به گزارش آبنما کار در حاشیه دریا جمعیت موج می زند، از نوار زرد در ساحل خبری نیست، مردم روی شن ها پیک نیک کرده اند. بساط دست فروش ها پهن است. در فروشگاهی که مواد غذایی می فروشد هیچ علامتی برای رعایت فاصله گذاری نصب نکرده است. در پمب بنزین ها رفتار مردم با روزهای عادی فرقی ندارد.
خانم کهنسال که مشغول خرید میوه است، شاکی شده که فاصله گذاری رعایت نمی گردد، در تلویزیون دیده که در کشورهای دیگر در مراکز خرید، خط هایی را با فاصه مشخص کرده اند که محل ایستادن افراد را تعیین می کند، می گوید: هفته پیش محمودآباد بودیم، آنجا خانه داریم، در شهر کمتر شخصی دیده می شد که ماسک به صورت داشته باشد، مردم اصلا فاصله را رعایت نمی کردند، انگار وضعیت عادی شده بود. در جاده هم هیچ مامور بهداشت یا هلال احمر ندیدیم، هچ جا تب سنجی نشدیم. ساحل هم که شلوغ بود، مردم راحت پیک نیک کرده بودند.
مرد جوانی در پمپ بنزینی در شرق تهران مشغول پر کردن باک اتومبیل بود، می گوید: شمال می رویم، آنجا خانه داریم. قرار نیست تردد نماییم. آن هم یک جور قرنطینه است. بچه ها از خانه ماندن خسته شده اند، به تغییر آب و هوا نیاز دارند.
دختر جوان در حاشیه پارک چیتگر با دوستانش در ماشین نشسته است، مقرر است با هم به شمال بروند، اسم هیچ شهری را نمی آورد، فقط می گوید: شمال می رویم که خوش بگذارنیم. از خانه نشستن کلافه شدیم، کم آوردیم. قرنطینه هم تمام شده است، شما انگار در شهر تردد ندارید، همه بیرون هستند، خرید می کنند، فروشگاه ها هم باز است، فقط کافه ها و رستوران ها باز نشده اند که ما تا شمال برویم و برگردیم آنها هم باز شده اند.
گروه آفرودسواری را سراغ دارم که آخر هفته ها در جنگل و کویر برنامه می گذارد، صحبت های اعضای گروه نشان داده است حدودا در تمام دورانی که کرونا در ایران شیوع داشت، آنها بی وقفه برنامه اجرا کرده اند، مگر آن که باران آمده و سفرشان مختل شده باشد. یکی از آفرودسوارهای همان گروه به ایسنا می گوید: همه در اتومبیل خودشان نشسته اند، پس فاصله ها رعایت می شود. اگر بیماری بین ما بود تا حالا همه مان مبتلا شده بودیم. ما در کویر و جنگل کمپ می نماییم، ویروس با آنجا کاری ندارد.
عکس هایشان را از آفرودسواری در کویر زواره که حوضچه طبیعی آب در آن شکل گرفته، نشان می دهد، اعضای گروه بیرون از ماشین بودند، کنار هم عکس یادگاری گرفته بودند، در کنارهم غذا خورده بودند، کمپ هایشان با فاصله نزدیک از یکدیگر برگزار شده بود، هیچ فاصله ای هم رعایت نشده بود.
گروهی از دوچرخه سواران پیشکسوت را هم می شناسم که یک روز از هفته حتما تور می گذارند، از سرگروه سوال می کنم، شاید در دوران کرونا تورهای دوچرخه سواری را تعلیق کرده باشند، می گوید: اوایل که اعلام قرنطینه شد، رعایت می کردیم و در خانه می ماندیم، اما از اول اردیبهشت که محدودیت تردد جاده ها برداشته شد، با گروه به جاده زدیم البته فقط حاشیه شهر می رویم، جایی که سکنه ای ندارد، غذا از خانه می بریم و با محیط شلوغ تماسی نداریم. مراقبیم. ماسک به صورت می زنیم و مواد ضدعفونی کننده همراه داریم.
مرد دوچرخه سوار درباره این که اعضای گروه چطور فاصله اجتماعی را رعایت می کنند، می گوید: بالاخره ورزشکاریم، بدن آماده و مقاومی داریم.
همه این ها در حالی است که آمار رسمی مبتلایان به بیماری کووید۱۹ ناشی از ویروس کرونا، در ایام اخیر و بعد از برخی بازگشایی ها، به رکورد ۱۹۰۰ نفر در روز رسیده است.
در فضای مجازی تبلیغ تورها به مناسبت عید فطر و نیمه خرداد تشدید شده است. تبلیغ سفرها با جمله ایی شبیه به این انجام می شود: «تور روستا یا جنگل… با رعایت پروتکل بهداشتی. » جزئیات بیشتری شرح داده نشده است.
مدیر یکی از آژانس های مسافرتی، صفت «سرپایی» به این تورها می دهد و به ایسنا می گوید: در جایی که آژانس ها مسافرتی با وجود داشتن مجوز از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اجازه اجرای تور ندارند، این افراد تور برگزار می کنند و کسی هم مانع شان نیست. آنها با تبلیغات گسترده در شبکه های اجتماعی دنبال جذب مسافر هستند، بدون این که پروتکل ها و محدودیت ها را رعایت نمایند، بدون مجوز تور اتوبوسی با اقامت گروهی در خانه های محلی اجرا می کنند.
این روایت ها نشان داده است مردم پروتکل ها را نادیده می گیرند و رعایت نمی کنند. اما به واقع جاده های آزاد و بدون محدودیت تردد، نبود سیستم غربالگری در پایانه های حمل و نقل و مبادی ورودی و خروجی شهرها، جریان آزاد مبادله پول کاغذی در عوارضی آزادراه ها و سایر مراکز خرید، رستوران ها و فروشگاه های باز، امکان اجاره ویلا و خانه های شخصی و تخفیف سایت های فروش بلیت هواپیما و قطار و نبود هیچ نوع محدودیتی، این جرأت را به مردم داده که سفر رفتن را بلامانع بدانند؛ جمعیتی که از خانه نشینی کلافه شده و در ایام تعطیل با وسوسه سفر روبرو است. اما چه سیاست گذاری و برنامه ریزی برای آنها شده است، جز این که مدام در معرض پیام هایی تکراری قرار می گیرند که سفر نروید و در خانه بمانید.
اکبر رضوانیان که صاحب اقامتگاه بومگردی در شهر کاشان است، به ایسنا می گوید: وقتش رسیده به جای انتشار مکرر پیام هایی که کم اثر شده اند، رفتار دیگری داشته باشیم. معادله پیچیده ای شده است، وقتی جاده ها را رفع محدودیت کرده اند، برخی مراکز خرید و بازارها باز شده است، به مشاغل گفته شده از دهم خرداد با صدرصد ظرفیت به محل کار خود برگردند، چگونه به مردم سفارش می شود همچنان در خانه بمانند و یا سفر نروند. چگونه امکان پذیر است!؟
او اضافه می کند: به جای این تاکیدهای مکرر که کمتر هم جدی گرفته می شود، می توانند برای سفر برنامه ریزی کنند تا از هجوم جمعیت به مناطق پرتراکم جلوگیری شود. سفر را توزیع و پراکنده کنند تا همه مردم شمال نروند.
«مرخصی سفر»، اصطلاحی بود که اولین بار وزیر بهداشت برای تشویق مردمی که قصد سفرهای نوروزی کرده بودند، به کار برد تا آنها را ترغیب کند مسافرت را به آینده موکول کنند، اما این وعده ظاهرا به فراموشی سپرده شد و وزیر بهداشت هیچگاه آنرا تکرار نکرد. معاون گردشگری اما محتوای آنرا تغییر داد و گفت پیشنهادی به دولت داده اند که فرصتی را برای مرخصی و یا تعطیلات فراهم نمایند و وامی هم درنظر بگیرند تا مردم تشویق شوند در زمان دیگر، وقتی که تب کرونا فروکش کرد، سفر بروند.
حالا آن طرح روی میز دولت معطل مانده و هیچ حرفی از مشوق های مسافرتی نیست. متولیان گردشگری هم سیاست گذاری، برنامه ریزی و یا ایده دیگری برای مسافرت در زمان کرونا ندارند، جز آن که رعایت پروتکل های بهداشتی را تاکید کنند.