به گزارش آبنما کار یک راهنمای گردشگری کودک معتقد است: شرایط موزه ها به هیچ عنوان برای کودکان مهیا نیست و نیاز است این فضاها به شکل جدی و هدفمند برای کودکان آماده شود؛ چونکه بچه ها علاوه بر بازدید از موزه به شکلی سرگرمی نیاز دارند که در یادگیری و ایجاد علاقه آنها به موزه خیلی تأثیرگذار است.
الهام میرزازاده در گفتگو با ایسنا، درباره عواملی که باعث جدایی کودکان از موزه ها شده است، توضیح داد: حقیقت اینکه کودکان به موزه علاقه ای ندارند، به چند مسأله برمی گردد؛ یکی اینکه تعداد اندکی از خانواده ها هستند که به تاریخ علاقه نشان می دهند و در خانه های ما بسیار کم درباره تاریخ حرفی زده می شود. در مدرسه هم با توجه به این که تاریخ جزو کتاب های درسی مدارس است، اما معلمان کمی هستند که تاریخ را با زبانی ساده بازگو کنند تا دانش آموزان به این درس علاقه مند شوند. در واقع به این مورد تنها بعنوان یک مبحث درسی پرداخته می شود. در دوران تحصیلی خودم به یاد دارم که فقط یک معلم تاریخ داشتیم که تاریخ را داستان وار و جذاب برای ما تعریف می کرد و در طول هفته برای این ساعت درسی لحظه شماری می کردم.
او افزود: علاوه بر این، شرایط موزه ها به هیچ عنوان برای کودکان محیا نیست. هم اکنون چند موزه برای کودکان فضایی را طراحی نموده اند که آن هم تا حدودی برای کودکان جذابیت دارد. نیاز است این فضاها به شکل جدی و هدفمند برای کودکان آماده شود و هر آنچه که یک کودک در بازدید از موزه نیاز دارد، برای او فراهم گردد. بعنوان مثال کودکان نمی توانند به اندازه بزرگسالان در موزه ها سرپا بایستند و در طول بازدید خسته می شوند ازاین رو باید در موزه ها استراحتگاهی مخصوص کودکان در نظر گرفت. همینطور باید در موزه ها فردی حضور داشته باشد که با زبان کودکان و متناسب با فهم آنها درباره موزه توضیح دهد. بزرگسالان از توضیحات معمولی راهنماها خسته می شوند و در حوصله شان نمی گنجد، ازاین رو نمی توانیم از یک کودک توقع داشته باشیم که از چنین توضیحاتی لذت ببرد و به آن گوش دهد.
این کارشناس گردشگری کودک با بیان اینکه کودکان پیش از بازدید از موزه ها به آمادگی ذهنی نیاز دارند، اظهار داشت: باید پیش از ورود به موزه‌ی مورد نظر، ذهن کودکان را برای آن چه مقرر است ببینند آماده کرد، مثلاً پیش از ورود به موزه برای بچه ها بازی، کاردستی یا قصه ای از آثار موزه را در نظر گرفت. بچه ها علاوه بر بازدید از موزه، نیاز به شکلی سرگرمی دارند که در یادگیری و ایجاد علاقه آنها به موزه خیلی تأثیرگذار است. کمبود چنین فعالیتهایی در موزه ها کاملا محسوس و همین مسائل در بی علاقگی کودکان به موزه مؤثر بوده است. البته گروه هایی هستند که این کار را برای بچه ها انجام می دهند، اما از آنها حمایت نمی گردد و کاملا سلیقه ای با این مورد برخورد می شود.
او اضافه کرد: موزه هایی هستند که چندوقت یک مرتبه برنامه هایی برای کودکان در نظر می گیرند، اما این برنامه ها باید منظم اجرا شود تا تأثیرگذار باشد. نخستین بار در موزه بانک ملی این مورد را دیدم که در کنار هر اثر بارکدی نصب شده بود و با اسکن آن مطلب یا فیلم کوتاهی از آن اثر نمایش داده می شد. پیش از کرونا هم در موزه موسیقی دیدم که اطلاعات سازها را به این شکل در اختیار بازدیدکننده می گذاشتند.
میرزازاده اظهار داشت: ازاین رو موزه ها باید یک برنامه مدون برای برگزاری کارگاه های آموزشی در حوزه کودک داشته باشند. در دوره ای که برای کودکان تور موزه می گذاشتیم در بازدید از موزه آبگینه، کارگاه مرمت برای بچه ها برگزار کردیم و پیش از بازدید از موزه بچه ها در این کارگاه سفال های شکسته شده که با طرح های آثار خود موزه درست کرده بودیم، مرمت می کردند و بعد آنها را به داخل می بردیم تا نمونه تاریخی آن سفال را ببینند و این بازدید برای آنها خیلی جذاب بود.
این راهنمای گردشگری درباره تاثیر خانواده و مدارس در ایجاد علاقه به موزه گردی کودکان، بیان نمود: خانواده ها و مدارس بر این باورند که چون بچه ها در دوران کرونا مدام در خانه بودند، حالا که قرنطینه تمام شده باید به طبیعت و شهربازی بروند و موزه گردی در چنین برنامه هایی جایی ندارد. در واقع موزه ها را نوعی مکان آموزشی می دانند. البته با چنین وضعیتی بیراه نمی گویند، اما موزه ها هم با یک برنامه ریزی درست می توانند جنبه تفریح و سرگرمی داشته باشند.
وی در ادامه اظهار داشت: اگر امروز کودکانی هستند که به موزه گردی علاقه دارند و در تورهای موزه شرکت می کنند به سبب علاقه و حمایت والدینشان است. ما امروز کودک چهار پنج ساله ای را می بینیم که شاهنامه خوانی می کند، این کودک چطور به شاهنامه علاقه مند شده جز این است که والدینش او را در راه قرار داده اند؟ کودکان از والدین و افرادی که در تربیت آنها نقش دارند الگوبرداری می کنند، ازاین رو مدرسه و خانواده دو زمینه بسیار مهم در ایجاد انگیزه و علاقه حوزه های تاریخی و فرهنگی هستند و هر چقدر برای آن وقت بگذارند نتیجه آن در کودک مشهود و قابل لمس است. پس معلم ها باید در این حوزه آموزش ببینند و یاد بگیرند باید چه کارهایی انجام دهند تا در کورکان ایجاد علاقه و انگیز کنند.
میرزازاده در عین حال معتقد است: کودکان وقتی آگاه باشند، پدر و مادرهای خویش را هم آگاه می کنند. ازاین رو اگر کودکان را نسبت به فضای موزه ها و محوطه های تاریخی آگاه نماییم نباید از حضور آنها در این اماکن نگران باشیم. یک کودک آگاه علاوه بر اینکه مراقب است خودش به آثار تاریخی صدمه ای نزند، بلکه به افراد خطاکار حتی اگر والدینش باشند، تذکر می دهد.
این کارشناس گردشگری کودک درباره نقش موزه های کودک هم خاطرنشان کرد: در موزه کودک عروسک های ملل و فرهنگ راهنماهایی مستقر هستند که با قصه گویی، فرهنگ اقوام مختلف را به کودکان یاد می دهند و فضای عروسکی موزه، کارگاه های آموزشی آن و نحوه معرفی فرهنگ ها کودکان را به این موزه جذب می کند. باید به چنین موزه هایی در حوزه کودک پروبال داده شود. همینطور در موزه ملک برنامه هایی برای کودکان انجام شده است که به خاطر محیط علمی می تواند فضای خیلی خوبی برای کودکان باشد، اما این موزه هم به راهنماهای تخصصی و کارآزموده در حوزه کودک نیاز دارد.

منبع: abnamakar.ir