خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب-۲۸؛ وقتی مادر آرزوی شهادت فرزند آهنگسازش را می کند

آبنما کار: حمید شاهنگیان در قسمتی از روایت خود از دوران منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی از مواجهه با ماموران ساواک و شناسایی شدنش گفته و دراین زمینه به خاطرات جالب توجهی اشاره نموده است.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کتاب «برخیزید» مشتمل بر خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان از آهنگسازان و پیشکسوتان موسیقی انقلاب یکی از مهم ترین آثار مکتوب در رابطه با تاریخ تولید سرودها و ترانه های انقلابی است که در سال ۱۳۹۸ با مصاحبه محمدجواد کربلایی و مرتضی قاضی و تحقیق و تدوین روح الله رشیدی توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این کتاب بواسطه گفت وگوهای مبسوطی که پژوهشگران و تدوین کنندگان اثر با سیدحمید شاهنگیان داشته اند، یکی از مهم ترین مراجع مورد وثوق در رابطه با تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی است که می تواند در برگیرنده شناخت ابعاد جدیدی از فرهنگ و هنر مردمی انقلاب باشد. چارچوبی که در آن توجه به این قسمت از کارهای فرهنگی هنری هنرمندان و مردم در جریان انقلاب اسلامی به شدت مهم و لازم است و می تواند روایت یکی از مسیرهای رو به پیشرفت کارهای فرهنگی در کشورمان را پیش روی مدیران و سیاستگذاران این عرصه قرار دهد.
فرآیندی هدفمند با حضور تمام اقشار جامعه که در آن دوران نهایت تلاش خودرا بواسطه همدلی و همراهی که داشتند برای تحقق آرمان های انقلاب اسلامی انجام دادند و شرایطی را فراهم آوردند تا بواسطه ابزار فرهنگ و هنر، فرهنگ انقلابی را به سمت پیروزی رهنمون سازند. فضایی که بطور قطع قسمت مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را رقم زده اما خیلی از مردم با آن آشنا نیستند و در این راه چه بهتر که مجموعه های فرهنگی و هنری فعال در این حوزه بتوانند از دریچه فرهنگ و هنر به انعکاس آن چه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از آن صورت گرفت، بپردازند.
فرا رسیدن بهمن ماه و نزدیک شدن به ایام دهه فجر انقلاب اسلامی بهانه ای شد تا بار دیگر با انعکاس باردیگر فرازهایی از این کتاب به بازآفرینی خاطرات یکی از مهم ترین و مؤثرترین هنرمندان جریان انقلاب بپردازیم که بواسطه موسیقی کارهای مهمی را در این حوزه انجام داده است.
البته آن چه در پروژه «خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب» صورت می گیرد، فقط محدود به انعکاس فرازهای کتاب «برخیزید» نمی شود و گروه هنر خبرگزاری مهر در آینده گزارش ها، گفت وگوها و نوشته های رسانه ای دیگری از فعالان عرصه انقلاب اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار می دهد.
در بیست و هشتمین شماره از این سلسله گزارش به انعکاس خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان آهنگساز و نوازنده موسیقی از روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی و نحوه ساخت و تولید سرودها و آهنگ های انقلابی در رابطه با این روزهای پرالتهاب پرداختیم که در قسمتی از کتاب «برخیزید» مورد توجه پژوهشگران و پژوهشگران در رابطه با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس قرار گرفته است.
حمید شاهنگیان در این بخش از کتاب روایت می کند:
با این که ساواک رد ما را زده بود اما نتوانست گیرمان بیاورد و ما هم محض احتیاط، تغییراتی در روند کارهایمان ایجاد کردیم. بطورمثال دیگر جای مشخصی برای کار کردن نداشتیم و فعالیت هایمان زیرزمینی شده بود. همه اش در اضطراب بودیم. از سایه خودمان هم می ترسیدیم.
یک بار، قراری با آقای صبحدل در خیابان مسجد قبا داشتیم. با خودمان قرار گذاشته بودیم که اگر کسی سر قرار رسید و دید که آن یکی نیامده، باید این دست و آن دست بکند و برود. دیگر نباید بایستد، چون هم ایستادن او جلب توجه می کند، هم ممکنست آن یکی گیر افتاده باشد و لو بدهد؛ بعد بیایند این را هم بگیرند. آن روز من سرقرار رفتم و دیدم آقای صبحدل نیامده است. گفتم خدایا چه کار کنم. بروم. نروم. بالاخره ایشان بزرگ تر از ما بود. زشت هم بود که بعداً او بیاید و منتظر من بایستد. کلیدسازی کنار دیوار ایستاده بود. جعبه پایه داری جلویش بود و چرخ دستی. فکر کردم ساختن کلید را بهانه کنم و چند دقیقه ای را پیش او بایستم. یکی از کلیدهایی را که همراهم بود، دادم به کلیدساز و گفتم یکی از این بساز. کلید را ساخت ولی آقای صبحدل نیامد. دلم هم حسابی شور افتاده بود. گفتم دیگر بروم. پول کلیدساز را دادم و آمدم که بروم. یکهو یک ماشین پژوی ۵۰۴ قدیمی با ۲ تا خانم بی حجاب که یکی پشت فرمان و یکی بغلش بود، درست جلوی جعبه کلیدساز ترمز زد و خاموش کرد. ماشین مشکل داشت. دیدم فرصت خوبی است که چند دقیقه ای هم با این ماشین ور بروم تا شاید آقای صبحدل بیاید. آقای صبحدل همیشه یک مقدار در قرارهایش بدقولی می کرد و دیر می آمد.
گفتم: «خانم کاپوت ماشین را بزن بالا ببینم چی شده». از مکانیکی و موتور ماشین و این حرف ها هیچ چیزی سرم نمی شد. همین طوری الکی داشتم این ور و آن ور ماشین را دست می کردم. ضمن این که داشتم داخل موتور ماشین را سرک می کشیدم، زیرچشمی اطراف را هم می پاییدم که ببینم حاج آقا آمده یا نه. چند دقیقه ای مشغول ماشین شدم و دیدم خبری از صبحدل نشد. گفتم: «درست نشد خانم. اجازه بده هل بدهیم شاید روشن شد». کاپوت را دادم پایین و شروع کردم به هل دادن. دیدم تنهایی زورم نمی رسد. کلیدساز را صدا کردم. گفتم: «داداش بیا یک کمکی بکن ماشین این بنده خداها راه بیفتد». آمد.
همین طور که داشتیم ماشین را هل می دادیم، یک دفعه دیدم ای دل غافل کلید ساز کتش کنار رفته و اسلحه اش دیده می شود. طرف مأمور ساواک است و آمده سرقرار. منتها مثل این که من را نمی شناسند و منتظر است آقای صبحدل بیاید. احیانا علاوه بر خودش، چند نفر دیگر هم مثل خودش آن طرف ها بودند. شاید خواست خدا بود که آن خانم های بی حجاب آنجا سبز بشوند و من این ساواکی را ببینم و حواسم را جمع کنم. فهمیدم رد ما را زده اند و تحت نظر هستیم.
ماشین را هل دادیم. بلا فاصله روشن شد و راه افتاد و رفت. خودم را جمع و جور کردم و رو به کلیدساز گفتم: «داداش دستت درد نکنه.» در همان لحظه دیدم آقای صبحدل هم دارد می آید. دستم را توی جیب کتم کردم و بدون این که روی خودم بیاورم که صبحدل را می شناسم. با ابرو اشاره ای کردم به او و خیلی عادی و معمولی از کنارش گذشتم. او هم البته حواسش بود و فهمید که نباید ارتباط برقرار کند. راهش را کشید و رفت. نمی شد ریسک کرد. شاید آقای صبحدل را می شناختند و منتظرش بودند تا بیاید سرقرار. آن وقت شاید همه چیز لو می رفت. منتها خدا این چنین خواست.
با اتفاقاتی که پیش آمده بود، مجبور شده بودم کمتر اطراف خانه خودمان آفتابی شوم. یک دفعه که آمده بودم خانه، مادرم پس از نماز صبح، شاید حوالی ساعت پنج و شش بامداد گفتند: «این ماشین چند روز است روشن نشده. برو استارت بهش بزن».
ماشین توی کوچه بود. خانه ما سرنبش یک سه راهی بود. یک طرفش به شریعتی می خورد، طرف دیگرش به خیابان آقولی که الان فکر کنم ترکمنستان شده است. خانه در حقیقت سه بَربود. ماشین آن طرف کوچه و رو به خانه پارک شده بود. من به طور معمول پیژامه نمی پوشیدم. اصلاً عادت نداشتم پیژامه بپوشم. همیشه شلوار راحتی می پوشیدم ولی پیژامه نه. آن روزها الزامش هم بیشتر شده بود. کاپشن را برداشتم و انداختم روی دوشم. رفتم و ماشین را استارت زدم. ماشین روشن شد. باید کمی می نشستم تا موتور ماشین، گرم و باتری اش شارژ شود. همچنین که نشسته بودم، دیدم دو سه تا جیپ و پژو آمدند داخل کوچه. نزدیک خانه ما که رسیدند، افراد پیاده و از هم جدا شدند. پخش شدند در آن محدوده. تعدادی رفتند توی کوچه و بقیه هم با فاصله از هم، عقب تر ایستادند. من آنها را می دیدم ولی آنها من را نمی دیدند.
هدفشان خانه ما بود. خانه را به هم نشان دادند و گفتند: «همین جاست» و در زدند. من همان موقع می توانستم دنده عقب بگیرم یا دور بزنم و بروم. ولی ترسم از این بود که مادرم خیال کند که اینها من را گرفته اند و سراغ بقیه اش آمده اند. آن وقت تازه گندش دربیاید. از داخل خانه کسی در را باز نکرد. خانه ما یک تراس داشت. مادرم آمد و از روی تراس به کوچه نگاه کرد. چیزهایی به مادرم گفتند که من نشنیدم. ایشان از همان بالا چشمش را چرخاند و مرا دید. دید که من هنوز توی ماشین هستم.
از فرصت استفاده کردم و بدون این که خودم را گم کنم، راحت از جلوی مأموران گذشتم. دنده عقب گرفتم، دور زدم و سریع خودم را به خانه حاج آقا صبحدل رساندم. ماشین را دم در خانه آنها گذاشتم و گفتم: «باید در برویم». آقای صبحدل برایم لباس آورد. پوشیدم. کلاهی هم گذاشتم سرم. خودش هم یک پالتو و کلاه برداشت. ماشین او را برداشتیم و در رفتیم. فکر کردیم حالا که خانه ما را شناخته اند ممکنست خانه آقای صبحدل را هم شناسایی کرده باشند. مدتی حاج آقا صبحدل دور و بر خانه اش آفتابی نشد؛ من هم همچنین.
در روزهایی که متواری بودم و پنهانی رفت و آمد می کردم، یک دفعه رفتم منزل خواهرم که دیدم مادرم هم آنجاست. پس از ساعتی صحبت و احوال پرسی، بلند شدم که بروم، از خانه آمدم بیرون. مادر پنجره را باز کرده بود و داشت نگاهم می کرد. برگشتم به سمت پنجره و گفتم: «خداحافظ مادر، دعا کنید» و مادرم گفتند: «به خدا می سپارمت». من چند قدم رفته بودم که گفتند: «حمید، یادت باشه بیخودی کشته نشی ها، یک کاری بکن و بعد کشته شو». نگاه مادر را می بینید؟ می گوید یک کاری بکن بعد کشته شو. یعنی می گوید من مشکلی با کشته شدنت ندارم. من تو را دادم. برو، ولی یک کاری بکن بعد شهید شو، تأثیر داشته باش.
ادامه دارد…

منبع: