آبنما کار: نشست خبری بخش هنرهای تجسمی بیست و یکمین جشنواره بین المللی فرهنگی هنری امام رضا مقابل السلام در بخش های گرافیک، عکس و خوشنویسی دوشنبه 11 دی ماه در عرصه هنری اجرا شد.

به گزارش آبنما کار به نقل از مهر، در نشست خبری بخش هنرهای تجسمی بیست و یکمین جشنواره بین المللی فرهنگی هنری امام رضا مقابل السلام که بامداد امروز ۱۱ دی ماه برگزار شد، فرهاد قائمیان دبیرکل جشنواره های رضوی، مسعود نجابتی دبیر نهمین جشنواره ملی گرافیک رضوی، مهدی بابایی مجرد دبیر بیستمین جشنواره خوشنویسی رضوی، رسول اولیازاده دبیر سیزدهمین جشنواره بین المللی عکس رضوی و محمد خراسانی زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند.
سعید زمانی معاون ترویج و جریان سازی بنیاد امام رضا (ع) و دبیر اجرائی جشنواره در شروع نشست اظهار داشت: به لطف محمد خراسانی زاده ۲ اتفاق جدید خواهیم داشت که با عنایت به ظرفیت موزه هنرهای معاصر تهران، در کنار برگزاری نمایشگاه آثار بیست دوره قبلی آثار خوشنویسی جهان اسلام، نمایشگاهی از آثار گرافیست های حوزه مقاومت جهانی در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در می آیند.
وی با تکیه بر رویکرد بین المللی جشنواره بیست و یکم، اضافه کرد: بی گمان جشنواره های فرهنگی هنری امام رضا به بلوغ و بالندگی در مفاهیم و ارزش های اسلامی رسیده است.
میزبانی موزه هنرهای معاصر تهران از جشنواره هنری امام رضا مقابل السلام
محمد خراسانی زاده مدیرکل هنرهای تجسمی و مدیر موزه هنرهای معاصر تهران در شروع نشست درباره ی تاثیرات جریان هنر رضوی بیان نمود: در اختتامیه جشنواره گرافیک امام رضا مقابل السلام عرض کردم اتفاق مهمی که باید دقت کنیم مساله توجه به تشکل های خصوصی هنرهای تجسمی است که توانستند با تربیت هنرمندان نسل بعدی به اعتلای ایران اسلامی کمک کنند برای مثال می توان به کانون هنر شیعی اشاره نمود که هنرمندان بسیار حرفه ای بواسطه این کانون تربیت شده اند. همین طور باید از حضور مجموعه دارالکتابه که در تربیت هنرمندان قرآنی ظرفیت بسیار خوبی را بوجود آورده است، در جشنواره امام رضا (ع) سپاسگزاری نماییم.
وی خاطرنشان کرد: وقتی هنر مضمون مبارکی پیدا می کند، این هنر خودش متبرک و مقدس می شود که می تواند قسمتی از پروسه عبودیت شود و فراتر می رود.
خراسانی زاده بیان نمود: افتخار موزه هنرهای معاصر تهران خواهد بود که در حاشیه برگزاری جشنواره هنرهای رضوی، میزبان آثار تراز اول هنرمندان تجسمی ایرانی و خارجی با موضوع رضوی باشد که در شان و جایگاه موزه نیز به عنوان موثرترین موزه غرب آسیا خواهد بود.
فرهاد قائمیان دبیرکل جشنواره های رضوی نیز در ادامه اظهار داشت: پیش از هر چیز باید بگویم من شاگرد آقایان نجابتی، بابایی و اولیازاده هستم اما فقط در کنار آنها هستم تا بتوانیم حرکتی جریان ساز برای نسل بعدی انجام دهیم تا به مواردی که تا پیش از این در جشواره رضوی به آنها توجهی نشده، بپردازیم. در این جشنواره چهار کارگاه آموزشی خواهیم داشت که در حرم مطهر رضوی برگزار می گردد. نمایشگاه خوشنویسی جهان اسلام در مشهد برگزار می شود اما با همکاری اداره کل هنرهای تجسمی، نمایشگاه دوره ای و گرافیک هنرمندان جبهه مقاومت و آمریکای لاتین را در موزه هنرهای معاصر تهران خواهیم داشت.
طراوت و تازگی ۲ خاصیت مهم بخش «گرافیک رضوی»
در ادامه، مسعود نجابتی دبیر بخش گرافیک رضوی در توضیح این بخش اظهار داشت: تمام اهتمام ما در شورای هنری بخش گرافیک برای این بود که در این بخش طراوت و تازگی را در موضوع و قالب حفظ نماییم چون مخاطب دیگر تکرار را نمی پذیرد و قسمتی از رکود موجود در گرافیک از همین تکرار نشأت می گیرد. در دوره گذشته جشنواره رضوی بخش گرافیک تغییرات خوبی را تجربه نمود که این تکرار و رکود را کمی به عقب راند و حتی برای نخستین بار، بخش طنز ترسیمی و پوستر به گرافیک جشنواره رضوی افزوده شد اما امسال نیز در این بخش تغییراتی در موضوع و محتوا داریم.

وی بیان نمود: دوره گذشته جشنواره، به معارف و سیره امام رئوف و ارادت هنرمندان به ساخت قدسی امام رضا (ع) پرداخته بود اما امسال به تولی و تبری برای نفی هر آنچه غیر خدا و طاغوت است، می پردازیم. سرلوحه گرافیک رضوی برگرفته از ابعاد سیاسی زندگی امام هشتم (ع) است که عمده ماموریت ائمه نیز مبارزه با طاغوت بوده است. ما این مورد را اساس کار بخش گرافیک جشنواره گذاشتیم، چونکه وظیفه هر مسلمانی است که با طاغوت درون و بیرون که مصادیق مختلف دارد، مبارزه کند.
جایزه بزرگ بخش گرافیک رضوی اختصاص به فلسطین دارد
به گفته نجابتی، مصادیق مبارزه با طاغوت نیز به «مبارزه با طاغوت درون و جهاد اکبر»، «مبارزه با طاغوت بیرونی»، «مبارزه با ناهنجاری اجتماعی و اخلاقی»، «مبارزه با بی عدالتی و مفاسد اقتصادی» و «مبارزه با تفرقه و اختلاف» تقسیم می شود. بحث وحدت از با اهمیت ترین مسایل است چونکه عمده تلاش دشمن بر برهم زدن وحدت بوده است.
وی اظهار نمود: جایزه بزرگ امسال بخش گرافیک را نیز به اثری در رابطه با مبارزان فلسطینی اختصاص دادیم که در این عرصه کاری مختص جشنواره صورت گیرد. طبق اعلام در فراخوان، از کارهایی که قبلاً دیده شده اند، برای حضور در جشنواره استقبال نمی نماییم و اعتقاد داریم اثر برای جشنواره رضوی باید تولیدی و مختص به جشنواره باشد و این با اهمیت ترین شاخصه جشنواره رضوی است.
از کارهایی که قبلاً دیده شده اند، برای حضور در جشنواره استقبال نمی نماییم و اعتقاد داریم اثر برای جشنواره رضوی باید تولیدی و مختص به جشنواره باشد و این با اهمیت ترین شاخصه جشنواره رضوی است.
نجابتی درباره ی قالب های بخش گرافیک جشنواره نیز توضیح داد: در بخش قالب ها از پوستر فاصله گرفتیم و به سمت گرافیک آمدیم اما محدودش نکردیم؛ منظورمان ارتباط تصویری است که هر اثر تجسمی که بتواند روایتی داشته باشد، پیامی منتقل کند و اساس کارش ایده باشد، مدنظر ما است. در تمامی شاخه های تجسمی ارتباط تصویری و دیزاین مورد نظر است. در حقیقت، «قالب» معیار انتخاب ما نیست و هر ایده جدیدی در این موضوعات خلق شود، مدنظر ما است. حتی نگارگران نیز اگر ایده ای داشته باشند می توانند اثر بفرستند، چونکه تکنیک برای ما مهم نیست و خلق ایده مهم می باشد.
وی درباره ی جوایز نیز اضافه کرد: در هر پنج موضوع بخش گرافیک، سه جایزه داریم و همین طور جایزه بزرگ را به موضوع فلسطین اختصاص دادیم.
برگزاری کارگاه های توجیهی برای عکاسان بمنظور ثبت تصاویر رضوی
رسول اولیازاده دبیر بخش عکس جشنواره رضوی نیز به عنوان سخنران بعدی نشست اظهار داشت: امروز وقتی تصویری را ثبت می نماییم ولو تصویر خانوادگی باشد، صد سال آینده روی آن قضاوت خواهد شد و ممکنست روانشناسان و جامعه شناسان به این عکس مراجعه کنند و آنرا مورد بررسی قرار دهند. بدین سبب هر عکسی که می گیریم یک سند اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و… است. برای مثال، اگر بخواهیم درباره ی ادوار مختلف تاریخی کاری انجام دهیم نخستین کار، رجوع به این تصاویر و اسناد است. بنابراین از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
وی ضمن اشاره به اینکه بخش عکس جشنواره رضوی، ۲ بخش حرفه ای و آماتور دارد، بیان نمود: برای اینکه به حدی برسیم تا آثار هنرمندان به روز باشد، بازه زمانی را در نظر گرفتیم که طبق آن، عکس ها باید در سال ۱۴۰۲ ثبت شده باشند.
اولیازاده همین طور از برگزاری کارگاه هایی به مثابه کلاس های توجیهی برای هنرمندان عکاس آگاهی داد و اضافه کرد: در جریان این کارگاه ها، عکاسان با موضوعیت ماجرا آشنا می شوند و شناختی مختصر درباره ی عکاسی از محلهای متبرکه و خاصیت های آن پیدا می کنند. کارگاه ها در چهار مکان متبرکه در تهران؛ آستان مقدس عبدالعظیم حسنی مقابل السلام، در قم؛ حرم کریمه دوده حضرت معصومه (س)، در شیراز؛ در حرم احمد بن موسی مقابل السلام و در مشهد؛ حرم رضوی برگزار خواهند شد.
وی در این بخش در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر درباره ی معرفی اساتید این کارگاه ها، بیان نمود: استادان کارگاه ها مشخص هستند که اتفاقاً اساتید مجربی هستند که فعالیتهای بسیاری درباره ی این مورد صورت داده اند اما الان نمی توانیم این افراد را معرفی نماییم.
نگاه هنرمندان باید به عکس قرآنی تغییر کند
دبیر بخش عکس جشنواره رضوی با تکیه بر اینکه در این رویداد، تلاش ما روی فعالیتهای آموزشی و هنری در عکاسی است، اظهار داشت: باید دیدگاه و نگاه هنرمندان به عکس قرآنی تغییر کند؛ عکسی قرآنی به حساب می آید که مصداق هایی از قرآن را در بر داشته باشد نه اینکه فقط تصویری از قرآن باشد. هنرمندان باید بدانند قرآن آمده است تا انسان ها تربیت شوند و آثار نیز باید بر اساس این موضوع و رویکرد باشد.
وی در ادامه موضوعات ۵ بخش عکس رضوی را برشمرد و افزود: چند موضوع برای بخش عکس جشنواره رضوی در نظر گرفته ایم؛ «آداب و مناسک زیارتی»، «اماکن مقدسه و زائر»، «خانواده» و «معماری اماکن متبرکه».
سعید زمانی معاون ترویج و جریان سازی بنیاد امام رضا مقابل السلام نیز درباره ی معرفی نکردن اساتید کارگاه های عکاسی اظهار داشت: ناظر به هر کدام از بخش های جشنواره، شورای تخصصی داریم و همین طور در شورای سیاست گذاری هر جشنواره، نخبگان آن رشته حضور دارند که در مورد مباحث مختلف نظر می دهند پس اساتید پیشنهاد شده از طرف دبیران، بعد از بررسی اطلاع رسانی می شود.
«معین الضعفا» لقب جشنواره امام رضا مقابل السلام شد
وی همین طور درباره ی لقب این دوره جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) بیان نمود: در نشست خبری دوازدهم آذر ماه اعلام گردید که هر دوره جشنواره را با القاب امام رضا (ع) شروع کردیم که امسال، این لقب «معین الضعفا» است.
یکی از با اهمیت ترین ضعف های ما در امر تبلیغ را جشنواره بین المللی امام رضا مقابل السلام می تواند جبران کند.
مهدی بابایی دبیر بخش خوشنویسی رضوی نیز در ادامه نشست خبری اظهار داشت: یکی از با اهمیت ترین ضعف های ما در امر تبلیغ را جشنواره بین المللی امام رضا مقابل السلام می تواند، جبران کند. خوشنویسی در بستر معارف الهی رشد و نمو پیدا کرده و بیش از پیش شده است و این مهم در مسیری خیلی سخت قرار دارد اما خوشنویسی نجیبانه و با حفظ اصالت و رسالت این ماموریت خودرا انجام داده است. جشنواره رضوی اتفاقی است که به سهولت نمی توان از آن گذشت و باید تلاش نماییم این جریان بهتر شود. در هر صورت، پس از اختتامیه جشنواره رضوی باید گروههای اندیشه ورزی رصد کنند تا اوضاع را برای رویداد بعدی بهبود دهند.
تغییر فرم های تکراری در خوشنویسی رضوی
وی توضیح داد: در بخش خوشنویسی، به نسبت دبیران بخش های دیگر، دیرتر اضافه شدم اما سعی کردیم از افرادی که در ادوار مختلف به عنوان داور حضور داشتند و مثمر ثمر بودند، استفاده نماییم. در تدوین فراخوان کوشیدیم شرایط کمی متفاوت شود که تغییر فرم های تکراری همچون با اهمیت ترین آنها است. در قالب هایی که اعلام شده یک کارگروه اجرائی تعیین شد تا بسته فرهنگی هنری و قابل ارائه به مخاطبان تولید شود.

بابایی ضمن اشاره به فراهم کردن بسته های پیشنهادی برای خوشنویسی و بهره گیری از شعر رضوی، اظهار داشت: برای سهولت کار خوشنویسان و همین طور عبور از تکرارها، خواهش کردیم از کتاب های حاصل در بخش شعر رضوی اشعار مناسب و خوبی گلچین شود تا در قالب بسته پیشنهادی به هنرمندان ارائه شود. همین طور علاقه مندی ما در قالب «کتابت» بیشتر است و اگر هنرمندان در خطوط مختلف به کتابت توجه نمایند، بیشتر مدنظر قرار می گیرد.
وی اضافه کرد: بخش خوشنویسی جشنواره رضوی در پنج گرایش «نستعلیق»، «شکسته نستعلیق»، «نسخ»، «ثلث» و «اقلام سته؛ شامل محقق، ریحان، ثلث، نسخ، توقیع، رقاع» آثار را پذیرا است. همین طور کارگاه های ارتقا و رشد در خوشنویسی، ۲۰ و ۲۱ دی ماه در شبستان حضرت زهرا (س) در حرم حضرت معصومه (س) برگزار می شود.
دبیر بخش خوشنویسی جشنواره رضوی همین طور پیشنهاد داد: بعد از نوزده سال برگزاری بخش خوشنویسی جشنواره رضوی، باید آرشیوی مناسب و ترکیبی از برگزیدگان گردآوری و منتشر شود. همین طور باید در بخش بین الملل فضایی فراهم گردد تا از عاشقان حضرت رضا مقابل السلام بصورت غیررقابتی و اساتید مدعو آثاری را دریافت نماییم.
امسال با توجه به نام مادر گرامی حضرت رضا (ع) در رویدادی با عنوان «ملیکه آفتاب»، بانوان خوشنویس در رقابتی آثار خودرا ارائه می دهند و در نهایت ۸ بانوی برگزیده مورد تجلیل قرار خواهند گرفت.
وی افزود: امسال همین طور با توجه به نام مادر گرامی حضرت رضا (ع) در رویدادی با عنوان «ملیکه آفتاب»، بانوان خوشنویس در رقابتی آثار خودرا ارائه می دهند و در نهایت ۸ بانوی برگزیده مورد تجلیل قرار خواهند گرفت.
توجه به «کتابت» در جشنواره رضوی؛ موضوع مغفول مانده خوشنویسی
بابایی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر درباره ی چگونگی ورود خلاقیت و نوآوری به آثار خوشنویسی با موضوع امام رضا مقابل السلام، اظهار داشت: اهتمام داریم تا خلاقیت را به خوشنویسی دینی وارد نماییم تا شاهد آثار تکراری نباشیم اما چون این هنری سنتی و حفظ اصالت شاخصه اصلی آنست، نمی توان از قواعدش صرف نظر کرد اما در رقابت های این چنینی به موضوع «کتابت» کمتر توجه شده است که ما در این دوره به آن توجه کردیم؛ همین طور در قالب های غیرکتابتی نیز فرم های جدیدی داریم که اعلام خواهیم کرد.
خراسانی زاده نیز در پاسخ به این پرسش ضمن اشاره به رویدادهای اندک خوشنویسی در کشور، بیان نمود: در بیشتر رویدادهای خوشنویسی که تعداد کمی هم هستند، به سراغ «اقلام سته» یا خطوط شش گانه نرفتیم که این مهم در جشنواره رضوی به آن توجه شده است.
زمانی معاون ترویج و جریان سازی بنیاد امام رضا مقابل السلام نیز در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار مهر درباره ی استفاده کاربردی از آثار برگزیده جشنواره رضوی، اظهار داشت: برگزاری نمایشگاه هایی از آثار برگزیده جشنواره امام رضا مقابل السلام را خواهیم داشت اما بغیر از آن، استفاده در صحن حرم مطهر و دیگر اماکن متبرکه باید با نظر مسئولان آستان قدس رضوی و متناسب با نیازهای آنها صورت گیرد.
اولیازاده نیز در واکنش به این پرسش، با تکیه بر ارائه آثار هنری بصورت کاربردی در حرم مطهر رضوی، بیان نمود: می توان از آثار برگزیده هنرمندان در موزه امام رضا بهره برد و می شود از آثار خوشنویسی و گرافیک در معماری اماکن متبرکه جدید بهره گرفت.
نجابتی در آخر درباره ی بخش بین الملل بخش گرافیک جشنواره توضیح داد: بخش بین الملل در گرافیک نیز غیررقابتی است اما بخش قابل ملاحظه آثار از عراق، لبنان و آمریکای لاتین هستند که در خط مقدم جبهه مقاومت هستند.
در پایان نشست، از پوسترهای گرافیک، خوشنویسی و عکس جشنواره امام رضا مقابل السلام رونمایی گردید که طراحی آنها برعهده مجموعه نهضت پوستر انقلاب اسلامی به مدیریت سیدمحمدرضا میری بوده است.

منبع: آبنما کار