به گزارش آبنما کار، از گیلان ۱۸تیرماه ۱۳۵۱، کلنگ راه اندازی رشت نو که بعدا «شهرک گلسار» نامگذاری شد، به زمین زده می شود. در این شهرک، برج کوره آجرپزی و المان اسب ماهی در میدان گلسار در لیست آثار ملی ثبت شده است. این المان فواره ای داشت که همزمان سرود ملی را می خواند و الان نیازمند تعمیر است.
المان معروف شهرک گلسار رشت، هم اسب است و هم ماهی. وسط آبنمای زیبایی که دورش را صدف های دریا فراگرفته است. کسی به درستی نمی داند سازنده اش کیست، اهالی فقط می دانند از وقتی که شهرک گلسار بر مبنای یک طرح کشوری از محل دپوی زباله های رشت سربرآورد، تندیس بزرگ اسب ماهی هم بعنوان نماد این شهرک ساخته و وسط آبنمای ورودی گلسار سربرآورد.
شهرکی که در محدوده خارج شهر ساخته شد، حالا قیمت آپارتمان هایش سربه فلک کشیده است. حالا همین منطقه اعیانی شهر رشت با این که از مرکز شهر دور است، ولی ارزش افزوده املاکش به قدری هست که سازندگان بیشترین رغبت را برای ساخت و ساز در این محدوده داشته باشند و اتفاقا شهرداری رشت هم بیشترین درآمد را از عوارض ساختمانی این ناحیه دارد. شهرک تازه تاسیسی که در سال ۱۳۵۱ و همزمان با سالروز مبعث پیامبر(ص) رسما به نام «گلسار» نامگذاری شد، حالا بیشترین مراکز تجاری و پزشکی در این محدوده قرار دارد. در قسمتهایی که واحدهای پزشکی و درمانی بیشتر است، شهروندان همیشه از ترافیک این ناحیه گلایه دارند. بخصوص در شروع شهرک گلسار که میدانش مزین به المان «اسب ماهی» است.

در رابطه با سازنده و سال ساخت این مجسمه هرچقدر جستجو کردم، کمتر یافتم. قدیمی های گلسار می دانند که ۵۰ سالی می شود که این مجسمه در وسط آبنمای گلسار نصب شده است. یکی می گوید، این اسب ماهی نمادی از اسطوره های یونان است، دیگری می گوید، این المان، سمبل اسب قدکوتاه خزری است و ربطی به افسانه های دیگر ملل ندارد. از انگیزه سازنده خبر نداریم. فقط می دانیم که طراحی این المان آن هم وسط آبنما بگونه ای بوده که از دهان اسب، فواره ای از آب می ریخته؛ سال ۱۳۹۶، شهرداری رشت باردیگر موتور آبنما را تعمیر و به کار می اندازد و صدای ریزش آب از دهان اسب ماهی گلسار شنیده می شود. این دفعه اما، فواره موزیکال بود و با روشن شدن آبنما، سرود جمهوری اسلامی هم پخش می شد اما دیری نپایید که اسب دیگر نخواند.
یکی از اهالی می گوید: پایین آبنمای گلسار، اتاقکی قرار دارد که موتور آبنما در آن کارگذاشته شده است. اما چون شهرداری به وضعیت آبنما رسیدگی نکرد، آب به اتاقک آبنما نفوذ کرده است و در زمان بارندگی، دریچه اتاقک پر از آب می شود و همین مساله سبب خرابی آبنمای موزیکال اسب ماهی شده است. هرچه هست، چندسالی است دیگر از دهان مجسمه ای که سمبل شهرک گلسار است، نه آبی فرومی ریزد و نه سرود ملی پخش می شود.
با این وجود، در سال ۱۳۹۹، تندیس بزرگ اسب ماهی شهرک گلسار به شماره ۱۶۷۰ در لیست آثار ملی به ثبت رسید و حالا میدانی که پس از انقلاب به نام شهید انصاری نامگذاری شده، المانش ثابت خواهد ماند و شهرداری طبق قوانین اداره کل میراث نمی تواند این تندیس را با سمبل دیگری جایگزین نماید.

شهرک گلسار یا رشت نو که روزگاری در محل دپو زباله های رشت ساخته شد، تنها دو بنای ثبتی دارد. یکی همین مجسمه و دیگری برج بلند کوره آجرپزی که در حاشیه رودخانه و در یک ملک شخصی قرار دارد. در حاشیه همین رودخانه و نزدیک به پل بوسار، برج آجرپزی دیگری هم بود که متاسفانه تخریب شده است و کوره فعلی، نشان داده است شهرک گلساری که امروز طبقه مرفه جامعه را در خود جای داده است، روزگاری محل زندگی کارگران زحمت کشی بود که در حاشیه رودخانه خشت می زدند و آجر ساختمان های همین شهر را تأمین می کردند.

درست ۱۸تیر ماه سال ۱۳۵۱ بود که نشریات محلی در رابطه با «طرح شهرسازی در بوسار رشت» خبری را منتشر نمودند. خبر این شهرک سازی در کل کشور سرو صدای زیادی بلند کرد. دو روزنامه «طالب حق» و «طلوع اسلام» در رابطه با اهمیت ساخت این شهرک و تغییر آن بر سیمای رشت مطالبی نوشته و آنرا جزء افتخارات مرکز استان دانستند «طرح عظیم شهرسازی در بوسار رشت در منطقه عمل طرح، طی مراسم پرشوری شروع شد و نخستین کلنگ عملیات ساختمانی آن به وسیله عون جزایری استاندار گیلان به زمین زده شد. در این مراسم آقای اسدالله رشیدیان مدیرعامل طرح شهرسازی بوسار، نمایندگان مردم رشت در مجلس شورای ملی، مدیران کل و مسؤلان سازمان های اداری و انتظامی استان، بانوان گروهی از مهندسین و آرشیتکت های طرح، نمایندگان مطبوعات و عده کثیری از طبقات مردم حضور داشتند. «اسدالله رشیدیان»، سرمایه گذار ساخت شهرک گلسار و از سرمایه گذاران مطرح آن زمان کشور و«علی آبادی» طراح و تیم سازنده او حضور داشتند.»
نام این شهرک درصورتیکه مطبوعات نوشته اند، ابتدا «بوسار» بود و بعدا تغییر نمود. شاید نام ابتدایی به علت مجاورت با «محله بوسار» رشت بود اما در شهریور ماه همان سال، مدیریت شهری با درج اطلاعیه ای، از شهروندان می خواهد نامهای پیشنهادی خویش را برای این شهرک تازه تاسیس اعلام کنند. با پایان زمان فراخوان و در ۱۵شهریور و همزمان با سالروز مبعث پیامبر(ص) نام «گلسار» جایگزین «بوسار» شد. (روزنامه بازار ۱۹شهریور۱۳۵۱)
به قول یک رشت پژوه، یک ماه پس از آنکه کلنگ ساخت شهرک جدیدی که به نام «رشت نو» هم در مطبوعات خوانده می شد، به زمین زده شد، فراخوانی انتشار پیدا کرد و ظرف یک مسابقه، نام گلسار از نامهای پیشنهادی انتخاب|شد و برنده جایزه که نخواست نامش فاش شود، جایزه خویش را به آسایشگاه سالمندان و معلولان رشت اهدا کرد.
روبرت واهانیان در رابطه با شهرت شهرک گلسار در زمان ساخت می گوید: در سال ۵۱ تعداد کمی مهندس خبره -که در ساخت و ساز و طراحی مشهور باشد- در کشور وجود داشت و هر جا که طرح بزرگ شهرک سازی و یا پروژه های عظیم معماری آغاز می شد، سر و صدای آن به همه جای کشور می رسید و شهرک گلسار رشت هم یکی از آن طرح ها بود تیم معماری دکتر علی آبادی پیش از این در شاهین شهر اصفهان تجربه شهرک سازی داشتند و بنابراین روزنامه ها پیرامون ساخت شهرک گلسار جز خبر کلنگ راه اندازی، مرحله به مرحله در رابطه با این پروژه عظیم به تفصیل نوشته اند.

***تصویر روزنامه از آرشیو مهندس واهانیان
وی ضمن اشاره به مطالب مندرج در روزنامه «کیهان سال» اضافه می کند: پروژه شهرک گلسار با وسعت یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع، برای سکونت ۱۵ هزار نفر طراحی شده بود. در این شهرک که به سه مرکز تقسیم می شد، یک هزار و ۵۰۰ خانه تک ویلایی و یک هزار و ۷۰۰ آپارتمان ساخته و به مرور به مردم به فروش رسید. علاوه بر واحدهای مسکونی در این شهرک، مسجد گلسار، درمانگاه، دبیرستان دخترانه و پسرانه، فروشگاه و رستوران بزرگی هم طراحی شده بود. مسجد امام رضا (ع) گلسار هنوز پابرجا می باشد و جالب آنکه در زمان ساخت، آیت الله حاج میرزا خلیل کمره ای، از علما و مجتهدین طراز اول، از مراحل ساخت مسجد امام رضا بازدید کرده بود و تصاویرش در مطبوعات چاپ شد.
در زمان ساخت شهرک گلسار، خیابان هایی با عرض ۴۵ متر همراه با فضای سبز طراحی شد. فضای سبزی که حالا درختان تنومند چناری است که در دو طرف خیابان قد افراشته و همانند چنارهای خیابان ولیعصر تهران به فضای سبز کم جان دیگر خیابان های رشت فخر می فروشند. محله ای که آغازش میدانی است با المان اسب ماهی که احتیاج به تعمیر دارد.

منبع: آبنما کار