برخی از دست اندرکاران موسیقی کشور در قالب دیدگاه های کارشناسانه خود به ارائه پیشنهادات اجرائی در جهت ارتقا سطح کیفی حوزه شعر و محتوا در آثار موسیقایی و مولفه های نظارت در این بخش پرداختند.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: بررسی عملکرد دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت های یازدهم و دوازدهم بطور حتم دربرگیرنده ابعاد و زوایای مختلفی است که برای انتقاد یا تأیید فعالیتهای انجام گرفته در آن نباید فقط مدیریت این مجموعه پرحاشیه و پرتنش را مورد خطاب قرار دهیم. چونکه تجربه رسانه ای و مدیریتی در این حوزه نشان داده، ارتقا یا کاهش سطح کیفی عملکرد یک مدیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبتنی بر تصمیمات فردی و مدیریتی نیست و این تعدادی از مولفه های داخلی و خارجی یک سازمان است که در کنار سلیقه ها و اندیشه های شخصی یک مدیر می تواند مورد توجه قرار گیرد.
اما آنچه در این حوزه می تواند مورد توجه قرار بگیرد، تمرکز روی برخی اولویت ها و سرفصل های مهم اجرایی می باشد که می بایست به فراخور هر دوره ای مورد توجه مدیریت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار بگیرد، موضوعی که اگر بواسطه یک مدیریت منسجم و برنامه ریزی شده خارج از ماموریت ها و چارچوب های سنتی حضور یک مدیر در یک مجموعه صورت می گرفت، حالا می توانستیم شاهد اتفاقات موثرتری در توسعه و ترویج موسیقی خوب باشیم.
شرایطی که در دولت های یازدهم و دوازدهم بااینکه با وجود کوشش های مدیران میانی وزارت ارشاد در دفتر موسیقی سبب به راه افتادن تعدادی از جریان های مثبت شد اما در زمینه محتوا خصوصاً در بخش شعر و ترانه شاهد تتزل چشم گیر آثار ارسال شده به دفتر موسیقی برای دریافت مجوز انتشار در قالب آلبوم، تک اهنگ و نماهنگ بودیم که متاسفانه شورای شعر و ترانه هم با سخت گیری کمتری نسبت به صدور مجوز این آثار اقدام می کرد.
اگرچه در زمینه نحوه بررسی و صدور مجوز آثار متفاضی دریافت مجوز اما و اگرهای فراوانی چه در زمینه نوع ارزیابی ها و چه در نوع انتخاب اعضای شوراها وجود دارد، اما باید پذیرفت موضوع شعر و محتوا پاشنه آشیل پروسه مدیریتی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و می بایست در دوره جدید فعالیتهای وزارت ارشاد روی آن تمرکز بیشتری شود. شورایی با فضایی به شدت متزلزل که حتی انتقادات زیادی را به مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوره های مدیریتی پیروز ارجمند، فرزاد طالبی، علی ترابی و محمد اله یاری (مدیران دفتر موسیقی دولت های یازدهم و دوازدهم) خصوصاً در زمینه موسیقی پاپ وارد کرد.
بر همین اساس گروه هنر خبرگزاری مهر تصمیم گرفت تا در قالب مطالبه از وزیر ارشاد دولت سیزدهم، با رفتن به تعدادی از صاحب نظران، هنرمندان و منتقدان حوزه موسیقی از آنها پیرامون اولویت های اجرائی مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دولت آینده در جهت ارتقا وضعیت شعر و محتوا در آثار موسیقایی پرسش های مطرح کرده و از آنها درباره پیشنهاداتشان برای ارتقا وضعیت فعلی نظر خواهی کند.
آنچه می خوانید قسمتی از نظرات فعالان عرصه موسیقی است که در قالب یک جدول برای مخاطبان ارائه می شود. ردیف کارشناس سمت دیدگاه ۱ امیر بهاری پژوهشگر و منتقد موسیقی
اگر بناست شورایی در این عرصه پیرامون فعالیتهای دفتر موسیقی وزارت ارشاد وجود داشته باشد، آن شورا فقط کارها را به لحاظ اخلاقی و مذهبی بررسی کند که در آن آثار توهینی به مقدسات ما صورت نگیرد.
نکته دیگر این که امیدوارم این شوراها در دوره بعدی مدیریت دفتر موسیقی عمر کوتاه تری داشته و از کارشناسان و متخصصانی در زمینه شعر وترانه دعوت کند که این دفعه سابقه ۱۰ ساله در شوراهای صدور مجوز ندارند. ۲ وحید تاج خواننده موسیقی ایرانی
پیشنهاد من به مسئولان جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که سامانه ای طراحی شود که در این سامانه هنرمندان آثار خودرا در قالب یک فرآیند برنامه ریزی شده در معرض رقابت بگذارند و هیات داورانی متشکل از هنرمندان مورد وثوق این کارها را ارزیابی کرده و در قالب یک مسابقه موسیقایی کارها را انتخاب کنند. اتفاقاً بعد از طی این پروسه است که برگزیدگان می توانند با حمایت دولت در ارکسترهای دولتی یا دیگر پروژه های موسیقایی مشغول به فعالیت شوند. شرایطی که بطور حتم سبب ارتقا محتوا می شود. ۳ محمد حسین توتونچیان تهیه کننده و ناشر موسیقی
به اعتقاد من اتفاق مهمی که باید در مدیریت آینده دفتر موسیقی وزارت ارشاد صورت پذیرد، فراهم سازی فضایی گسترده تر برای تولید آثار موسیقایی در گونه های مختلف آنست. بطور حتم اگر این آزادی محتوایی در تولید آثار موسیقایی ایجاد شود، آن وقت مردم آزادانه حق شنیدن پیدا کنند و بعد از آن نیز می توانند خودشان کارها را برای شنیدن انتخاب کنند.
وقتی مردم بتوانند در یک فضای باز همه ژانرهای موسیقی را بدون هیچ محدودیتی بشنوند دقیقاً در همان موقع می توانند با درایت و تفکر موسیقی خوب را از موسیقی بد تشخیص داده و آنرا دنبال کنند. من واقعاً آرزو می کنم هر روز این سطح فرهنگ و توقعاتی که ما از مردم و جوانان داریم ارتقا پیدا کند تا ماهیت شعر و کلام و واژه وزین بیشتر برای مردم معرفی شود. ۴ نیما جوان تهیه کننده و ناشر موسیقی
در میان ناامیدی ها، در هنگامه ای که تلخ است کاممان، امید تنها راهِ ادامه است، پس بسیار امیدوار دست دراز می کنم برای مطالبه مهر و فرهنگ، از مدیر آینده دفترِ موسیقی که بی گمان یکی از با اهمیت ترین شریان های تولید فرهنگ است می خواهم تا با ما هم سخن شود، بشنود، از ما که در بطنِ تولیدِ محتوا در تکاپو هستیم، از ما که سالیان است با ذائقه شنیداری مخاطب آشناییم، خوب می دانیم کدامین نغمه او را به مهر می گراید.
تقاضایم از جنابِ مدیر این است که اتاقِ فکری ایجاد نماید با حضورِ ناشرانِ خود و تهیه کنندگانِ خود، هر ماه یک جلسه، تا به اتفاق دفتر موسیقی به تولید محتوای موسیقایی بپردازیم تا دفتر، از مرکزی که تنها مجوز صادر می کند به قلبی تبدیل گردد که می تپد و با کمکِ ناشرانش نقشی پر رنگ در تولیدِ محتوا و فرهنگ ایفا می کند. تنها یک روز در ماه. ۵ پویا سرایی نوازنده، آهنگساز، مدرس دانشگاه
پیشنهاد می دهم که شورا یا شوراهای محتوایی مستقر در مدیریت دفتر موسیقی وزارت ارشاد در دوره بعدی استقرار، روی موضوع ژانربندی و تفکیک آنها در موسیقی برنامه ریزی دقیقی داشته باشد. چونکه حالا «ژانربندی» دقیق و درستی در بعضی آثار انتشار یافته حوزه موسیقی صورت نگرفته و بسیاری از آثار در بین مخاطبان به نام موسیقی ایرانی منتشر می شوند که واقعاً دربرگیرنده مولفه های یک موسیقی ایرانی نبوده و در ژانرهای دیگر موسیقی جای گرفته اند.
اتفاقاً همین طرز تفکر اشتباه هست که سبب می شود هم موسیقی ایرانی با لطمه محتوایی مواجه شود و هم موسیقی عامه پسند در تفهیم خود با سردرگمی مواجه باشد. ازاین رو لازم است که شوراهای محتوایی دفتر موسیقی روی موضوع ژانر بندی در موسیقی دقت نظر بیشتری داشته باشند. ۶ امیرحسین سمیعی آهنگساز و مدیر موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
آنچه می تواند در زمینه محتوایی فعالیتهای دفتر موسیقی وزارت ارشاد دولت سیزدهم خصوصاً در زمینه شعر و محتوا مورد توجه مدیریت آینده قرار گیرد، علاوه بر توجه به زیر ساخت ها، همکاری با مجموعه های مختلف و نظارت بر اجرا، توجه به امر آموزش «شاعران جوان» است.
بنده معتقدم بدون توجه به مقوله آموزش خصوصاً در زمینه شعر وترانه ما قدرت دیگری برای مقابله با جریان فعلی کم ارزش شدن محتوای آثار موسیقایی نداریم. ۷ شهرام صارمی نوازنده و منتقد موسیقی
دفتر موسیقی وزارت ارشاد دولت آینده باید در یک تعامل همه سویه با دیگر دستگاههای فرهنگی خصوصاً سازمان صدا و سیما سخت گیری های بیشتری را در جهت صدور مجوز برای اشعار و ترانه های آثار موسیقایی همه حوزه ها اعمال نماید. ۸ بردیا صدرنوری نوازنده، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی
شاعری و ترانه سرایی علاوه بر ذوق و قریحه الهی، نیازمند دانش و علم و یک امر تخصصی است. بدیهی است که برای به دست آوردن شعر و ترانه خوب باید به اهل فن آن مراجعه نمود و بهایش را هم پرداخت. اما متاسفانه می بینیم که برای سرعت بخشی به کار و کاستن از هزینه ها، آنچه قربانی می شود اصل موضوع یعنی خلق اثر موسیقایی و شعر و ترانه باکیفیت است. پس لازم است که دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید روی این مورد مهم و حیاتی برنامه اجرائی داشته باشد. ۹ حسین علیشاپور خواننده و مدرس موسیقی اگر دفتر موسیقی قرار باشد قدم هایی در زمینه محتوا بردارد دو کار لازم است. اول که با چند برابر کردن بودجه با هدف اعزام موسیقی دانان ایرانی به سراسر دنیا زمینه اشاعه موسیقی و فرهنگ ایرانی را فراهم آورد و دوم که مساله ای به نام صدور مجوز را از طرف این دفتر حذف کند. موسیقی باید در جریانی آزاد جاری شود. اگر قرار نیست که این کارها صورت گیرد به عقیده من پست سازمانی دفتر موسیقی حذف شود، بهتر خواهد بود. ۱۰ کیوان فرزین پژوهشگر و منتقد موسیقی از نظر من تمرکز و همت دفتر امور موسیقی بجای ممیزی هایی از این دست باید از دید حذفی به نگاهی حمایتی از موسیقی ها، ترانه ها و اشعار باکیفیت و قوی برآمده از تخصص و اندیشه معطوف شود و در این راه از شیوه هایی ضابطه مند، شفاف و مشخص با کمترین ربط به افراد، سلایق و دیدگاه های فردی و جناحی استفاده گردد. در کنار این موضوع، توجه به راهکارهای عملی و علمی برای ارتقای سطح سلیقه موسیقایی جامعه چه موسیقایی و چه از نظر کلامِ بسیار اهمیت خواهد داشت. ۱۱ محمد معتمدی خواننده و مدرس موسیقی
ما باید دست از این انتظار که نهادی مانند دفتر موسیقی وزارت ارشاد بر فرهنگ موسیقایی و شنیداری جامعه می تواند اثرگذار باشد، برداریم و در پی تشکیل نهادهایی در آینده باشیم که در قالب یک بنیاد می توانند در توسعه و ساماندهی محتوای آثار موسیقایی شرایط بهتری را تجربه کنند. مانند آنچه در کشور جمهوری آذربایجان مجموعه ای مانند «بنیاد حیدر علی اف» انجام می دهد. طبیعتاً اگر با چنین نگاهی حرکت نماییم آن وقت می توانیم بر ذائقه عمومی مردم تاثیر گذاشته و جهت دهی های مفید مبتنی بر آموزه های موسیقایی را انجام دهیم. در این صورت است که مردم با شناختی که برایشان بوجود آمده بطور اتوماتیک به سراغ شنیدن آثار فاخر می روند. ولی وقتی خارج از این چارچوبی که به آن اشاره داشتم اتفاقی نمی افتد پس نباید خیلی انتظار داشت که مخاطبان ما قدرت تشخیص و ممیزی آثار خوب از آثار بد را داشته باشند.
به اعتقاد بنده این ممیزی که الان در دفتر موسیقی هست تا حدودی می تواند حفظ شود ولی ممیزی اصلی را باید در ذهن، عقل و قوه تشخیص جامعه تقویت نماییم. یعنی در ذهن مردم چنان رشد و بلوغی ایجاد نماییم که خود آنها تبدیل به ممیز محتوایی بشوند؛ اصلاً چرا یک گروه، شورا یا بخش نامه باید کارها را ممیزی کند؟ مردم باید خودشان به قوه تشخیص برسند که کار مخل فرهنگ عمومی را از سبد شنیداری خودشان حذف نمایند و به سمت کارهای فاخر بروند. ۱۲ افشین معصومی ناشر و تهیه کننده موسیقی
لازم است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خصوصاً دفتر موسیقی در دولت جدید روی حضور توامان هنرمندان در عرصه های آهنگسازی، خوانندگی، تنظمیم و ترانه سرایی در یک زمان دقت بیشتری داشته باشد.
تاکید و تمرکز بیشتر شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی روی پیشینه علمی و عملی شاعران و ترانه سرایانی که آثارشان را برای صدور مجوز موسیقی به دفتر موسیقی ارسال می کنند یکی از نکات مهمی است که مدیریت بعدی این مجموعه در کنار توجه به رعایت سلسله مراتب و درجه بندی علمی و موسیقایی هنرمندان، باید مورد توجه قرار دهد. ۱۳ رضا مهدوی ناشر و کارشناس موسیقی
امیدوارم در دولت جدید شاهد یک پادرمیانی جدی و کارشناسانه در عرصه شعر و ترانه باشیم تا جوانان هنرمند و دغدغه مند حوزه موسیقی در همه بخش ها و گونه های آن با آگاهی بیشتر پا به عرصه بگذارند و سبب تولید آثار درخشانی به لحاظ پیام و محتوا و ساختار ادبی شوند.
نکته دیگر بازبینی اساسی در ساختار برگزاری جشنواره موسیقی فجر است که متاسفانه یک رهاشدگی در این رویداد معتبر و ملی رسوخ پیدا کرده و ما شاهدیم که انتخاب مدیریت این رویداد، خیلی ها را از چشم انداز آن ناامید کرده است.