به گزارش آبنما کار، کارش نقاشی است و مدام نقاشی می کند. نقاشی برایش مثل نفس کشیدن است؛ بگونه ای که اگر نقاشی نکند اساسا زندگی هم نمی تواند بکند. «هنرمند بودن و هنرمند باقی ماندن دشوار است؛ خصوصاً در روزگاری که مناسبات اقتصادی حرف اول را می زند» و از این نظر کار بهرام دبیری قابل ستایش است.
به گزارش آبنما کار به نقل از ایسنا، سال ها پیش بر پوستر نمایشگاه بزرگی که برای بهمن محصص در تمام سالن های خانه هنرمندان برگزار کرد، نوشته بود: «این نمایشگاه تقدیم است به بهمن محصص» و حالا، در ایام واپسینِ دی ۱۴۰۲، نمایشگاهی از خودش در گالری سهراب برگزار شده که می توان نوشت: «این نمایشگاه تقدیم است به بهرام دبیری»؛ هنرمندِ ۷۳ ساله ای که غروب جمعه ۲۹ دی مجموعه ای از آثار دوره های مختلف وی در گالری سهراب به نمایش درآمد.
در میان بازدیدکنندگان می شد چهره های آشنای فرهنگ، هنر و ادبیات را دید: ابراهیم حقیقی، سیمین اکرامی، یعقوب عمامه پیچ، محمد جواد حق شناس، ایرج اسکندری، علی خسروی، امرالله فرهادی، رعنا دبیری، ماهور زهرایی، ماکان زهرایی، مصطفی دشتی، محمد ولیزاده، عباس مشهدی زاده، قدرت الله عاقلی، پری ملکی، توکا ملکی، حسین خطیبی، کوروش قاضی مراد، آناهیتا ابوترابی، مجید فروغی، عادل علاسوند، احمد میرزا، روزبه دبیری و بسیاری دیگر.
دبیری این دفعه در نمایشگاه «ستایشگر زندگی، عشق و زیبایی»، مجموعه آثار نقاشی، طراحی و چاپِ خودرا مقابل دیدگان دوستداران هنر قرار داده است. نمایشگاهی شامل سیلک اسکرین هایی از دوره های مختلف که تیراژ هر یک ۳۰ عدد است؛ برخی از این آثار قبل از این به فروش رفته و تعدادی هنوز در ‌بایگانی دبیری موجود بوده که یکسری از آنها را به نمایش گذارد. در کنار آنها، چند نقاشی روی بوم بزرگ، تعداد زیادی طراحی و شماری کار روی مقوا روی دیوار این گالری رفت.
بهرام دبیری از دید سیمین اکرامی
«همچون خدا بیافرین، همچون سلطان حکمروایی و همچون برده کار کن». این جملاتِ کنستانتین برانکوزی در ورودی سالنِ پایین روی دیوار نقش بسته است.
زمانی بهرام دبیری، محصص را معنای این جمله ی برانکوزی دانسته بود؛ محصص همان نقاشی بود که عیب جهان امروز را در این می دانست که واقعیت از رؤیا جلو افتاده است و پیش بینی کرده بود تکنولوژی، چشم انداز متنوع جهان را از بین خواهد برد و عطر و طعم زیستن همه جا یک شکل خواهد شد. اندکی آن سوتر همچون برانکوزی، مجسمه سازی ایستاده که از سال ۱۳۵۲ یار و شریک زندگی دبیری بوده است: سیمین اِکرامی.
اکرامی درباره ی این نمایشگاه و این هنرمند چنین می گوید: «وقتی زندگی مشترک را شروع کردیم، بهرام تازه آغاز به نقاشی کرده بود و بسیار تحت تأثیر الخاص قرار داشت. پرگویی و روایت گری در کارش از تاثیرات الخاص بود. کارهای اول انقلابش را که ببینید این روایت گری ها به خوبی قابل مشاهده می باشد. در این ۵۰ سال فعالیت هنری خیلی به تدریج کارهای بهرام تغییر نمود و الان نقاشی هایش خیلی استریل شده و کم گو است و دیگر آن روایت گری را ندارد.»
این هنرمند مجسمه ساز با اشاره به آثار نمایشگاه جدید دبیری اضافه می کند: «من طراحی های این نمایشگاه را ندیده بودم؛ ولی چیزی که تحت تاثیرم قرار می دهد نگاه آدم های تابلوهای اوست؛ نگاه هایی عجیب و غریب که حرف ها برای گفتن دارد. هر کدام از این آدم ها با نگاهشان یک چیزی را می گویند. همانطور که بهرام خودش می گوید، خیلی سیال طراحی می کند و من کارهایش را خیلی دوست دارم و نه به عنوان همسرم بلکه به عنوان یک هنرمند بسیار از نقاشی هایش لذت می برم و البته می دانم هیچ وقت نمی توانستم یکی از کارهایش را بخرم، چون آنقدر پول نداشتم!»

ابراهیم حقیقی: هنرمند بودن و هنرمند ماندن دشوار است
ابراهیم حقیقی ـ طراح گرافیک و نقاش ـ از دیگر حاضران نمایشگاه است که با اشاره به اینکه حرف زدن راجع به آثار هنرمندی همچون بهرام دبیری کار پژوهشگران و منتقدان است، می گوید: «همیشه نقاشانی را که کارشان نقاشی است و مدام نقاشی می کنند ستایش می کنم؛ نقاشی برای این دست هنرمندها به زعم، مثل نفس کشیدن است و اگر نقاشی نکنند بطور قطع نمی توانند زندگی کنند. حدودا تمام نقاشان موفق و معتبر این چنین هستند؛ یعنی فقط باید بنشینند و در حقیقت این تخلیه روانی را با رنگ و قلم پیاده کنند و شانس بیننده هاست که شاهد آثاری می شوند که آنها خلق کرده اند… هنرمند بودن و هنرمند باقی ماندن دشوار است؛ خصوصاً در روزگاری که مناسبات اقتصادی حرف اول را می زند هنرمند ماندن و به پای آن ایستادن دشوار است و از این نظر کار بهرام دبیری برای من قابل ستایش است.»

یک هانیبال الخاص و یک بهرام دبیری

عباس مشهدی زاده، دیگر هنرمند پیشکسوت می گوید: «یک هانیبال الخاص بود که همچنین مثل مادر خوب که زاینده خوبی است شاگردان توانمندی را تربیت کرد یکی از شاگردهای فوق العاده الخاص، به گمان من بهرام دبیری است که خیلی خوب روی پای خود ایستاده و محکم دارد کار می کند. خوشحالم در نمایشگاهش کارهایی ناب از او دیدم و جای خوشی دارد که یک گالری بصورت اختصاصی برای دبیری نمایشگاه گذاشته است.»
رضا هدایت، هنرمند نقاش نیز با اشاره به اینکه آثار بهرام دبیری در عین سادگی و ایجاز، زیبا و دل نشین است، می گوید: «گزینش خط و رنگ بسیار هوشمندانه ودقیق است و مهم ترین نکته ای که من در این کارها می بینم انتقال خیلی سریع حسّ است. خیلی حس خوبی به مخاطب می دهد و انتقال حس در لحظه اتفاق می افتد و این به عقیده من نکته مهمی است.»
هدایت ادامه می دهد: «بهرام دبیری هنرمندی است که با ادبیات ایران بسیار دمخور است و این دمخور بودن با ادبیات ایران را در کارش می بینیم. آن عشق و شور و عواطف را در این کارها می بینیم و در مجموع هنرمند کم گوی و گزیده گویی است.»

استفاده پرهیزکارانه از رنگ
یکی از مشخصه های آثار این نمایشگاه، برجستگی خط در آنها در مقایسه با رنگ است. دبیری البته با اعلان اینکه قیاس خط با رنگ در کارهای او، قیاس درستی نیست، می گوید: «رنگ نیز در نقاشی های من همان کارکردی را دارد که خط؛ اما از آنجائیکه خطی که من کار می کنم به ندرت در نقاشی دیده ایم، به نظر چشمگیرتر و بیان کننده تر می آید. باید بیفزایم خط عنصر بسیار مهمی است. خط، ذات و بنیاد طراحی است. خط برایم همیشه مهم بوده چون بیش از حدّ بیان کننده است. طبیعتاً رنگ هم آن بیانگری را دارد؛ ولی من از رنگ پرهیزکارانه استفاده می کنم و استفاده از خط در کارهایم بیشتر است.»
بهرام دبیری هنرمندی است که بگفته خودش تماشای نقش برجسته های تخت جمشید و کتیبه های نقش رستم و تنگ چوگان در شش هفت سالگی، او را از همان اوان کودکی دل بسته و وابسته اساطیر ایران کرد. گوش سپردن به قصه های شب های کودکی و شعرهای مثنوی، شاهنامه، سعدی و حافظ که مادرش به مناسبت های مختلف برایش می خوانْد از خاطرات شیرین آن دورانِ اوست. سال ۱۳۶۲ با تشویق خسرو خسروی، جامعه شناس به خواندن یشت ها، متون کلاسیک ایران و اسطوره ها گرایش پیدا کرد و همکاری با مهرداد بهار و ابوالقاسم اسماعیل پور برای تصویری سازی «ارژنگ» بازسازی شده مانی، درهای تازه ای به رویش گشود؛ تا آنجا که به مدت یک سال و نیم، آیین مانوی را نزد این دو اسطوره شناس بزرگ فرا گرفت و از آن پس بود که، افسانه ها و اسطوره ها هویت او شدند.

رونمایی از «باید می گفتم»

اما همزمان با نمایش آثار دبیری، از کتاب «باید می گفتم» (پنجاه سال تاریخ نقاشی از دید بهرام دبیری و دیگران) که بتازگی از طرف نشر کارنامه انتشار یافته رونمایی گردید. این کتاب مجموعه ای از مصاحبه ها و نوشته های بهرام دبیری و گروهی از هنرمندان و نویسنده ها درباره ی او و آثارش است.
اسامی بزرگی در این کتاب آمده که مقاله ها و یادداشت هایشان ارزش خواندن خواهد داشت. نویسندگان و منتقدانی همچون محمود مشرف آزادتهرانی (م.آزاد)، غلامحسین ساعدی، نجف دریابندری، احمدرضا احمدی، علی اصغر قره باغی، بهزاد شهنی و…

***

علاقه مندان برای دیدن آثار این هنرمند می توانند تا ۱۵ بهمن به گالری سهراب به آدرس خیابان سمیه، بین مفتح و رامسر، شماره ۱۴۲ مراجعه کنند. گالری یکشنبه ها تعطیل و ساعت بازدید از ۱۱ بامداد تا ۸ شب و جمعه ها از ۴ عصر تا ۸ شب است.