به گزارش آبنما کار، موسیقی متن مستند کربلا جغرافیای یک تاریخ یکی از مجموعه هایی است که طی سالهای اخیر پیش روی مخاطبان آثار موسیقایی در رابطه با حضرت سیدالشهدا(ع) قرار گرفته است.

خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: عرصه تولید آثار موسیقایی در رابطه با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همیشه جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش ترین عرصه های فرهنگی هنری کشورمان بوده است که طی سالهای متمادی دوشادوش سایر کارهای فرهنگی هنری در رابطه با این مساله مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.
تولیدات این حوزه بااینکه همیشه در معرض بهتان های فراوان همچون «سفارشی بودن» قرار داشته اند اما به سبب حس و حال موجود در آنها که برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر خیلی از مخاطبان بالقوه است، در بیشتر موارد فعالیت در این زمینه را با استقبال هنرمندان مواجه کرده است.
همزمان با ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا بار دیگر با نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف در رابطه با قیام عاشورا در کشورمان در قالب های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم.
در این چارچوب آن چه مورد توجه قرار گرفته و می گیرد، فقط مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سالهای دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده اند. آثاری که طبیعتاً تعدادی از آنها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه بوده اند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل بستگان اباعبدالله (ع) است.
در بیست و ششمین قسمت از سلسله گزارش های «روایت مهر از نواهای عاشورایی» که همچون دوره های گذشته طی ایام محرم و صفر پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، به سراغ موسیقی متن یک فیلم مستند داستانی به نام «کربلا جغرافیای یک تاریخ» با آهنگسازی مجید انتظامی رفتیم که در اوایل دهه نود به کارگردانی داریوش یاری و تهیه کنندگی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تولید شد و توانست تبدیل به یکی از مهم ترین و پرمخاطب ترین مستندهای داستانی پیرامون واقعه کربلا طی سالهای اخیر لقب بگیرد.

در توضیح این مستند آمده است: «مستند «کربلا جغرافیای یک تاریخ» از ابتدا تا آخر حرفش همان است که عنوانش. این مستند با شروع واقعه تاریخی خروج امام حسین (ع) از مکه به مدینه و سپس کربلا نه فقط یک واقعه که به گونه ای موازی با آن یک فرهنگ، شور و شعور را هم روایت می کند. داریوش یاری کارگردان این فیلم مستند کوشش کرد تا در این مستند دو گروه را با هم پیوند زند، دسته اول عاشقان حسین که هر ساله در محرم و صفر در زیر بیرقش حرکت می کنند و در اقصی نقاط ایران و کشورهای اسلامی به آیین عزاداری او مشغول می شوند اما ممکنست کمتر از چگونگی رخ دادن این واقعه و مسایل تاریخی آن مطلع باشند و دسته دیگر آنها که تاریخ واقعه را بارها ورق زده اند اما کمتر با این حرکت آیینی مردمی همراه می شوند.»
کارگردان این مستند بهمن ماه سال ۱۳۹۳ بود که در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون محتوای این مستند داستانی که در آن شهاب حسینی نیز به عنوان راوی حضور دارد، توضیح داد: «- پیوند اولیه من با این مساله شاید به یک سالگی بازگردد که لباس سقا را بر من پوشاندند و در وسط دسته عزاداری حسینی گذاشتند، این مساله با من در این سال ها زندگی کرده است. درحقیقت ساخت این فیلم به جنس زندگی خود من متعلق می باشد، که در آن بزرگ شدم و خودم پس از سن بلوغ مثل شخصیت یکی از فیلم هایم با نام «دخیل» آنرا انتخاب کردم. […] این فیلم مستند داستانی نیست که اگر بود من باید لحظات تاریخ را همان گونه تعریف می کردم که در تاریخ آمده است اما من طبق مستندات واقعه اصلی را شرح دادم و بطور مثال نشان دادم که امام را زمانی به شهادت رساندند که تنها بود و اما نحوه این شهادت را خودم روایت کردم چونکه به نظرم اصل واقعه اهمیت دارد و نه جزئیات بعدی و من می خواستم به شکلی این مساله را نشان دهم که امام حسین (ع) به عنوان قهرمان ذهنی مخاطب از میان نرود. بطورمثال من نمی خواستم امام حسین (ع) را همانند آن چه که در تعزیه های عربی وجود دارد نشان دهم.

یاری در بخش دیگری از گفتگوی خود بود که درباره ی دیگر جزئیات این مستند بیان کرد: در این فیلم تماشاگر برای یک دفعه با آنکه «چرا باید واقعه عاشورا اتفاق می افتاد» رو به رو می شود و این که در کمتر از ۵۰ سال پس از پیامبر چه اتفاقاتی برای اسلام رخ می دهد که عمر بن سعد فرزند کسی که نخستین تیر را برای اسلام پرتاب می کند در مقابل نوه پیامبر می ایستد. اگر مخاطب بفهمد که چه بلایی بر سر اسلام آمده است می تواند درک کند که چرا امام حسین (ع) قیام می کند او قیام را برای نجات دین خود شروع می کند و حرکتش با خروج از مکه آغاز می شود. اینها مسایلی است که در این فیلم مطرح می شود و جنبه هایی تاریخی دارد. همچون موارد دیگری که این فیلم به آنها اشاره می کند نخستین هایی است که در طول تاریخ در پی این واقعه رخ داده است. مواردی که امروز می تواند برای زائر کربلا هم جالب باشد. بطورمثال این که نخستین زائر کربلا چه کسی است یا نخستین کسی که برای امام حسین (ع) نذر داد چه کسی بود.
اما یکی از عواملی که بر جذابیت این مستند اضافه کرد و توانست فضای هنری اثر را در قالبی موثر به فضای محتوایی و اعتقادی آن پیوند دهند، موسیقی متن اثر به آهنگسازی مجید انتظامی به عنوان یکی از مهم ترین و مولف ترین آهنگسازان سینمای ایران بود، که توانست حال و هوای متفاوتی را به این فضای متفاوت عرضه نماید.

مرکز موسیقی حوزه هنری ناشر این اثر در بروشور این آلبوم نوشته است: کربلا جغرافیای یک تاریخ است. تاریخی که آیینه رستاخیز آزادگی و حق طلبی در مقابل ستمگران است. آیینه ای که چهره نمایی برای دادخواهان و ظلم ستیزان است. آیینه ای که نور حق و حقیقت را به جهان می تاباند تا عالم را ظلمت بیداد فرانگیرد و در این راه چه حنجره های که برای حق گویی و استکبارستیزی سرخ نشده اند تا ندای حق طلبی هیچگاه خاموش نشود.
پس از طلوع درخشان انقلاب شکوهمند اسلامی ایران هنر عاشورایی در سایه تلاش مجدانه و بی دریغ هنرمندان دلباخته فرهنگ عاشورا و رهروان حقیقی آزادی و با همراهی نهادهای همچون حوزه هنری انقلاب اسلامی بیش از پیش جلوه گر شد و تلالویی عالم تاب یافت.
مرکز موسیقی حوزه ی هنری برای ارج نهادن به هنر شریف عاشورایی و همراهی و گام زدن در این راه خطیر، با در نظر داشتن نیازهای امروز و کوشش برای معرفی هرچه بهتر آثار فاخر هنری به مخاطب، بر آن بوده است تا هر سال اثری متعالی با محوریت عاشورا منتشر کند. از ین جهت، بعد از تولید فیلم ارجمند «کربلا، جغرافیای یک تاریخ»، به همت معاونت سینمایی حوزه هنری، مرکز موسیقی این فرصت را غنیمت دانست تا موسیقی باارزش آنرا در قالب لوح فشرده پیشکش علاقه مندان کند. باشد که این اثر هنری پاسخی به علاقه و تقاضای مشتاقان فرهنگ عاشورایی و موسیقی ایرانی باشد.»
علی تفرشی و مریم ابراهیمی اواگران، شهرام رکوعی، علی تفرشی و مهرداد ناصحی، جمیله پولادی ها، ویدا محمودی و الهام نورانی هم آوایان، علی رحیمیان، ارسلان کامکار، نیما زاهدی، میلاد عالمی و علی جعفری پویان (نوازندگان ویولن)، مازیار ظهیرالدینی و پویا خوش آهنگ (نوازندگان ویلون آلتو)، کریم قربانی و مهرداد عالمی (نوازندگان ویلونسل)، پورنگ پورشیرازی (کنترباس)، پاشا هنجنی (نی)، پریچهر خواجه (قانون)، شهرام غلامی (عود)، ناصر رحیمی (فلوت)، فرزاد بیژنی و میلاد عباسی (نوازندگان هورن)، حسین شریفی (ترومبون)، هومن نامداری (کلارینت) و کورش بزرگ پور (سازهای کوبه ای) گروه اجرائی این آلبوم را تشکیل می دادند.
به هر ترتیب آن چه از موسیقی مستند داستانی «کربلا جغرافیای یک تاریخ» پیش روی مخاطبان قرار گرفته، توجه به مولفه های تولید آثار موسیقایی است که در عرصه نواها و آوای در رابطه با واقعه عاشورا می تواند دربرگیرنده ابعاد مهمی باشد. شرایطی که بواسطه حضور هنرمند ممتازی چون مجید انتظامی می تواند در زمره آثار ماندگار این حوزه قرار گیرد.

منبع: abnamakar.ir