به گزارش آبنما کار یزد مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد در مورد جشن تیرگان اظهار داشت: جشن تیرگان یزد که همراه با آیین خاصی گرامی داشته می شود، افسانه هایی مربوط به آرش کمانگیر و خشکسالی دارد.
«سیدمطصطفی فاطمی» در نشست آنلاین با یونسکو که در مورد جشن تیرگان برگزار شد، با بیان اینکه یزد شرایط متفاوتی به دلیل همزیستی مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان دارد، اظهار نمود: به همین دلیل، مراسم ها و آیین ها در یزد با شکوه خاصی برگزار می گردد و زندگی در تاریخ و روایت و افسانه، جذابیت و همگرایی خوبی در میان اقوام مختلف این شهر دارد.
وی ضمن اشاره به برگزاری مراسم های عزاداری تاسوعا و عاشورا با حضور زرتشتیان، افزود: همینطور آیین ها و جشن های ایرانی همچون جشن های شکرگزاری برداشت محصول در ارتباط با مهر و مرتبط به جشن مهرگان، جشن نوروز، مراسمهای شب یلدا و همینطور آیین هایی مانند جشن تیرگان در جای جای استان همچون مراسم های عزاداری محرم با حضور اقوام مختلف برگزار می گردد.
وی ادامه داد: در جشن تیرگان یزد، آیین خاصی وجود دارد و افسانه های این جشن، یکی در ارتباط با آرش کمانگیر و دیگری در ارتباط با خشکسالی است.
فاطمی در مورد این آیین و افسانه های در ارتباط با آن خاطرنشان کرد: روایتی که در یزد مشهود است، در ارتباط با جشن و شکرگزاری بارش باران در دهم تیرماه بعد از هفت سال خشکسالی در زمان پادشاهی فیروز است که مردم یزد به مناسبت این باران، جشن و شادی کردند و در شادی باران به هم آب می پاشیدند.
وی افزود: یک روز پیش از جشن تیرگان، در روز نهم تیرماه آیین بافت دستبند تیرگان متشکل از هفت رنگ رنگین کمان و هفت نخ برگزار میشود که نشانه رنگین کمان و از سویی نشانه تیر آرش کمانگیر است که در روز ایزدباران به دست خانواده بسته می شود و مراسم هایی جَشَنخوانی (نیایش همگانی) و در کنار آن مراسم چک و دوله که همان جشن کوزه است، برگزار می گردد.
وی در مورد مراسم جشن کوزه هم اظهار داشت: همه افراد، اسامی خویش را درون کوزه یا دولچه می اندازند و بزرگان خانواده شعرهایی را خوانده و اسم هر فرد که از کوزه بیرون بیاید، شعر برای وی به حساب می آید، البته این آیین تغییر کرده و به جای اسامی، اشعار را درون کوزه گذاشته و هر فرد شعر خویش را بیرون می آورد.
فاطمی در مورد مراسم دوم ایین تیرگان خاطرنشان کرد: مراسم دوم که در ارتباط با ۱۹ تیرماه است، مراسمی است که دستبند باز شده و به باد سپرده می شود که عمدتا این اقدام را در کنار بادگیرها، پشت بام ها و سایر موارد رها می کنند و به باد می سپارند که این ۹ روز به میزان روزشماری است که تیر آرش کمانگیر حرکت کرده و به کمک باد، مرز ایران و توران را مشخص می کند.
وی با بیان اینکه جشن های گوناگونی در یزد برگزار می شود، خاطرنشان کرد: این ایین در ارتباط با ادیان و افراد مختلف است و این تنوع جذابیت های خاص خویش را دارد و ایین های متفاوتی را در طول تاریخ شکل گرفته و نمود پیدا کرده است.
این مسئول اضافه کرد: بیشتر این محل، محل هایی که جوی آب دارد، کنار آنها این مراسم برگزار میشود به صورت مثال در کنار محله قاسم آباد جوی آبی بود که این مراسم در آنجا هم برگزار میشد.
وی ضمن اشاره به اینکه روستاهای سراسر یزد و تمام محلات مانند قاسم آباد، رحمت آباد، کوچه بیوک، نرسی آباد، اهرستان، اله آباد زارچ و دیگر استان ها پاس داشته می شود.
فاطمی ضمن اشاره به اینکه کرونا منجر به محدودیت در برگزاری این آیین شده است، اظهار داشت: به دلیل کرونا این مراسم با محدودیت برگزار شده است.
مدیر کل میراث فرهنگی استان در انتها تصریح کرد: مراسم روز باد، امروز هم برگزار می گردد اما برخی آنرا به آب می سپارند.
منبع: آبنما کار