به گزارش آبنما کار همدان لالجین؛ که به دلیل وجود خاک مرغوب در زمینه ساخت سفال، کارگاه های سفالگری بسیاری را در خود جای داده است یکی از قطب ‎های گردشگری استان همدان به حساب می آید.
سفال و سفالگری ریشه در خاک این دیار دارد و همین مساله در کنار پارامترهایی دیگر بهانه ای شد برای جهانی شدنش. کسب این عنوان در ابتدا گام بلندی بود که برای لالجین رقم خورد و چشم انداز جدیدی را پیش روی کوچک ترین شهر جهانی ثبت شده گشود، این امر همینطور در ابتدا در توسعه لالجین و گردشگری استان همدان بسیار مؤثر بود.
لالجین در کنار داشتن قابلیت های فراوان در زمینه هنر، صنعت سفال و جایگاهی که محصولات کم نظیر این شهر در ایران و جهان دارد متاسفانه هنوز فاصله بسیاری با شاخصه های شهرهای جهانی دارد که تابحال توجه ای به آنها نشده است.

امروز به نظر می آید لالجین بعد از گذشت حدود چهار سال از جهانی شدن، راه زیادی را تا رسیدن بعنوان پرطمطراق شهر جهانی دارد بعنوان مثال در این شهر هنوز زیرساخت های ابتدایی و اولیه که یک شهر جهانی نیاز دارد به چشم نمی خورد و آنطور که باید و شاید برای توریست پذیر بودن آماده نیست.
عضو هیئت مدیره مجموعه سفال تاج لالجین (صادرکننده برتر سفال) در ابتدا در معرفی مجموعه خود به خبرنگار ایسنا می گوید: مجموعه سفال تاج از سال ۱۳۷۲ با فروش داخلی فعالیت خویش را شروع کرد و در ابتدای فعالیت تنها با داشتن فروشگاه فعالیت می کرد، این مجموعه از سال ۱۳۷۶ فعالیت در زمینه صادرات صنایع دستی را با صدور به کشورهای ترکیه و بلژیک شروع کرد و تا سال ۱۳۸۰ صادرات را به صورت غیررسمی انجام می داده است. شرکت فوق از همان سال با عضویت در اتاق بازرگانی استان همدان کارت بازرگانی دریافت کرده و صادرات را به صورت رسمی و با برند خود انجام می داد.
عادل بشیری ادامه می دهد: از همان سال تا دو سال قبل همواره بعنوان صادر کننده نمونه استان مطرح شده و شش دوره هم بعنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم. از یک بازه زمانی فروشگاه جوابگوی حجم صادرات نبود و از اواسط دهه ۸۰ تصمیم گرفتیم واحد تولیدی تحت مدیریت خویش را بوجود آورده و از آن زمان در امر تولید هم فعالیت می نماییم.
وی تصریح می کند: در این مجموعه برای ۶۰ تا ۷۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی بوجود آمده است و در زمان رونق صادرات چندین هزار نفر هم به صورت غیرمستقیم از این راه شاغل بودند.

بشیری با اشاره به اینکه متاسفانه بعضی قوانین بداهه در وزارت خانه ها صادر می شود که در روند رو به رشد صادرات اختلال بوجود می آورد و ما هم از این داستان مستثنی نبودیم، می افزاید: دو سال است که حتی یک دلار صادرات رسمی نداشتیم و هیچ شوقی به ادامه کار صادرات نداریم چونکه مشتری های ما بیشتر ایرانی ها مقیم خارج از کشور هستند و ارزی که به شرکت ما بابت صادرات پرداخت می شود به ریال است و دلاری دریافت نمی نماییم که به دولت بدهیم و همین سبب ایجاد مشکلاتی شده است.
این تولید کننده سفال در ادامه می گوید: از سوی دیگر دولت می خواهد آمار صادرات غیر نفتی را بالا جلوه بدهد و بنابراین ارزش های کاذب را مصوب کرده اند. بعنوان مثال هر کیلو سفال صادراتی را هفت دلار تعیین کردند در صورتیکه سفال میوه و تره بار نیست که به کیلو فروخته شود و ما از این قانون متضرر می شویم و این مسائل سبب ضربه به صادرات شده است.
وی بیان می کند: آخرین سالی که بعنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم سال ۹۷ بود که حدود ۱۲ میلیون دلار صادرات داشتیم که البته این عدد همان ارزش کاذبی است که به آن اشاره شد و ارزش واقعی صادرات این مقدار نبود و رقم واقعی آن حدود یک میلیون دلار بود.
بشیری اظهار می کند: سازمان توسعه تجارت بعنوان متولی انتخاب صادر کننده نمونه ملاک هایی دارد که همه ساله و در مهر ماه از بین صادرکننده ها در رشته های مختلف ارزیابی انجام داده و واحدهای برتر را انتخاب می کنند. همینطور بیشترین ملاک و امتیاز میزان ارزش صادرات به دلار و کیلو، داشتن استانداردهای مدیریتی، استاندارد کالا، حضور در نمایشگاه های خارج از کشور، استفاده از نیروهای متخصص در عرصه تولید و صادرات، ثبت برند در خارج از کشور و داخل و نوع بسته بندی کالا است و در نهایت مجموعه هایی که بالاترین امتیاز را کسب می کنند بعنوان صادر کننده نمونه انتخاب می شوند.

وی مطرح می کند: مجموعه سفال تاج لالجین طی سالهای گذشته تلاش فراوانی کرده است تا امتیازهای حداکثری را بگیرد. از سوی دیگر دفتر فروش در کشور هلند داریم که امتیاز خوبی برای مجموعه به حساب می آید. برند ثبت شده داخل کشور، رشد سالانه صادرات، تعدد کشورهای صادراتی که بیشتر از ۲۰ کشور بود و بسته بندی متفاوت محصولات همچون امتیازات این شرکت به حساب می آید.
بشیری می افزاید: لالجین در کنار غار علیصدر و جاذبه های تاریخی مرکز استان یکی از سه قطب صنعت توریسم همدان به حساب می آید و بنابراین بعنوان شهر جهانی شناخته شده است. همینطور دبیرخانه شهر جهانی موافق و مخالف های زیادی دارد و باید به دنبال این باشیم که دبیرخانه در چند سال قبل چه فعالیتهایی کرده که متاسفانه این مورد تابحال برای مردم شفاف نشده است. باید ببینیم دبیرخانه شهر جهانی در ارتباط با کیفیت بدنه محصولات تولیدی چه اقداماتی انجام داده و در ارتباط با غیبت لالجین در رویدادهای بین المللی مثل اکسپوی دبی چه پاسخی دارد. علاوه بر این دبیرخانه در سایر رویدادهای بین المللی ضعیف عمل کرده است.
وی ادامه می دهد: باید اعتبار و بودجه ای برای شهرهای جهانی در نظر گرفته شود. از سوی دیگر دبیرخانه لالجین یک ماه است که فعالیت خویش را شروع کرده است در حالیکه می بایست از ۴ سال قبل فعالیتش آغاز می شد. یک سرویس بهداشتی برای مسافر در شهر وجود ندارد و سرویس بهداشتی که طی سالهای گذشته ساخته شده قابل بهره برداری نیست، شهر فاقد هتل است، درمانگاه و بیمارستان مناسب ندارد، اهالی شهر به زبان انگلیسی اشرافیت ندارند و نمی توانند با گردشگر ارتباط بگیرند، ازاین رو باید مراکز اقامتی و مکانی برای راهنمایان گردشگری در نظر گرفته شود، زیرساخت های شهر جهانی فراهم گردد تا لالجین بتواند گردشگر را در خود جا دهد.
این تولید کننده سفال در ادامه می گوید: تغییرات باید با عنایت به نیازها در شهر شروع شود و این مورد باید توسط سازمان میراث فرهنگی و دبیرخانه شهر جهانی پیگیری شود. تا وقتی که مشکلات پیش پا افتاده و زیر ساخت های ضروری حل نشده است چطور می خواهیم مشکلاتی در سطح کلان مانند مشکلات صادرات را حل کنیم؟ سالهای گذشته دانشگاه علمی کاربردی و پیام نور لالجین فعال بود که در چند سال گذشته آنها را تعطیل کردند در صورتیکه یکی از امتیازات مهم لالجین برای جهانی شدن، داشتن دانشگاه تخصصی در زمینه سفال بود.

وی شرح می دهد: در لالجین یک اقامتگاه بومگردی وجود ندارد و تنها هتل شهر هم حمایت نمی گردد. همینطور تورگردان ها اظهار می کنند به علت نداشتن جاذبه در لالجین نمی توانند تور برای این شهر تعریف کنند. ازاین رو بومگردی می تواند عاملی باشد تا گردشگران در شهر ماندگاری داشته باشند.
مصطفی لطیفی؛ یکی دیگر از تولید کنندگان سفال در شهر لالجین هم در معرفی کارگاه خود می گوید: تولیدات کارگاه ما به صورت سفال چرخی است و متغیر است چونکه یک نوع محصول تولید نمی گردد و نسبت به تقاضای بازار اجناس متنوعی را تولید می نماییم. تولیدات از حدود ۴ تا ۵ هزار قطعه تا هزار قطعه در سال ساخته شده و بر حسب ابعاد جنس و سفارشات متغیر است.
وی اضافه می کند: ۵۰ درصد تولید برای بازار داخلی و ۵۰ درصد برای صادرات است. پیش از تحریم ها به کشورهای آلمان و هلند صادرات داشتیم اما بعد از تحریم ها عمده صادرات سفال لالجین به کشور عراق است و مقدار اندکی از محصولات هم به آذربایجان و حوزه خلیج فارس صادر می شود. علاوه بر این عمده بازار داخلی، تهران است.
لطیفی ضمن اشاره به این که کرونا صدمه جدی به شهر لالجین زد و با شیوع این بیماری توریست بیش از اندازه کم شد، تصریح می کند: از طرفی هر اندازه از گردشگری در لالجین حمایت نماییم به نفع شهر و استان است اما متاسفانه از لالجین حمایت های لازم نمی گردد و با عنایت به این که منبع درآمد این شهر سفال است و صنایع دستی ارتباط تنگاتنگی با توریست دارد هیچ نوع امکاناتی برای گردشگران در شهر وجود ندارد.

این تولیدکننده سفال ضمن اشاره به این که لالجین مشکل آب آشامیدنی دارد، مطرح می کند: کارگاه تولیدی ما سابقه طولانی در شهر دارد و تولیداتمان هم علاوه بر تأمین بازار داخلی به بازار خارجی هم صادر می شود و در این حوزه ها موفق عمل کرده ایم اما در لالجین مشکل عمده در تأمین خاک سفالگری وجود دارد و طی یکی دو سال گذشته در این مساله با مشکلات جدی روبرو می باشیم. خاک رس که لازمه کار سفال است با مشکل فراوان تأمین می شود. علاوه بر این مشکلاتی در زمینه کارگاه ها مانند نبود زمین با کاربری تولیدی هم وجود دارد که بعضی از تولید کننده ها را درگیر کرده است و از سوی دیگر تعداد افراد فعال در این عرصه به خاطر مشکلات و تورم روز به روز کمتر می شوند.
لطیفی در انتها بیان می کند: سفال یکی از منابع درآمد اصلی برای استان همدان است و به واسطه همین هنر، صنعت آمار بیکاری لالجین به صفر رسیده و علاوه بر این به اشتغال زایی استان هم کمک زیادی کرده است. هم اکنون حدود هزار کارگاه فعال سفالگری در این شهر وجود دارد که هنر سفال را در استان زنده و سرپا نگه داشته است.

منبع: abnamakar.ir