به گزارش آبنما کار، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی اعتقاد دارد در دوره جدید محتوای دیوارنگاری ها در کنار ظاهر آن دارای کیفیت قابل قبولی بوده و همچنان هم به دنبال آن هستند تا این محتوا ارتقا یابد.

مجید قادری معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با پدیده دیوارنگاری و تاثیر آن بر انتقال مفهوم و ارتباط و تعامل با مخاطب، توضیح داد: معمولا دیوارنگاره ها از بین آثاری انتخاب می شود که بار محتوایی و معنایی خوبی داشته باشد اما در برهه های مختلف از این ابزار به خوبی استفاده نشده و برخی آثار دم دستی که ارزش محتوایی و هنری کمی داشته هم بر روی دیوارهای شهر مورد استفاده قرار گرفته است که کیفیت کار را به شکل مشهودی پایین آورد. چون در آن برهه کمیت از کیفیت برتری گرفته بود و ازاین رو آثار، قربانی این کمیت شده بودند. به هر حال دیوارنگاره روی نگاه و دیدگاه مخاطب و رهگذران اثر می گذارد و بازتاب زیادی دارد. این بازتاب را هم از روی واکنش هایی که مردم نسبت به آثار کار شده دارند میتوان متوجه شد. برای مثال، سال جاری زمانی که دیوارهای فرسوده محور خیابان دماوند از میدان امام حسین (ع) تا تهرانپارس اصلاح، بازسازی و ترمیم شد حال و هوای مردم آن منطقه و رهگذران هم تغییر نمود و نقاشی دیواری هایی که در این محور انجام گرفت بر روحیه آنها اثر گذاشت و بازتاب خوبی را هم به همراه داشت. جالب است که دیوارنگاره یکی از مهم ترین رسالت هایی که دارد ایجاد حال خوب برای شهروندان است. موضوعی که شاید کم تر به آن توجه شود؛ اما دارای اهمیت است که این خیابان یک نمونه به روز و بارز آن است.

وی خاطرنشان کرد: دیوارنگاری می تواند سبب امیدبخشی و طراوت شود و از طرف دیگر سبب زنده نگه داشتن شهر شده و شهر را از حالت خاکستری بودن دور می کند. همینطور منظره چشم نواز اغتشاش بصری را کم کرده و این مورد بسیار اهمیت دارد. به جز ایجاد حال خوب، بخش محتوا و اثربخشی دیوارنگاری هم بسیار حائز اهمیت می باشد. هر دیوارنگاره می تواند در کنار زیبایی بصری، محتوایی را هم به مخاطب منتقل کند و این مفهوم می تواند اخلاقی، مذهبی، انسانی، آموزش شهروندی، فرهنگ سازی و… باشد.
هر دیوارنگاره می تواند در کنار زیبایی بصری، محتوایی را هم به مخاطب منتقل کند و این مفهوم می تواند اخلاقی، مذهبی، انسانی، آموزش شهروندی، فرهنگ سازی و… باشد قادری در رابطه با محتوای دیوارنگاره ها و این که چطور می تواند اثربخشی بیشتری برای مخاطبان و شهروندان به همراه داشته باشد، اظهار داشت: دو دیدگاه در رابطه با دیوارنگاره ها وجود دارد؛ نخستین دیدگاه در رابطه با دیوارنگاره هایی است که ثابت هستند و دومین دیدگاه، در رابطه با دیوارنگاره های موقت است. در مورد دیوارنگاره های ثابت مفهوم می تواند ملموس تر باشد. مانند دیوارنگاره های ثابتی که به تصاویر شهدا اختصاص داده می شود. دیدن قهرمانان کشور حال خوبی به مردم می دهد. به آنها امید داده و سبب می شود به داشته های شان افتخار کنند. شهدا الگوی خوبی برای شهروندان هستند و تصویر خوبی در بین مردم دارند. برای همین هم در خیلی از موارد برای دیوارنگاره های ثابت از تصویر شهدا استفاده می شود که سبب افتخار هستند و مسیر زندگی شان که کمال انسانی است را در در معرض دید مخاطب قرار می دهد. از سوی دیگر استفاده از سایر محتواها برای دیوارنگاره های ثابت هم اثربخشی خویش را دارد. همان اتفاقی که در بزرگراه امام علی (ع) رخ داد و ۷ دیوارنگاره ای که محوریت امیرالمومنین (ع) است یا دیوارنگاره خیابان کارگر که روی ۸ دیوار در خیابان کارگر نقاشی هایی با مبحث کارگران طراحی شدند و اتفاقاً با واکنش های خوبی هم از جانب شهروندان مواجه گردید. یا دیوار قصه های خیابان ولیعصر که نشان میدهد در این خیابان در طول تاریخ چه اتفاقاتی افتاده است یا دیوار پهلوان تختی در کنار ورزشگاه کشتی خیابان فیاض بخش و… نمونه های اینچنین هستند. ازاین رو در هر بزرگراه و هر قسمت از شهر که میتوان محتوای متناسبی را با عنایت به نام گذاری آن انجام داد می تواند کارهای خلاقانه و خوبی را به همراه داشته باشد. به صورت کل دیوارنگاره برای الگوسازی می تواند یک روش بسیار مؤثر باشد؛ به صورتی که استفاده از تصاویر مدافعان سلامت همچون کارهایی است در این زمان مورد توجه قرار گرفته و حتی برای اولین بار تصویر زن شهید مدافع حرم هم بر روی دیوارهای شهر کار شد. برای عاشورای سال جاری هم دیوارنگاه هایی با مضمون فرهنگ عاشورا انجام گرفت که شاید در گذشته کم تر مورد توجه بود اما به صورت تلفیقی، مناسبت های ملی و مذهبی و انتقال آن به درستی بر روی دیوارهای شهر می تواند به بهترین شکل محتوا و مفهوم را به شهروندان منتقل کند که ازاین رو لازم است تا از چنین ظرفیت ها بهره گرفته شود.
وی در پاسخ به این که سازمان زیباسازی برای اجرای محتوای دیوارنگاره ها چه فرآیندی را طی می کند؟ توضیح داد: برای انجام چنین کارهایی از چند روش استفاده می شود که معمول ترین آن یا از راه فراخوان عمومی است که برای مناسبت های خاص درخواست عرضه می شود و آثار مورد بررسی قرار می گیرد. به صورتی که ایده اولیه و اصلی داده و سپس در فراخوان از هنرمندان دعوت به عمل می آید. یا در شورای کمیته مناسبت ها یا شورای کمیته فرهنگی سازمان زیباسازی این موضوعات مطرح می شود. در این شوراها هم معاونان و مدیرعامل حضور دارند که که رئیس شورا مدیرعامل سازمان است و تصمیم گیری اولیه به انجام می رسد که امکان دارد این تصمیم بر برگزاری فراخوان یا مشورت با خبرگان باشد. علاوه بر این، یک کمیته تخصصی شورای هنری در سازمان زیباسازی هم وجود دارد که در مورد هر طرحی متناسب با جانمایی آن نظرات عرضه می شود. امکان دارد طرح حجمی، گرافیکی یا نقاشی های دیواری باشد. اگر در آن کمیته تأیید شود وارد فرایند اجرا خواهد شد و کار در نهایت در سطح شهر اجرا می شود. در این کمیته نقاش، مجسمه ساز، گرافیست استاد دانشگاه، نماینده شهرسازی، نماینده زیباسازی و اساتید مختلف دعوت می شود و کمیته هفت نفره ای تشکیل و وارد شور و مشورت می شوند تا در نهایت به ایده اصلی دست پیدا کرده و وارد فاز اجرایی شود.

معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران، دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) را یک اتفاق نو و خلاقانه دانست و اظهار داشت: این دیوارنگاره توسط سازمان اوج اجرایی می شود و اثرگذاری خیلی خوبی را از آن شاهد می باشیم. از یک طرف مکان، مکان مناسبی در مرکز شهر است که تردد بالایی دارد و از سوی دیگر طراحی ها و محتواهای خوبی دارند و بیشتر کارهایی که تا به امروز بر روی این دیوارنگاره کار شده؛ کارهای خوب و فاخری هستند و اثر مثبتی داشته اند. همینطور کیفیت نصب و نورپردازی این سازه هم قابل قبول است. متراژ در نظر گرفته شده برای این اثر هم متراژ استانداری بوده و متناسب با میدان دیدی که اثر دارد؛ کاملاً قابل رؤیت است و مردم استقبال خوبی از آن کردند. بنابراین تمام این موارد دست به دست هم داده تا اثری که بر روی این دیوار قرار می گیرد اثری فاخر و حائز اهمیت باشد. شاید یکی از اتفاقات خوب فرهنگی شهر تهران، همین دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) باشد که برخی موارد هم جریان سازی کرده و از این حیث فکر می کنم برآیند مثبتی داشته و رخداد خوبی بوده است.
دیوارنگاره برای الگوسازی می تواند یک روش بسیار مؤثر باشد؛ به صورتی که استفاده از تصاویر مدافعان سلامت همچون کارهایی است در این زمان مورد توجه قرار گرفته و حتی برای اولین بار تصویر زن شهید مدافع حرم هم بر روی دیوارهای شهر کار شد. وی در رابطه با این که آیا تعداد چنین دیوارنگاره هایی با این ابعاد می تواند در سطح شهر و مراکز مهم پایتخت افزایش پیدا کند و این که آیا چنین ضرورتی احساس شده است یا خیر، اظهار داشت: نکته ای که وجود دارد اینست که به هر حال یک وقت هایی واحد بودن یک کار سبب می شود بهتر دیده شود و تکثیر آن در سطح شهر سبب خواهد شد هم تمرکز طراحی پایین تر بیاید و هم امکان دارد مانند تیغ دو لبه عمل کند. اگر این دیوارنگاره با این ابعاد بعنوان مثال به ۵ عدد افزایش یابد و یک اثر واحد را منتشر کند امکان دارد هم نکات مثبت و هم نکات منفی را با خود به همراه داشته باشد. اگر هر ۵ اثر هم بخواهد رسالت جداگانه ای داشته باشد هم امکان دارد نتوان ۵ طرح برای مناسبت های مختلف را در طول سال تعریف کرد که نتیجه اش خروجی مثبتی هم باشد. ضمن این که این واحد بودن سبب می شود تمرکز رسانه ها بر روی جایی مانند میدان ولیعصر (عج) بیشتر باشد و ارزش آن کار را بالا ببرد. شاید زیاد بودن آن بعد خبری و رسانه ای کمتری داشته باشد و دیگر ارزش و اهمیت خبری آن کم شود. اینست که می گویم چنین تصمیم هایی مانند یک تیغ دو لبه عمل می کند؛ همانطور که در تبلیغات شهری هم همچنین است.
قادری در انتها بیان نمود: ازاین رو اگر ظرفیت تبلیغات تجاری شهری بالا برود ارزش تبلیغات پایین خواهد آمد و برای همین نمی توان بدون کار کارشناسی شده برای گرفتن تبلیغات تجاری شهری بیشتر، تعداد تابلوها را بالاتر برد. چون امکان دارد همین کار سبب ضربه زدن به اهمیت تبلیغات شهری شود. بنابراین باید دراین زمینه کار کارشناسی دقیقی صورت گیرد و تمام جوانب آنچه از نظر مکانی، چه زمانی، چه ابعادی، چه محتوایی، چه فاصله مصافتی هر دیوارنگاره با دیگری و…. به شکل دقیقی سنجیده شود.

منبع: آبنما کار