آبنما کار: انجمن ها و تکشل های مردم نهاد در صورتیکه سال هاست برای حفظ باغستان قزوین تلاش می کنند، این دفعه صیانت از این میراث طبیعی و تاریخی را از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مطالبه کردند و این در حالی بود که وزیر تمام تصمیم گیری های مربوط به باغستان قزوین را به اداره میراث فرهنگی این استان واگذار کرد که اعتراض هایی را به دنبال داشت.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، شکوه کرمانشاهانی ـ عضو هیأت مدیره انجمن تخصصی باغستان سنتی قزوین ـ در نشستی که سیزدهم مرداد ۱۴۰۱ با عزت الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ داشت، از باغستان و خطراتی که حیات آنرا تهدید می کند، سخن گفت و در نامه ای از سوی انجمن و کنشگران، وضعیت باغستان و مشکلات محله تاریخی بلاغی را برای وزیر میراث فرهنگی یک مرتبه دیگر شرح داده شد.
درختان ثبت شده باغستان قزوین سال هاست که با جاده کشی و ساخت پل به بهانه کاهش ترافیک تهدید می شوند. یکی از بزرگ ترین تهدیدها در طول سالهای اخیر ساخت پلی از میان باغستان است که درختان زیادی را به کام نابودی کشانده است. این اتفاقات در باغستان قزوین با اعتراض های زیادی از جانب کنشگران و دوستداران میراث طبیعی و تاریخی روبرو شده و به دنبال آن، شورایعالی معماری و شهرسازی قزوین سال ۹۸ در مصوبه ای صراحتا اعلام نمود که پل امام رضا (ع) از میان باغستان عبور نکند و مسیر جدیدی جایگزین آن شود. با این وجود، شهرداری قزوین مدتی است برخلاف آن مصوبه، اجرای پروژه پل امام رضا (ع) را با شدت بیشتری پیگیری می کند تا جایی که چهاردهم خردادماه ۱۴۰۱، گروهی از عوامل اجرای پروژه کمربندی شهر به بهانه ساخت پل امام رضا (ع) با ادوات و دستگاههای شهرداری قزوین چندین درخت سبز و بارور بادام و پسته کهنسال را قلع و قمع و نابود کردند که با دستور شبانه دادستان و اعتراض شدید استاندار قزوین این عملیات متوقف گردید، اما نگرانی برای این باغستان و درختان همچنان جریان دارد.
انتظار می رفت در مسافرت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به قزوین، با عنایت به نشستی که با فعالان میراث فرهنگی این استان داشت، دست کم به بخشی از نگرانی ها در رابطه با حفظ باغستان قزوین و خطراتی که آنرا تهدید می کند، پاسخی منطقی تر یا هم راستا با مطالبات داده شود اما شکوه کرمانشاهانی ـ عضو انجمن تخصصی باغستان ـ که در آن نشست حضور داشت و صحبت هم کرد، کوشش برای حفظ باغستان را در آن نشست مؤثر ندانست و در اینباره به ایسنا اظهار داشت: نتیجه جلسه ناامیدکننده بود. گویی تصمیم ها از قبل گرفته شده بود و قرار نبود، حضور و صحبت های باغداران و کنشگران در تصمیم سازی ها اثرگذار باشد. تمام اختیارات برای تصمیم گیری در رابطه با مسائل مطرح شده، بدون احتیاج به تصویب در وزارت خانه به استان واگذار شد.
او اضافه کرد: یکی از مواردی که در این نشست مطالبه ما بود، طرح حفاظت و احیای باغستان سنتی قزوین بود که وظیفه میراث فرهنگی بود این طرح را عرضه نماید. این مورد در قانون اساسی و مصوبه مجلس در سال ۱۳۹۸ مطرح گردیده است، همینطور یکی از بندهای مصوبه شورایعالی در آذرماه سال ۹۸، میراث فرهنگی را مکلف کرده است ظرف مدت دو ماه طرح احیا و حفاظت باغستان را تدوین کند، اما این طرح هنوز ارائه نشده است و ما در نشست اخیر این طرح را از آقای ضرغامی مطالبه کردیم، اما هیچ اظهارنظری در اینباره نکردند. درخواست ما تدوین طرح اجرایی حفاظت و احیا با در نظر گرفتن دانش بومی باغداران و نیازهای آن هاست.
عضو انجمن تخصصی باغستان افزود: آقای ضرغامی نه تنها در رابطه با تمام مسائلی که در زمینه بافت تاریخی و باغستان استان قزوین مطرح بود و انتظار داشتیم که وزارت خانه در این مسائل نقش نظارتی خویش را ایفا کند و در جهت حفاظت کمک کننده باشد، بلکه حتی در رابطه با طرح حفاظت و احیا که از وظایف میراث فرهنگی است و معطل مانده، اظهار نظر و اعلام حمایت نکرد.
کرمانشاهانی اظهار داشت: حالا ما امیدواریم تصمیمات مقامات استانی در جهت حفظ باغستان، حفظ حقابه آن و فراهم کردن شرایط تولید در باغستان با حفظ دانش بومی رقم بخورد. امیدواریم مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری که طرحی متناسب با ارزش های محله «بلاغی» است و بطور قطع به نفع ساکنان آن است، مورد تمکین قرار گیرد و شاهد تکرار تخریب عمیق اجتماعی و تاریخی که در خیابان انصاری غربی اتفاق افتاد، نباشیم. انتظار داریم که وزارت خانه نقش نظارتی و قانونی خویش را در جهت مصالح شهر تاریخی قزوین بر عهده بگیرد.
وی در نشستی که با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، استاندار قزوین و مدیران دستگاههای اجرایی و تشکل های مردم نهاد این استان برگزار شد، بعنوان عضوی از انجمن تخصصی باغستان سنتی و هیأت مدیره انجمن توسعه شهر قزوین حضور داشت و در رابطه با وضعیت حقآبه باغستان قزوین و خطراتی که این اثر ثبت شده در لیست آثار ملی را تهدید می کند، اظهار داشته بود: در ثبت ملی باغستان هیچ شبهه ای وجود ندارد، اما وقتی اثری به ثبت ملی می رسد باید برای آن، طرح حفاظت و احیاء نوشته شود. از طرفی آب باغستان با انواع طرح های توسعه ای شهری تهدید می شود. طرح توسعه نسیم شمال و کمربندی شرق قزوین تهدیدی برای باغستان سنتی است. باید این محور برای گردشگری و پیاده روی و دوچرخه سواری استفاده شود، درحالی که هم اکنون به محور کمربندی پرسرعت تبدیل گشته که امنیت جانی، مالی و محصولات باغداران را به خطر انداخته است.
عزت الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ هم بعد از شنیدن این صحبت ها اظهار نمود: همه نسبت به تاریخی بودن شهر قزوین اتفاق نظر دارند اما نگاه ها و روش ها در حفظ و نگهداری آن متفاوت می باشد این نکته شایان توجه است که آثار تاریخی، مانع توسعه نیست بلکه مقوّم توسعه است؛ چونکه پیشرفته ترین مهندسین از دیدن تکنولوژی آثار تاریخی متحیّر می مانند و خیلی از سازه های تاریخی نقش خویش را به درستی ایفا کرده اند.
او اما برای علاج مشکلات باغستان و بافت تاریخی قزوین برخلاف آنچه انتظار می رفت و مطالبه شده بود، اختیار تصمیم گیری را بر عهده اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین گذاشت و اعلام نمود: اداره کل میراث فرهنگی این استان هم نسبت به باغستان سنتی قزوین هم مسائلی که در ارتباط با بافت تاریخی است، بخصوص در پروژه های اصلی، اختیار دارد که تصمیم گیری کند تا ظرفیت های گردشگری قزوین را از قوه به فعل تبدیل کند.
منبع: آبنما کار
