگری و کسب وکارهای وابسته اتاق بازرگانی ایران در این جلسه اظهار نمود: به دنبال تأسیس فدراسیون گردشگری کشور ذیل کمیسیون گردشگری هستیم. البته جای جهاددانشگاهی در این فدراسیون خالی بوده و خوب است این نهاد با حضور در اتاق بازرگانی، جایگاه خویش را در این فدراسیون داشته باشد.
رئیس کمیسیون گردشگری و کسب وکارهای وابسته اتاق بازرگانی ایران نیز در سخنانی با اشاره به اینکه با برگزاری همایش های علمی در رابطه با حوزه گردشگری می توان کارهای زیادی انجام داد، اظهار نمود: گردشگری حوزه ای حساس مانند یک گل است که با کوچکترین بادی تحت تأثیر قرار می گیرد. نگاه مدیران باید به این سمت سوق پیدا کند تا دامنه تأثیرپذیری ها در این حوزه کاهش پیدا کند.
عبدالملکی در ارتباط با تعامل با دانشگاهیان به منظور جذب دانشجویان در حوزه گردشگری اظهار داشت: اصل ۴۴ قانون اساسی که مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بوده و متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته، مربوط به حوزه های فعالیتی دولت و بخش خصوصی و تاکید آن بر واگذاری برخی حوزه ها به این بخش و برای چابک تر شدن دولت بوده است، بدین منظور ما نیز در حال راه اندازی بانک ایده در حوزه گردشگری هستیم. هر فردی همچون دانشجویان در مورد گردشگری ایده ای داشته باشد، می تواند به ما اعلام نماید و از آن ایده حمایت صورت می گیرد.
شهرود امیرانتخابی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری نیز در این جلسه با اشاره به اینکه کرونا به صنعت توریسم کشور ما خدمت کرد، اظهار داشت: ازاین رو که هنوز مفهوم صحیح گردشگری در کشور ما شکل نگرفته است. جذب توریست خارجی که مهمترین هدف این صنعت در تمام دنیاست، در کشور ما معنا و مفهوم درستی ندارد. دستگاه متولی میراث فرهنگی هم به دلیلهای مختلف به این مورد کمتر پرداخته است؛ پس باید درباره این مورد از پایه کار شود و مدیران آموزش ببینند و بدانند ابتدا و انتهای گردشگری چه چیزی است. این مدیران اغلب با ارزش های میراث فرهنگی آشنا نیستند و یا در حوزه گردشگری چارچوب های نظام را خوب نمی شناسند.
نجفی، دبیر نخستین کنفرانس گردشگری کشور و پژوهشگر و صاحب نظر در حوزه برندینگ نیز که در این جلسه حضور داشت، در سخنانی اظهار داشت: یک مقدار نیاز است با جامعه علمی و دانشگاهی در حوزه گردشگری هم فکری شود.
رضا خوش سرور، رئیس امور گردشگری ورزشی دانشجویان ایران هم در سخنانی در این جلسه اظهار نمود: خوب است در شرایط امروز، شورای پویش ملی مقابله با کرونا ایجاد شود که البته بخش هایی از آن در وزارت ورزش اجرایی شده است. همینطور در فضاهای مجازی می توان کانال هایی ایجاد کرد و بروشورهایی تهیه و منتشر نمود یا تولیدات موشن گرافیک در حوزه گردشگری داشت و نیز در چارچوب برنامه های تلویزیونی به ضبط و پخش برنامه های آموزشی در موضوعات گردشگری پرداخت. همینطور ایجاد و تقویت مراکز گردشگری در این شرایط می تواند در اولویت برنامه های این حوزه باشد یا برگزاری دوره های آموزش راهنمایان تورهای گردشگری در این ایام با قوت خوبی برگزار گردد.
به قول او، یکی از دغدغه های دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل، نداشتن شغل و بیکاری است. در حوزه گردشگری و با برگزاری دوره های گوناگون در این فرصت پیش آمده به علت شیوع ویروس کرونا، می توان فرصت های اشتغال زایی را ایجاد کند.
در ادامه شهرابی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری با اشاره به اینکه در زمینه گردشگری با سه گروه جامعه میزبان، توریست و افرادی که خدمات گردشگری ارائه می کنند، روبه رو هستیم، اظهار نمود: بیشتر نگرانی ها از لطمه ها و خسارات اقتصادی حاصل از شیوع این بیماری است. ابتدا گفته می شد با ورود به فصل گرم و افزایش دمای هوا این ویروس از بین می رود که البته این اتفاق نیفتاد. اگر در این حوزه متمرکز شویم، خواهیم دید جای برخی مطالعات علمی پیرامون بسیاری موضوعات حول محور گردشگری خالی است، همچون اینکه لطمه های حاصل از این بیماری بر جوامع در شرایط فعلی و نیز در دوران پساکرونا به چه صورت خواهد بود. اگر سرفصل های این مسائل استخراج شود و بر روی آنها مطالعاتی صورت بگیرد، خروجی خوبی حاصل خواهد شد.
بختیاری، مدیرعامل مجمع هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی کشور نیز در این جلسه اظهار نمود: ما باید از بخش های مکمل در حوزه گردشگری استفاده نماییم، راهکارهای مختلفی تجربه شده و بازخوردها هم خوب بوده، اما امروز شرایط بگونه ای است که باید بررسی شود که چه باید کرد تا این صنعت تعطیل نشود. می توان به بخش صنایع دستی در کنار گردشگری به صورت مجازی بهای بیشتری داد. همینطور می توان در کنار کلاس های درس مجازی دانشجویان، برخی دوره ها و کلاس های مجازی آموزش صنایع دستی در فضای مجازی را دایر کرد. اگر در این حوزه تمایلی وجود داشته باشد، ما در بخش غیردولتی صنایع دستی می توانیم این مورد را پوشش بدهیم تا از حداقل ها بهره برداری شود.
مهنا نیک بین، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این جلسه بیان نمود: صنعت مسیر خویش را رفته و دانشگاه مسیر دیگری را و نیاز صنعت در دانشگاه پیگیری نمی گردد. حالا دوران رکود صنعت توریسم بوده و خوب است صنایع وابسته به گردشگری لطمه شناسی شوند و موضوعاتی از این دست که چرا یک دانشجوی فارغ التحصیل این رشته که می خواهد جذب یک آژانس گردشگری شود، باید مجدداً دوره بگذارند؟ این ها جاهای خالی است که خوب است با برگزاری دوره های آنلاین در این ایام پر شود و مشکلات این مسیر برطرف شود.
جمال رحیمیان، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی تهران هم در انتها این نشست اظهار داشت: تاریخ بشر نشان داده هیچ مشکل لاینحلی وجود ندارد. اما مسئله اینجاست که ما حالا در وضعیت بلاتکلیفی هستیم و به نظر باید برای آینده با در نظر گرفتن شرایط وجود کرونا و نیز در شرایط عدم وجود کرونا برنامه ریزی نمود. در این حوزه احتمالاً تا آخر سال وضعیت مشخص می شود و می توان در این حوزه برنامه ریزی کرد.