به گزارش آبنما کار ساختمانی شش طبقه حریم منظری بقعه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی را مخدودش کرده است. حالا پرونده به دادگاه کشیده شده و درخواست تخریب دو طبقه از این ساختمان داده شده است.
الیار عاصمی زاده ـ ربیس شواری هماهنگی سازمان های غیردولتی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ که این خبر را به ایسنا داد، می گوید: حریم منظری مجموعه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی با ساخت وسازی که مجوز آنرا شهرداری اردبیل صادر کرده، نقض شده است. ما حتی نمی توانیم از حریم منظری مجموعه ای جهانی بعنوان داشته فرهنگیِ ثبت شده در یونسکو حفاظت نماییم.
او اظهار می کند: اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اردبیل با اقدام حقوقی که داشته مانع از ادامه ساخت این بنا شده است. بطور قطع ما هم از راه مراجع تخصصی و اجرایی پیگیر این نقض قوانین خواهیم بود. شهرداری مدعی است که اداره میراث فرهنگی بعد از صدور پروانه، نامه فرستاده که استعلام بگیریم، این درحالی است که درست سه روز بعد از نامه این اداره برای توقف پروژه تا ارسال پاسخ استعلام، مجوز ساخت را صادر کرده و در اصل، به درخواست میراث فرهنگی بی توجهی کرده است.
علیرضا پوستی ـ عضو شورای شهر اردبیل ـ درباره نقض حریم منظری مجموعه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی ـ به ایسنا می گوید: شهرداری پروانه ساخت را داده بود، بعد از آن اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل اعلام نمود که استعلام باید گرفته می شد. معمولاً با هر نوع ساخت و سازی در حریم درجه یک آثار تاریخی موافقت نمی گردد، اما در این پروژه تعرض در این حریم که اتفاق نیافتاده است، حریم منظری نقض شده و مبحث هم به دادگاه کشیده و قضایی شده است.
او اضافه می کند: بعد از پیگیری های حقوقی اداره میراث فرهنگی اردبیل، با حکم دادگاه عملیات ساخت در این ساختمان شش طبقه متوقف گردید اما در نهایت، بعد از بررسی و با حکم باردیگر دادگاه، ساخت و ساز ادامه پیدا کرده است.

او درباره تخلف شهرداری و پیگیری شورای شهر اردبیل درباره نقض حریم این اثر جهانی، اظهار می کند: با عنایت به اینکه ساختمان در حریم درجه یک و دو راه اندازی نشده و فقط حریم منظری را نقض کرده است، مستند به آن چه در نامه ها وجود دارد، شهرداری تخلفی انجام نداده است. البته باید به ارتفاع ساختمان توجه می کرد و زودتر استعلام می گرفت، چون مطابق قانون در حریم منظری مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی، اجازه ساخت بیشتر از چهار طبقه داده نمی گردد. شهرداری باید حواسش را جمع می کرد. از طرفی، اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان هم باید حساس تر می بود و سریع تر برخورد می کرد و جلو پیشرفت این کار را می گرفت.
پوستی می گوید: مبحث باید در دادگاه و با حکم قاضی پیگیری شود، البته ما هم در شورای شهر رسیدگی می نماییم، اما اگر تخریب دو طبقه انتهایی این ساختمان درخواست شده باید با حکم دستگاه قضایی باشد.
این عضو شورای شهر اردبیل معتقد است: در ماجرای این ساختمان شش طبقه که در کمیسیون ماده پنج اردبیل عنوان شد، با عنایت به حضور نماینده میراث فرهنگی در این کمیسیون، شهرداری و اداره میراث فرهنگی و گردشگری هر دو اهمال کرده اند و مقصرند.

اما مهدی حیدری وند ـ مدیر جدید پایگاه جهانی مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی ـ که پیگیر این پرونده است، برخلافِ اظهارات مطرح شده به ایسنا می گوید که تخلف شهرداری در این پرونده کاملا محرز بوده و باید دو طبقه این ساختمان از شش طبقه که حریم منظری این مجموعه جهانی را مخدوش کرده است، تخریب شود.
او ماجرا را این گونه شرح می دهد: اول اردیبهشت ماه سال ۹۹ مبحث ساخت این ساختمان مسکونی در کمیسیون ماده پنج قانون شهرداری ها عنوان شد که با عنایت به حضور نماینده میراث فرهنگی در آن جلسه، از شهرداری خواسته شد که از اداره میراث فرهنگی استعلام بگیرد. در سی ویکم اردیبهشت ماه ۹۹، کمیسیون ماده ۵ باردیگر برگزار شد و حکم قطعی برای لزوم استعلام تصویب گردید. در دو تاریخ ۱۳ و ۲۷ خردادماه ۱۳۹۹ شهرداری در دو نامه مجزا، ولی با یک متن مشترک از اداره میراث فرهنگی درخواست استعلام می کند. ما در دو تاریخ ۱۵ خردادماه ۹۹ و دوم مردادماه ۹۹ در دو نامه پاسخ شهرداری را می دهیم.
او اضافه می کند: در نامه ۱۵ خردادماه ۹۹ به شهرداری اعلام می شود که تا تدوین حریم منظری این مجموعه جهانی، منتظر بماند و اجازه بررسی بدهد. ما یکی دو ماه فرصت داشتیم جواب بدهیم، اما شهرداری درست سه روز بعد از نامه اول و در تاریخ ۱۸ تیرماه ۹۹ پروانه ساخت را صادر می کند، بدون آن که منتظر پاسخ استعلام بماند. این طور نبوده که شهرداری اول پروانه صادر کند، بعد میراث فرهنگی متوجه شود و دیر اقدام نماید. این اظهارنظر درست نیست. تخلف شهرداری در این مورد هم کاملا مشهود است.

حیدری وند می گوید: بعد از آن که شهرداری پروانه ساخت می دهد، یگان حفاظت میراث فرهنگی هم متوجه می شود طبقات پنجم و ششم هم به این ساختمان در حال اضافه شدن است. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری در ۲۱ و ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ در دو نامه دیگر به شهرداری اردبیل صراحتا اعلام می کند که برخلاف ضوابط، این ساختمان در شش طبقه و در حریم منظری اثر جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی در حال ساخت است و باید متوقف شود. بعد از آن با دستور دادگاه، عملیات ساحتمان سازی به مدت دو ماه متوقف گردید، اما بعد با حکم باردیگر دادگاه شروع به ساخت کرد. از زمان پیگیری حقوقی، تا کنون در دو طبقه پنجم و ششم هیچ عملیات ساخت وسازی انجام نشده و در این قسمت، ساختمان متوقف شده است.
وی بیان می کند: بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی اثری جهانی است و فقط به مردم اردبیل یا ایران تعلق ندارد، ولی اکنون حریم منظری گنبد «الله» زیر سوال رفته است. تنها مانع و مزاحم این بقعه، همین ساختمان شش طبقه است که دقیقا از حیاط باغ قابل مشاهده می باشد، درست مثل آن چه سال ها قبل برای برج جهان نما صورت گرفت و سرانجام چند طبقه آنرا تخریب کردند. مطالبه و درخواست سریع و جدی ما هم این است که دو طبقه انتهایی این ساختمان مطابق با ضوابط تخریب شود.
مدیر جدید پایگاه جهانی مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی با تکیه بر پیگیری حقوقی این نقض قانونی اظهار می کند: عملیات ساختمان سازی در دادگاه اول متوقف گردید، در دادگاه بدوی دوم بعد از بررسی ها حکم ادامه عملیات ساختمان سازی تا طبقه چهارم داده شد و حالا یکی دو هفته دیگر دادگاه سوم برگزار می گردد و سوای اینکه هزینه تخریب با چه کسی است و مقصر کیست، پیگیری می نماییم که دو طبقه این ساختمان تخریب شود، چون این اثر جهانی را که در یونسکو ثبت شده است زیر سوال می برد.
مجموعه میراث جهانیِ بقعه و خانقاه شیخ صفی الدین اردبیلی که مقبره شاه اسماعیل و شیخ صفی الدین است، به خاطر ارزش هایی که دارد، در سال ۱۳۸۹ و در جریان سی و چهارمین نشست یونسکو در برزیل به شماره ۱۳۴۵ در لیست میراث جهانی به ثبت رسید.

*مستندات و نامه نگاری های این گزارش در اختیار ایسنا قرار دارد و محفوظ است.