به گزارش آبنما کار، خونین دلان یکی از مهم ترین آثار تولیدشده از جانب مرکز موسیقی حوزه هنری است که در سال ۱۳۹۴ در چارچوب یک اثر پژوهشی موسیقایی در رابطه با آواها و نواهایی عزاداری محرم پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: عرصه تولید آثار موسیقایی در رابطه با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همواره جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش ترین عرصه های فرهنگی هنری کشورمان بوده است که طی سالهای متمادی دوشادوش سایر فعالیتهای فرهنگی هنری در رابطه با این مورد مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.
تولیدات این حوزه با اینکه همواره در معرض افترا های فراوان همچون «سفارشی بودن» قرار داشته اند اما به علت حس و حال موجود در آنها که برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر خیلی از مخاطبان بالقوه است، در اکثر موارد فعالیت در این عرصه را با استقبال هنرمندان مواجه کرده است.
همزمان با ایام عزاداری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا بار دیگر با نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف در رابطه با قیام عاشورا در کشورمان در چارچوب های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم.
در این چارچوب آن چه مورد توجه قرار گرفته و می گیرد، صرفا مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است که در سالهای دور و یا نزدیک تولید و در بازار موسیقی عرضه شده اند. آثاری که طبیعتاً بعضی از آنها از درجه کیفی ممتاز برخوردار بوده اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه بوده اند اما همه در یک وجه اشتراک دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل بستگان اباعبدالله (ع) است.
در بیست و هشتمین قسمت از سلسله گزارش های «روایت مهر از نواهای عاشورایی» که همچون دوره های گذشته طی ایام محرم و صفر پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، به سراغ یکی از پروژه های پژوهشی – موسیقایی ساخته شده در مرکز موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی رفتیم که در نوع خود می تواند یکی از تجربه های پرارزش عرصه آواها و نواهای مذهبی باشد. چارچوبی برگرفته از بازخوانی نوحه و نواهای منسوب به حسین بابایی مشکین که سال ۱۳۹۴ در چارچوب مجموعه «خونین دلان» با اجرای آواز و نوحه حاج عباس کیاماری و فرهاد کیاماری منتشر گردید. این در شرایطی است که مهدی اردستانی و مجید فلاح پور صدابرداران، بهنام وادانی ناظر ضبط، مهدی لطفی پژوهش و جمع آوری، داود فتحعلی بیگی مشاور هنری، حمید آقایی مشاور مذهبی، حامد میرزا حسینی امور هنری و گرافیک عوامل اجرایی این پروژه را می سازند.

مرشد حسین بابا مشکین (۱۲۶۳ – ۱۳۲۷) از سرآمدان شعر و سخنوران مذهبی زمان قاجاراست که در قزوین به دنیا آمد. چاووشی معروف «هر که دارد هوس کرب و بلا بسم الله» از اوست. وی برای رونق مجالس سوگواری حضرت سیدالشهدا دست به ابتکار جالبی زد و با ابداع سبکی به «زمینه خوانی» معروف شد تحولی در سبک سوگواری به وجود آورد.
سبک زمینه خوانی دارای چند خصوصیت است که مهم ترین آن تسلط مداح بر دستگاههای موسیقی و ردیف آوازی است. مرحوم مشکین با سرودن شعر در دستگاههای موسیقی ایرانی اصیل این سبک را بنیان گذاشت.
هر نوحه شرح حال کامل یکی از شهدای کربلا یا ائمه معصومین بود که با استناد به مقاتل، احادیث و روایت صحیح نظیر «لهوف ابن طاووس» و «منتهی الامال» سروده می شد. این سبک توسط مرحوم مشکین ابداع شد «زمینه خوانی» نام گرفت.
مرحوم مشکین هم عصر و از دوستان شاعر پرآوازه آن دوران «عارف قزوینی» بود. وی از عارف قزوینی در ابداع سبک زمینه خوانی کمک فراوانی گرفت. از آثار مکتوب وی میتوان به «خزینه الاشعار» اشاره نمود.
حاج عباس کیاماری هم همچون هنرمندان شاخص عرصه موسیقی آئینی است که طی سالهای متمادی ضمن آموزش مستقیم فنون مداحی و تعزیه خوانی از پدرش مرحوم نصرالله کیاماری، همراه با وی به مناجات خوانی پرداخت. وی علاوه بر مداحی در مراسم مذهبی تنها راوی نوحه های مشکین (زمینه خوانی) پس از مرحوم پدر در دماوند است.
در توضیح این پروژه موسیقایی هم آمده است:
حسین ضد السلام خورشید بی افول آسمان آزادگی و عزت است. اسوه ای که زیستن و شهادتش هر دو نمادی از حقیقت خواهی و الگویی بی بدیل به منظور زندگی همه مسلمانان است. دریایی خروشان که هرکس خویش را قطره ای می بیند که در عشق آن وجود بی انتها شوق فنا دارد.
هرکس از داستان کربلا و قصه دلدادگی عاشقان در آن صحرای طاقت سوز را خبری آمده باشد، از جان گریسته است و در دل برآتش حقیقت خواهی دمیده؛ دراین میان شاعران و ذاکران آن حضرت عاشقانه در وصف و رثای او مویه کنان از جان سروده اند.
نواها و نغمه های بسیاری در همه این سال ها از روایت آن حقیقت به جا مانده است که هریک گنجینه ای از ادب و خلاص و جوانمردی است. مجموعه ای که پیش روست حاصل دل سروده های مرحوم حاج حسین بابای مشکین است که هریک با نوایی دلنشین نسل به نسل چون رازی شگرف دست به دست شده است.
این نوحه نواها در واقع با همین شکل، لباس وجود برتن کرده اند و باید در همین قالب یعنی نواهای عاشورایی – و نه شعر – مستند و نقل شوند. انشالله این اثر با صدای گرم و نوای خالصانه و دلنشین جناب حاج عباس کیاماری با زخوانی و پاسداری شده است، مرضی آن امام همام قرار گیرد.
مرکز موسیقی حوزه هنری با هدف عرض ارادت به آستان نورانی امام مظلوم و خون خدا حسین شهید این اثر را به شکل نسخه مکتوب از کلام این نغمه ها و نواها به همراه سه حلقه لوح فشرده به علاقه مندان و ارادتمندان آن آستان پیشکش می کند تا دوستداران فرهنگ عاشورایی و ذاکران آن حضرت بتوانند از آن بهتر بهره مند شوند.

«عالم زر» در ماهور، «حضرت علی اکبر» در ماهور، «آمدن ذوالجناح و زبان حال حضرت سکینه» در ابوعطا، «اربعین» در همایون، «بهاریه» در سه گاه و نوا، «بزم یزید» در سه گاه، «اتمام حجت» در دشتی، «غدیریه» در نوا آثاری هستند که در لوح فشرده اول این پروژه گنجانده شده اند. ضمن این که در آلبوم دوم آثاری چون «حرکت امام از مدینه» در ابوعطا، «۷۲ تن» در ابوعطا، «علی اصغر» در نوا، «عزیز مادر» در ابوعطا، «اتمام حجت امام» در ماهور، «حضرت عباس» در ماهور، «حر» در ماهور، «سرمست الست» در ماهور، «وداع امام با زینب» در سه گاه، «زینب و قتلگاه» در سه گاه و نوا پیش روی مخاطبان قرار گذاشته شده اند.
در لوح فشرده شماره سه هم قطعات «زبان حال حضرت زهرا (س)» در سه گاه، «سکینه و قتلگاه» در سه گاه، «تنور خولی» در سه گاه، «وداع امام در قتلگاه» در سه گاه، «ورود امام به کربلا» در شور و نوا، «زبان حال حضرت رقیه با زینب» در همایون، «زبان حال سکینه و امام در روز عاشورا» در نوا و «زبان حال امام» در ابوعطا گنجانده شده اند.

منبع: abnamakar.ir