آبنما کار: موزه همدان پاییز سال قبل سرقت شد. خبر دزدی هفت ماه بعد رسانه ای شد. قرار بود بدون اغماض، پرونده رسیدگی شود، اما در جریان بررسی، سارق با قید وثیقه آزاد شد. او به تهران آمده بود تا تعدادی شئ احتمالاً تاریخی را بفروشد که این دفعه به دست پلیس تهران دستگیر می شود.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، ماجرای سرقت از موزه بوعلی همدان به پاییز گذشته برمی گردد، حوالی مهرماه سال ۱۴۰۰، اما مسؤولان میراث فرهنگی استان همدان خبر دزدی را در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ اعلام می کنند؛ مدتی پس از دستگیری سارق در فروردین ماه. علی مالمیر ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان ـ ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ ـ ماجرای سرقت از موزه بوعلی همدان را این طور روایت کرده است: «در پاییز سال قبل (۱۴۰۰) غفلتی از طرف همکاران در حین پلمب اتفاق افتاده بود که متأسفانه یکی از کارکنان اداره، اشیاء بدلی را جابجا کرده بود که از حفاری های غیر مجاز به دست آمده بود. خوشبختانه با هوشیاری یگان حفاظت و همکاران حراست، این فرد خاطی دستگیر و به مقامات قضایی تحویل داده شد.»
او علت تأخیر در اعلام خبر سرقت از موزه بوعلی را که حدود هفت ماه طول کشید، به حساس بودن پرونده ربط داده و گفته بود که چنین پرونده هایی از حساسیت هایی برخوردار می باشد و بدون نظر نهادهای امنیتی و قضایی و پلیسی نمی توان چنین خبری را منتشر نمود. به علت اینکه این احتمال وجود دارد که فرد خاطی همدست یا همدستانی داشته باشد یا اینکه برای سرقت برنامه یا طراحی خاصی انجام داده باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان دو هفته بعد از آن اظهارات (۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱) در جمع خبرنگاران، بار دیگر به موضوع آن سرقت پرداخته و به جزییات بیشتری اشاره کرد: «مخزن اشیا تاریخی در محوطه آرامگاه بوعلی که محل نگهداری اشیاء و آثار تاریخی دوره های مختلف است در فرصت تعطیلات کرونائی به سرقت رفته بود. سارق مخزن موزه آرامگاه بوعلی را شناسایی کرده اند و اشیا مسروقه به مخزن بازگردانده شده است. اشیاء به سرقت رفته، بدلی بوده و برای سارق پرونده قضایی تشکیل شده است.»
مسؤولان میراث فرهنگی استان همدان اطمینان داده بودند که این پرونده بدون چشم پوشی پیگیری شود، گفته بودند سارق را به مقام های قضایی تحویل داده اند، اما سارق چگونه از تهران سردرآورده و آزادانه در خیابان ها می چرخیده است؟
ماموران کلانتری مهرآباد، بامداد روز دوشنبه سوم مردادماه در حال گشت زنی در محدوده استحفاظی خود بودند که متوجه مردی با کوله پشتی مشکی می شوند که کنار یک خودروی پارک شده ایستاده بود و بمحض مشاهده ماموران، سراسیمه محل را ترک می کند، او پس از تعقیب و گریز دستگیر می شود. پلیس از داخل کوله پشتی متهم، ۱۳ قطعه شئ ظاهرا تاریخی را کشف می کند. رییس پلیس پیشگیری تهران بزرگ گفته که متهم در تحقیقات اولیه به جرم خود در خصوص سرقت آثار تاریخی از موزه اعتراف کرد و در اینباره گفته که قصد فروش این آثار را در شهر تهران داشته است.
در گزارش اولیه پلیس، اشاره ای به موزه همدان نشده بود، مدیرکل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این خاطر اظهار داشت که گزارشی از سرقت موزه ها نداشتیم، اما اشاره نمود که سال قبل موزه ای در همدان سرقت شده بود.
بعد از گزارش پلیس، علی مالمیر ـ مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان ـ تایید نمود که فرد دستگیرشده در تهران همان سارق موزه بوعلی است. او اظهار داشت که پرونده این سرقت درحال رسیدگی بوده، اما سارق در پروسه بررسی پرونده، با قید وثیقه آزاد شده است.
پس از این اظهارات، رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ جزییات بیشتری را از اعترافات سارق دستگیرشده‌ی موزه همدان، تشریح کرد: متهم حدود ۵۰ سال سن دارد و در جواب به این سؤال که به چه علت و از کجا این آثار تاریخی را سرقت کرده گفته که مدتی در یکی از موزه های همدان مشغول کار و کارمند موزه بوده است. او مدعی شده که در این زمان خدماتی شامل خرید و کرایه لوازم به این موزه ارائه کرده است و موزه موصوف مبلغی در حدود ۳۰۰ میلیون تومان به وی بدهکار بوده، اما مسؤولان موزه توجهی به تقاضای او نداشته و از پرداخت این مبلغ خودداری کردند و او هم تصمیم به سرقت از این موزه گرفته است.
در بخشی از اعترافاتی که به سارق نسبت داده شده، انگیزه دزدی اینطور روایت شده است: «من ۱۸ سال در موزه همدان شاغل بودم و حدود چهار سالی می شد که میراث فرهنگی حقوقی در برابر انجام کارهای صدابرداری نمی داد، علیرغم این که وسایل را با هزینه شخصی خودم کرایه می کردم. کسی به خواهش و التماس های من که می گفتم حقوقم را بدهید، توجهی نکرد…»
در گزارش پلیس اشاره شده که کارشناسان قدمت ۱۳ شئ همراهِ سارق را به دوره ایلامیان نسبت داده اند. پلیس در توضیحاتی که ویدئوی آن نیز انتشار یافته است، به این نکته اشاره می کند که سارق اعتراف کرده جای این اشیاء را با آثار بدلی در موزه پر کرده اند و اصل اموال در اختیار او است.
این درحالی است که علی مالمیر ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان ـ قبل تر تاکید کرده بود «سرقت از موزه بوعلی همدان «ناکام» بوده و سارق «اشیاء بدلی» را که در حفاری های غیر مجاز به دست آمده، به سرقت برده است». او حالا بعد از گزارش های جدید پلیس درباره اشیاء ضبط شده از سارق، گفته است: «اینکه اشیاء در ارتباط با چه دوره ای و کجاست، سوالاتی است که احتیاج به بررسی دارد و ما الان اطلاع دقیقی در این حوزه نداریم و بمحض مشخص شدن جزییات موارد اطلاع رسانی خواهد شد.» حتی مدیرکل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم که گفته بود «فهرست اشیاء به سرقت رفته موزه‌ی همدان و تصاویر آن به پلیس اینترپل مخابره شد» نیز در اصالت اشیائی که پلیس همراه این سارق کشف کرده، تردید وارد کرده و گفته که باید اصالت این اشیاء توسط کارشناسان ما بررسی شود.
سوای این پرسش که چرا سارق درحالی که بررسی پرونده قضایی آن هنوز ادامه دارد، توانسته با قید وثیقه آزاد و از محل وقوع جرم خارج شود؟ مساله قابل بحث دیگر، ایجاد تردید در اصالت اشیائی است که در موزه جایگزین اموال مسروقه شده است، اگر آنچنان که مسؤولان میراث فرهنگی همدان گفته اند، سارق اشیاء بدلی را از موزه دزیده، چرا پلیس با استناد به نظر کارشناسان، قدمت تاریخی این آثار را به دوره ایلامی نسبت داده و به اعترافات سارق ارجاع داده که اشیاء داخل موزه را بدلی عنوان کرده است؟ البته مسؤولان میراث فرهنگی همدان در توجیه این مساله گفته اند: «سارق در حوزه فعالیت غیر مجاز در خرید و فروش اشیا تاریخی دست داشته و دارد.»
مساله قابل تأمل دیگر در این ماجرا، تعجب پلیس از سطح ایمنی موزه، شیوه نگهداری آثار در مخازن و سرقتی است که توسط کارمند موزه اتفاق افتاده است؛ در فیلم انتشار یافته از توقیف آثار کشف شده، پلیس می گوید: در یک بانک وقتی می خواهند دو میلیارد تومان را جابه جا کنند یک ماشین با سه مامورِ مسلح، همراه می شود، این اموال که میراث فرهنگی و هویت تاریخی است، بیشتر از آن پول باید مراقبش باشند.
منبع: آبنما کار
