آبنما کار: یکی از رویکردهای مشترک مدیران سیما در سال جاری، وعده به مخاطب برای بازگشت برندها و برنامه های شاخص گذشته است و چند صباحی است که کمتر سخن از تولید تازه به میان می آید.

خبرگزاری مهر -گروه هنر-عطیه موذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه ای است که مقرر است هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری در رابطه با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته بپردازد.
در این بسته خبری هفتگی در نظر داریم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه سازان و مدیران سیما، نیم نگاهی به حواشی رسانه ای و حتی شایعاتی که به رغم غیررسمی بودن می توانند در اخبار در رابطه با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۸ مهرماه می توانید با بسته خبری جدید «هفت روز سیما» در مرور مهمترین رویدادها و خبرهای تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در هفته ای که گذشت، با خبرگزاری مهر همراه شوید.
چهره هفته؛ حامد عنقا از «آقازاده» تا عضویت در یک شورا
حامد عنقا حدود یک دهه است که در عرصه نگارش آثار نمایشی فعالیت دارد و خودش طراحی و نویسندگی سریال هایش را بر عهده می گیرد. در چند سال اخیر تهیه کننده سریال های خودش هم بوده و اتفاقا در وضعیت بی پولی سازمان صداوسیما، جزو تهیه کننده های خوش حساب هم بوده است.
عنقا در ساختار سریال هایش که عموما با کنش و واکنش ها و حاشیه هایی هم مواجه بوده اند ساختارشکنی هایی هم کرده و یا در مواردی پیشرو بوده است مثا «قلب یخی» که نخستین سریال جدی تولید شده برای مدیوم شبکه نمایش خانگی شمرده می شود.
عنقا این روزها درگیر ساخت سریالی با نام «آقازاده» است که در سکوت خبری و با کمترین اطلاعات وارد مرحله تصویربرداری شد و او هفته پیش برای نخستین بار درباره این سریال که طراحی، نویسندگی و تهیه کنندگی اش را برعهده دارد سخن گفت.

عنقا در این گفتگو درباره سکوت خبری نسبت به روند تولید سریال از نیاز به آرامش مورد نیاز برای گروهش سخن گفته است و سریال «آقازاده» با تعابیری مثل «بغض فروخورده کف جامعه نسبت به بعضی از فسادها»، سریالی برای «بی خوابی» و یا «صدای بلند یک اعتراض» توصیف شد که باید دید چقدر می تواند به این فضاها نزدیک باشد.
عنقا همین طور این هفته طبق خبری که از جانب سازمان سینمایی منتشر گردید به عضویت شورای پروانه ساخت آثار غیر سینمایی ارشاد هم منصوب گردید تا تبدیل به چهره ای موثرتر در پروسه تولید و ساخت سریال های ویژه شبکه نمایش خانگی شود.
امیر آشتیانی پور، سیدامیر پروین حسینی، مصطفی رستگاری، رحمان سیفی آزاد، حامد عنقا، فرید فرخنده کیش و محمدهادی کریمی دیگر اعضای شورای پروانه ساخت آثار غیر سینمایی ارشاد هستند.
حاشیه هفته؛ احیای تلویزیون با ظرفیت برندهای گذشته
این هفته محمدرضا جعفری جلوه طی گفتگویی با روابط عمومی شبکه دو سیما، از تولید سریال ها و برنامه های جدید شبکه سخن گفت و ضمن آن نیز بیان کرد که تیم عوامل سازنده «محله گل و بلبل» و همین طور عموپورنگ مقرر است با یک برنامه جدید بازگردند.
جعفری جلوه در این گفتگو از چند سریال، مسابقه و برنامه جدید هم نام برد اما از آنجایی که از این برنامه ها فقط یک اسم یا برخی کلیات مطرح شده، مشخص نیست چه زمانی به تولید برسند و در نهایت روی آنتن بروند.
با این حال یکی از برگ برنده های وی در این گفتگو در حوزه ساخت برنامه های غیرنمایشی، استفاده از ظرفیت عموپورنگ بود که کودکان در یک دهه اخیر او آشنایی دارند. «وعده بازگشت برندها» در مصاحبه های مدیران برای برنامه های آینده شبکه ها و تلویزیون تقریباً نخستین چاره و راهکاری است که از آن بهره برداری می کنند. قبل از این هم برای شبکه های مهم و اصلی بیشتر از اینکه برندسازی های جدیدی صورت بگیرد، از بازگشت برنامه های شاخص و یا تولید فصل های جدید این برنامه ها مثل «خندوانه» سخن به میان آمده است.

اگرچه ظرفیت برندها برای مخاطب ثابت شده و امتحان خودرا پس داده است اما گویی تلویزیون بجای تولید برندهای جدید و همراه کردن مخاطب با برنامه های تازه بیشتر روی موج همین برندها سوار است، حتی گاهی در مناسبت های مختلف تاسی به همین برندها تنها برگ برنده و امتیاز تلویزیون می شود و مثلا «بازگشت» کلاه قرمزی، خندوانه، دورهمی و ساخت سریال های پرمخاطبی مثل پایتخت و یا اسامی بزرگی چون «سلمان» و «موسی» به راه چاره ای برای فرار از تولیدات جدید و آماری از بیلان کاری سیما در ارئه اقدامات «همیشه در دست اقدام» می ماند.
وعده هایی که البته برخی هم مدت ها محقق نمی گردد مثل همان «تولید کلاه قرمزی» که مرتضی میرباقری معاون سیمای رسانه ملی در نشست برنامه های نوروزی خبر آنرا اعلام نمود اما هیچ گاه توافق جدی میان سازندگان و تلویزیون انجام نشد. یا در همان نشست برنامه های نوروزی، میرباقری بیان کرد که مقرر است سال ۹۸ را با سریال های طنز جدیدی شروع کنند که از مهران مدیری تا جواد رضویان را در برمی گیرد و با آنها مذاکره هم شده است درحالیکه سال ۹۸ تا اینجا بیشتر از سال های دیگر به تولید سریال های خشن و تلخ اختصاص داشته است و حتی همکاری با مدیری منتفی شد و تلویزیون فعلا در انتظار سریال جواد رضویان و سیامک انصاری است.
تلویزیون ماهیتی برندساز و ستازه ساز دارد اما در سال های اخیر اولا بیشتر سراغ سلبریتی ها رفته است و تا اعتراض متخصص و کارشناس و جامعه شناس و… درنیامد رویکرد خودرا تغییر نداد و دوم اینکه بیشتر نان ستاره سازی ها و برندسازی های قبلی خودرا می خورد و از وعده های مکرر سود می جوید.
اتفاق ویژه؛ شب موسیقی و رونمایی از «غنا» در سیما
رویکرد تلویزیون در پرداختن به موسیقی همیشه وجهی متناقض و دوگانه داشته است اولا از موسیقی ترسیده و بدین سبب هیچ گاه سراغ برنامه های تحلیلی و درست و منطقی در باب جایگاه موسیقی نرفته و ثانیا اگر هم به موسیقی پرداخته است، بجای پرداختن به موسیقی اصیل و سنتی و فرهنگساز بیشتر به موسیقی های پاپ و عامیانه و سطحی پر و بال داده است. شاهد مثالش هم حضور پررنگ خوانندگانی است که هر گاه تب موسیقی های سخیف شان در جامعه بالا رفته تلویزیون هم برای خالی نبودن عریضه سراغشان رفته و خواننده مذکور را حتی با رقم ها و سکه های بالا میهمان برنامه های شبانه اش کرده است.
تلویزیون یک مرجع رسانه ای مهم در جامعه است که اتفاقا هیچ گاه نخواسته بود به حل چالش های مهم در زمینه موسیقی بپردازد کاری که در اصل از این رسانه انتظار می رود.
برنامه موسیقایی «شب موسیقی» که یکی از بخش های «شب های هنر» را به خود اختصاص می دهد این هفته در چارچوب یک گفتگوی ویژه و زنده سراغ یک بحث تحلیلی رفت و با استناد به کتاب «غنا» از رهبر معظم انقلاب به سوژه بحث برانگیز «فقه و موسیقی» پرداخت.
رضا مهدوی کارشناس «شب موسیقی» در ابتدای برنامه بیان کرد که به بهانه چاپ سوم این کتاب این گفتگو ترتیب داده شده و کتاب «غنا؛ متن درس خارج فقه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت اللّه العظمی سیدعلی خامنه ای» سوژه گفتگوی وی و حجت الاسلام محمد شیخ الاسلامی محقق و پژوهشگر حوزه رسانه قرار گرفت.

حجت الاسلام شیخ الاسلامی در ابتدا نیز به خاصیت های کتاب اشاره نمود و اینکه چقدر می تواند سوژه تصمیم گیری های کلان در حوزه موسیقی قرار بگیرد. وی بیان و زبان این کتاب را به مسائل روز کشور نزدیک دانست و اظهار داشت: نوعی آزادگی فکری در اندیشه رهبر انقلاب سبب شده که این کتاب کمک نماید تا رویکردهای متفاوتی را در حوزه فقه و موسیقی نزد اهل موسیقی و اهل فقه بگشاید.
در این برنامه به بخش های مختلفی از این کتاب و حتی مثال هایی از رهبر انقلاب در تعریف «طرب» پرداخته شد. در طول گفتگو نیز کارشناس برنامه از موسیقیدانان متدینی صحبت کرد که برای شروع نوازندگی تار و دیگر ابزار موسیقایی خود وضو گرفته اند.
شیخ الاسلامی نیز در ادامه برنامه در پاسخ به همین مثال کارشناس تصریح کرد: گروهی که آنها را متخصص در فقه می دانیم و گروهی که متخصص در هنر و موسیقی هستند هیچ گاه گفتگویی غیرتعارفی و جدی بینشان شکل نگرفته است.
در بخش هایی از برنامه هم به حرمت موسیقی پرداخته شد و اینکه فقها پیش از فتوای امام خمینی (ره) حرمت و حلیت موسیقی را بر طبق سازها و بر طبق مضمون موسیقی تعیین می کردند. با این وجود نظر امام خمینی (ره) بر این بود که موسیقی حلال است مگر خلاف آن ثابت شود و مساله را از ساز و مضمون و کلیت و جزییت روی دوش مخاطب انداختند.
وی افزود: کلیت این نظر هم در کلام رهبری موجود است اما با شگفتی هایی همراه می باشد و بطور مثال گفته می شود اینکه خود «طرب» فی نفسه حرمت داشته باشد مورد خدشه است در حالی که عموم مراجع موسیقی مطرب را حرام می دانند. شگفتانه بعدی درباره لهو است و ایشان می فرمایند اگر لهو مطلقا حرام باشد نیمی از زندگی ما حرام است.
به این ترتیب برنامه «شب موسیقی» در یک اقدام نادر و قابل تحسین سراغ بحثی جدی در این زمینه رفت که اتفاقا با تاسی به کتاب رهبر انقلاب توانست بححث هایی غنی، منسجم، جزئی و با پرداختی دقیق را شکل دهد.
سینما در سیما؛ غفلت از کودکان در سیما در نبود آثار جذاب
۱۶ مهر امسال روز جهانی کودک بود و احیانا بسیاری از دهه شصتی ها خاطراتی از کودکی خود در این روز دارند که به فیلم ها و برنامه های متنوع همان دو یا سه شبکه تلویزیونی در آن سال ها منحصر می شد؛ البته شاید خیلی هم متنوع نبود چون آن زمان ها نه عمو پورنگی بود و نه عموهای فیتیله ای و نه برنامه های شاد و جیغ و هورایی امروز. بلکه کودکان از بامداد تا شب مجریان مورد علاقه شان را می دیدند که مثل همیشه سفارش های مختلف برایشان داشتند، با آنها از همان قاب شیشه ای حرف می زدند و آنها را به دیدن برنامه های مورد علاقه شان دعوت می کردند و همین هم برایشان جذاب و دوست داشتنی بود.
حتی در یاد مانده ترین فیلم هایشان هم غیر از «کلاه قرمزی» و «گلنار» و دیگر فیلم های شاد به تلخی های جذاب و خاطره انگیز کودکان «کیسه برنج» و «چکمه» و «بادکنک سفید» یا «بچه های آسمان» و یادآوری تنبیه ها و تشویق های «مشق شب» و «خانه دوست کجاست» سپری شد. اسامی بسیاری در لیست این یادآوری ها می تواند شمرده شود که در خاطره جمعی نسل دهه ۶۰ ثبت شده است و می توان گفت روز جهانی کودک مثل یک عید بزرگی بود که برای خیلی ها در دورانی از کمبودها و خلاها طعمی از خوشبختی داشت که به انتظارش می نشستند و یک بامداد تا شب را با انواع برنامه ها و فیلم ها سپری می کردند.
امسال اما این روز برای کودکان سردتر و بی رمق تر از هر سال سپری شد بااینکه در بعضی از برنامه های تلویزیونی این یادآوری مثل یک آیین انجام شد اما غفلت بیشتر در نبود برنامه های کودک در شبکه های اصلی مثل شبکه یک و دو بود که شبکه دو برنامه های کودک خودرا با همان باکس همیشگی پخش کرد و برنامه ویژه ای برای مخاطبانش تدارک ندید. شاید حتی بتوان گفت بیشتر از تلویزیون سینما جور این روز را کشید و طی این یک هفته مجریان خاطره ساز برنامه های کودک را از عمو پورنگ تا گیتی خامنه و الهه رضایی به مراسم ها و آیین هایی با حضور کودکان دعوت کرد و تلویزیون یک دفعه دیگر قافیه را باخت آن هم به پتانسیل چند میلیونی از مخاطبی که می توانست او را به خود جذب نماید.

در حاشیه نبود فیلم های کودک و نوجوان می توان به برنامه «پف فیلم» در شبکه کودک هم اشاره ای کرد که هر پنجشنبه و جمعه ساعت ۱۴ پخش می شود و اتفاقا این برنامه هم در این روز فیلمی برای کودکان در نظر نگرفته بود و تا پس از اربعین قرار نیست روی آنتن برود. ضمن اینکه در باکس کمرنگ فیلم های کودک اشاره به یک نکته حائز اهمیت است؛ اینکه دکور و بک گراند این برنامه که مدتی است روی آنتن می رود بطور کامل از المان های فیلم ها و انیمیشن های کودک و نوجوان ِ سینمای هالیوود بهره گرفته است و بااینکه طی چند سال اخیر مرکز صبا انیمیشن های شاخصی برای کودکان داشته است اما این دکور مخاطب کودک را بیشتر به سمت آثار غربی دعوت کرده است.
هرچند مقرر است پس از اربعین دکور و ساختار برنامه تغییراتی داشته باشد و به صورت کروماکی پیش رود و حتی از انیمیشن های سینمای ایران در برنامه پخش شود با این وجود انتظار می رفت این تغییرات قبل از اینها در برنامه صورت گیرد.
پیشنهاد ویژه: خاطره بازی با «چهل تیکه»
تاکنون چند قسمت از برنامه «چهل تیکه» با اجرای محمدرضا علیمردانی و کارگردانی فواد صفاریان پور روی آنتن رفته است که توانسته در همین چند قسمت مخاطبان خودرا هم پیدا کند. محمدرضا علیمردانی صداپیشه و بازیگر است و تجربه هایی هم در حوزه خوانندگی دارد و در این برنامه تجربه جدی تری از اجرا را هم به کارنامه خود افزوده است. اجرایی که البته در همین چند قسمت ابتدایی به خوبی از پس آن برآمده است و گفتگوهایی با مهمانانش را ترتیب داده است.

گفتگوهای «چهل تیکه» همانطور که از پیشینه و ماهیت این برنامه در فصل قبلی آن برمی آید فضایی نوستالژیک دارد و همزمان با گفتگو بخش ها و سکانس هایی از بازی ها یا برنامه ها و کارهای میهمان دعوت شده هم پخش می شود که معمولا به سال ها پیش متعلق می باشد. فصل جدید این برنامه به شکل جدی تری به برنامه های نوستالژیک و خاطره بازی با سریال ها و کارنامه قدیمی تلویزیون می پردازد که جذابیت گفتگو با هنرمندان این اتفاقات را هم بیشتر کرده است و از یک گفتگوی صرف با هنرمندان که معمولا در قاب تلویزیون دیده می شوند فراتر برده است.
شب گذشته شقایق دهقان میهمان این برنامه بود و از زمان شروع کار خود، حضور در سریال ها و حتی برنامه هایی مثل «نیمرخ» اشاره نمود و اینکه حتی لباس های بختیاری ای که در این برنامه پوشیده به مادرش تعلق داشته است. همین طور در این برنامه به علایق وی در کودکی و نوجوانی در زمینه سریال ها و کارتون ها اشاره شد و به همین بهانه بخش هایی از سریال «جنگجویان کوهستان» و همین طور تیتراژ «شهر موشها» نمایش داده شد.
امشب پنجشنبه ۱۸ مهرماه ساعت ۲۳ نیز قسمت جدیدی از این برنامه پخش می شود و مقرر است مسعود اسکویی گزارشگر ورزشی و فرشاد پیوس فوتبالیست پیشکسوت میهمان برنامه شود.

منبع: آبنما کار